Vragen over 'links' meldpunt FvD
NIEUWS 17
INTERVIEW ALEID WOLFSEN
Critici morren dat
de nationale
privacywaakhond
door onderbezetting
en wisselingen bij het
personeel mank
loopt en tandenloos
is. Voorzitter Aleid
Wolfsen belooft actie.
Privacy
wordt vaak,
ook door
overheden,
als smoes
gebruikt
of onterecht
als
schuldige
beschouwd
Het zijn vaak leerzame en
confronterende uren voor
Aleid Wolfsen (1960), mee
luisterend met de klachten
lijn van de Autoriteit Persoonsgege
vens. Eens per drie weken hoort hij
wat er zoal leeft bij mensen die vin
den dat hun privacy geschonden
wordt, die vrezen dat hun persoons
gegevens niet veilig zijn.
Vorig jaar belden in totaal bijna
30.000 mensen naar de toezichthou
der, waar Wolfsen sinds 2016 voorzit
ter is. ,,Dan komt er echt van alles
voorbij. Laatst hing een vrouw echt
huilend aan de lijn. Ze had onmin
met iemand uit de buurt, die ook in
het plaatselijke ziekenhuis werkte, en
tot haar grote schok confronteerde
die buurtgenoot haar met haar eigen
medische gegevens. Dat kan niet.''
Oud-PvdA-burgemeester van
Utrecht en voormalig Kamerlid
Wolfsen is geen man van spierbal-
lentaal of grootse aankondigingen.
Toch is zijn boodschap helder in de
week dat hij het jaarverslag over 2018
aan de Tweede Kamer aanbiedt: 2019
is een jaar dat privacyschenders echt
moeten oppassen. Miljoenenboetes
dreigen. ,,We gaan serieus handha-
ven'', zegt Wolfsen in zijn werkka
mer in het statige pand aan de Haagse
Bezuidenhoutseweg. ,,Hypercom-
merciële bedrijven verdienen fors
aan persoonsgegevens of marketing
op basis van dataprofielen, over
heden zijn nog te vaak naïef in hun
omgang met data.''
Dat vergt een toezichthouder met
slagkracht. Al werd de AP de afgelo
pen jaren geplaagd door onderbezet
ting, personeelswissels en een
nieuwe wet AV G, die soms tot regel
rechte privacypaniek leidde. Exa
menfoto's leken ineens verboden,
een weggewaaid gemeenteformulier
was plots een datalek. Critici klagen
daarbij over een 'softe' aanpak, met
Wolfsens club als David die moet op
boksen tegen Goliath, de datahonge-
rige bedrijven en overheden die per
soonsgegevens verwerken, lekken of
erger nog: stelen.
Wolfsen: ,,We zijn nog te klein, dat
klopt. We willen meer onderzoek
doen, meer oppakken. Daarom
groeien we door, met nog eens hon
derd mensen extra de komende ja
ren. Vorig jaar hebben we Uber be
boet voor 6 ton vanwege een datalek.
En er lopen nu nog twee serieuze on
derzoeken, waar mogelijk nog boetes
uit volgen. Het is menens. En dan
gaan we heus niet meteen achter de
bakkers of de slagers aan, maar wèl
achter de grote en serieuze privacy-
schenders.''
,,We zeggen nooit iets over specifieke
namen. Wel hebben we duidelijk
grote prioriteiten: overheid, datalek-
ken en de zorgsector. Medische gege
vens behoren tot de meest gevoelige
persoonsgegevens. Maar ook data-
handel: bedrijven maken complete
profielen van iemands koopgedrag,
bijvoorbeeld door je virtuele sporen
te volgen nadat je een online psycho
logisch testje hebt ingevuld. Die in
formatie wordt vervolgens verhan
deld. Dat staat dan allemaal in veel te
kleine lettertjes, waardoor mensen
nauwelijks op de hoogte zijn. Het
ultieme gevolg van die datahandel
kan zijn dat een verzekeraar je uitein
delijk weigert, omdat je profiel zegt
dat je tot een risicogroep behoort."
,,Je moet als burger altijd weten op
basis waarvan je ergens uit komt rol
len. De overheid mag niet zeggen:
computer told me so. Dat zal een rech
ter ook zeggen.''
,,Daar zijn we heel kritisch over.
