geworden
Besmet een
ander niet met
jouw angst
Sliepen ze
eenmaal dan
gaf ik in mijn dagboek
uitdrukking aan mijn
eigen angsten
21
René Diekstra
dinsdag 9 april 2019
Wie je bent wordt versmald tot je
uiterlijk en je prestaties. Als je meer
bronnen hebt om je identiteit aan te
ontlenen, dus als je ook nog een
beetje goed bent in sport, vrienden
maken, toevallig goed taarten kunt
bakken of een muurtje kunt metse
len, dan ben je minder kwetsbaar.
Ik ben grootmoeder, moeder, doch
ter, buurvrouw, hoogleraar, vriendin,
geliefde. Als ik stop met werken en
alleen daaraan mijn identiteit zou
ontlenen, ga ik misschien wel onder
uit. Als je alleen bouwt op je uiterlijk
en je prestaties in het leven dan heb
je een groot probleem. Want dan
verlies je per definitie. Je maakt fou
ten, faalt een keer en je wórdt ouder.''
Belemmert alle digitale afleiding
dat we een gezond zelfbeeld ont
wikkelen?
,,Je zelfbeeld ontstaat in relatie tot
anderen en de digitale wereld is een
heel grote ander. Vergelijk je je met
digitale ideaalbeelden dan lig je
voortdurend snikkend onder tafel.
Daar kom je nooit bij in de buurt.
Je realiseert je niet eens hoeveel
lichaamsbeelden je opneemt, omdat
ze onopgemerkt binnenkomen.
Reclame is erop gebaseerd dat ze zich
onbewust in je hoofd nestelt. Ik las
over een vrouw in de dertig die voor
60.000 euro aan zich had laten knut
selen. Want ze wilde de allerknapste
moeder van het schoolplein zijn. Ik
kan niet uitleggen hoe dat voelt.
Alsof iemand me met een natte
theedoek in mijn gezicht slaat.
Welk voorbeeld geef je dan aan je
kinderen? Dat het interessanter is dat
je de mooiste vrouw van het school
plein bent dan dat je er als moeder
staat om je kind op te halen. Dat is
toch niet de wereld waarin we met
elkaar willen leven? En wat betekent
dat voor mensen met wie echt wat
aan de hand is? Daar maken we het
moeilijker voor.''
Eén op de zes Britse vrouwen
durft zich uit schaamte niet uit te
kleden voor haar man. Dat zal in
Nederland toch niet zo zijn?
,,Ik denk het wel, en ik vind het van
een treurigheid. Mijn hart draait om
van een vrouw die naar de cosmeti
sche chirurg stapt, omdat ze bang is
dat haar man over tien jaar een jon
gere vrouw kiest. Als die man echt zo
denkt, stop er dan gelijk mee.
Voor jonge mensen is het nog in
gewikkelder. Wij klungelden maar
wat, maar jongeren zien al seksueel
getinte beelden voordat ze zelf seks
hebben. Met perfecte, opgepompte
'Als je ontevreden bent,
straf je je lichaam af. Door
achterlijk te sporten of
idioot te diëten'
lichamen die perfecte, opwindende
seks hebben met fantastische orgas-
mes. Sta je daar met je onhandige
lichaam voor het eerst naakt tegen
over iemand. Komen er ook nog eens
luchten uit jullie lijven. Dat zie je al
lemaal niet op die beelden.''
Wat is er zo belangrijk aan om
van je lichaam te houden zoals
het is?
,,Dat geeft rust, tevredenheid, en
maakt dat je er beter voor zorgt. Als je
ontevreden bent, straf je je lichaam
af. Door achterlijk te sporten of idioot
te diëten. Maar als je tevreden bent,
kan het lichaam ontspannen. Dan
woont er vriendelijkheid, ook naar
jezelf. En dan ben je vaak op z'n
mooist.
Jonge mensen reiken naar een
leuke baan, een huis, het naar hun
zin hebben. Dat je al iemand bént,
zonder iets te hoeven doen, geeft een
andere beweging. Ik voel dat meteen
in mijn stoel: ik zit meer naar achte
ren. Adem rustiger. Ik kan stiller zijn,
voel een zachte glimlach opkomen.
Dat is een ontzettend fijne manier
om in het leven te staan.
Ik ben zelf jarenlang een groot
hoofd op voetjes geweest. Dertig jaar
geleden snapte ik met mijn verstand
dat ik een lichaam had, maar ik
voelde het niet. Ik ben rond mijn
40ste omgevallen. Mijn huisarts
vond een haptonoom een goed idee.
Ik kwam op de behandeltafel terecht,
tetterde gewoon door. Zij wilde dat
ik met mijn aandacht naar haar hand
ging, op mijn been. Ik kon haar hand
mét voelen. Toen besefte ik hoe ik in
mijn hoofd leefde. Ik heb gehuild,
gehuild! Zij heeft me stilgezet, me
laten voelen en anders laten kijken.''
Je bent al mooi is verschenen bij
uitgeverij Ten Have, €19.
Ooit waren mijn vrouw en ik met
onze drie kinderen, toen 3, 8 en 9
jaar, op weg naar Italië toen zij
ernstig ziek werd en in een zieken
huis in Neurenberg een ingrijpende
operatie moest ondergaan. De kinderen waren
bang dat ze daar dood zou gaan en vroegen me
herhaaldelijk of ik daar ook bang voor was. Dat
was ik, maar ik heb steeds gezegd dat ik dat niet
was en hen verzekerd dat het goed zou komen.
Die verzekering bleek voor hen iedere keer als
we haar in het ziekenhuis hadden bezocht of 's
avonds in de hotelkamer voordat ze gingen
slapen, heel geruststellend. Maar sliepen ze
eenmaal dan gaf ik in mijn dagboek uitdruk
king aan mijn eigen angsten. Dat pendelen tus
sen onderdrukken en uitdrukken hielp mij, en
zo de kinderen, de beangstigende situatie zo
goed mogelijk het hoofd te bieden.
Ik zou er verkeerd aan hebben gedaan de kin
deren met mijn angst te besmetten. Zoals een
chirurg die 'ja' zegt als je hem vlak voor jouw
openhartoperatie vraagt of hij bang is straks
fouten te maken, in de verkeerde situatie uiting
aan zijn (faal)angst geeft. Dat hoort hij elders te
doen, bij een opleider, coach, therapeut of in
een dagboek. Of zoals de stewardess er verkeerd
aan doet terwijl jij bij slecht weer haar toestel
instapt, te laten merken zelf vliegangst te heb
ben. Die hoort ze elders te uiten.
Voor volwassenen is zowel de vaardigheid om
angstgevoelens te onderdrukken, ze voor zich te
houden, als de vaardigheid ze te kunnen uit
drukken, bespreekbaar te maken, van groot
belang. Het gaat om het vinden van een balans
daartussen en die verschilt van situatie tot situ
atie. Anders gezegd, doen alsof je oké bent ter
wijl je niet oké bent, is in bepaalde situaties oké.
Dat kan de mensen om je heen tegen (onno
dige) angst of paniek beschermen en het helpt
jou tegen de angst in te blijven functioneren.
Je beschermende invloed op anderen hangt
deels af van de angsten die je besluit tijdelijk te
onderdrukken. En je zelfbescherming hangt af
van de liefdevolle manieren die je hanteert om
die angsten op een ander tijdstip wel uit te
drukken.
René Diekstra denkt
terug aan de keer
dat zijn vrouw in het
ziekenhuis lag en hij
hun kinderen niet
alles vertelde.
Reageren? rene.diekstra@persgroep.nl
GO