Waarom moet je allerlei gegevenssets
aan elkaar verbinden, daar zitten ook
de data bij van allemaal onschuldige
mensen. Privacy wordt vaak - ook
door overheden - als smoes gebruikt
of onterecht als schuldige be
schouwd. Laatst nog zei burgemees
ter Aboutaleb van Rotterdam dat hij
een buurgemeente vanwege de pri
vacywet niet kon waarschuwen voor
een ondernemer die na een wapen
vondst daarnaartoe verhuisde. Dat
kan dus wel. Als burgemeester mag je
dat soort informatie via de politie
echt wel delen als het om de open
bare orde gaat.''
,,Ook zo'n voorbeeld. Zelfs als een
cliënt dat aanvoert, moet de directeur
van zo'n kliniek gewoon zeggen: ik
behandel u niet als ik niet uw volle
dige dossier krijg. Zoals mijn kaak-
chirurg ook het dossier van mijn ge
bitsbehandelingen wil zien voordat
hij aan de slag gaat. Maar onduide
lijkheid over de wetten veroorzaakt
soms opvallende misverstanden.''
,,Nou, een oud-collega sprak me
laatst nog aan, een burgemeester. Hij
ging op bezoek bij een stel dat zestig
jaar getrouwd was. En zoals veel bur
gemeesters deelt hij dan vaak een
foto op Twitter of Facebook van het
bruidspaar. Maar hij zei: 'dat kan ik
niet meer doen, ik moet een contract
meenemen'. Een contract! Pas als de
mensen dat getekend hadden, kon hij
de foto delen, was het idee. Overdre
ven natuurlijk. Je vraagt gewoon even
of het oké is als je een foto maakt. Dat
is echt wel genoeg.''
Sr
vrijdag 5 april 2019
GO
'Het is menens, we
serieus handhaven'
Niels Klaassen
Den Haag
Bent u met 170 medewerkers in
staat om strak toezicht te houden?
Welke zijn dat? De Facebooks en
Googles van deze wereld?
DEN HAAG Het controversiële
'linkse indoctrinatiemeldpunt'
over 'foute leraren' van Forum
voor Democratie lijkt in strijd
met de privacyregels. Om
namen te verzamelen moet je
volgens de wet een gegronde
reden hebben. Die lijkt te ont
breken. De onafhankelijke pri
vacytoezichthouder Autoriteit
Persoonsgegevens (AP) wil op
heldering van het wetenschap
pelijk instituut van de partij,
meldt AP-voorzitter Aleid Wolf-
sen. ,,Als je een bestand aan
legt met daarin persoonsgege
vens, zoals de namen van lera
ren en hun politieke voorkeur,
dan moet je een wettelijke
grondslag hebben, een goede
reden, om dat te doen. Die zie
ik niet zo 1-2-3. Welke
gegevens worden er
allemaal verzameld?
Het is afhankelijk van
het antwoord hoe we
verder gaan." Het kan
leiden tot een formele
waarschuwing van de
nationale privacywaakhond.
Het Forum-meldpunt voor 'in
doctrinatie' veroorzaakte eer
der al flinke ophef. Premier
Rutte noemde de 'kliklijn' 'bizar'
en 'spionage in de klas': ,,Dat
gaan we niet doen.'' Of de mel
ders inderdaad persoonsgege
vens doorgeven, is niet bekend
Aanvankelijk riep de politieke
partij van Thierry Baudet (foto)
op om ervaringen met
'vooringenomen toet
sen, politiek gekleurde
examenvragen en
partijdige docenten'
te delen, zoals de
tekst op de partijweb
site luidde. Na de com
motie plaatste de partij afgelo
pen weekeinde een toelichting
op de website waarin bena
drukt wordt dat 'nergens ge
vraagd wordt om namen van
partijdige leraren': „Vanzelfspre
kend respecteren we de pri
vacy van leraren en schoolbe
stuurders."
De overheid is zelf ook verzot op
data. Met een computergestuurd
handhavingsprogramma Syri wor
den bijvoorbeeld uitkerings- en be
lastingdatabases van complete
woonwijken gekoppeld, een ge
heime computerformule kan je dan
tot 'risico' bestempelen.
En dan wil het kabinet het ook
makkelijker maken gegevens te
koppelen van overheidsinstanties
om criminaliteit aan te pakken.
Vorige week nog, in de zaak Anne
Faber: dader Michael P. hield een
deel van zijn medisch dossier ach
ter 'om privacyredenen'.
Noemt u eens de meest curieuze
misvatting.
--.53
