Somber vooruitzicht voor vluchtelingen in Libanon
20
Ze kwamen van over de bergen, op de vlucht voor de
oorlog. In Libanon dromen 1 miljoen Syriërs van terugkeer
naar hun land. Maar wanneer is de strijd genoeg geluwd?
'In Raqqa
was niets
wat leek op
veiligheid.
Elke dag
werden
mensen
ontvoerd en
vermoord'
in tentenkampen. Het zijn geen
grote, officiële vluchtelingenkam
pen, die wil de Libanese regering
niet, uit angst dat de Syriërs blij
ven. Ruim 2300 officieuze kam
pen zijn er in het land: langs de
kant van de weg, midden in dor
pen of op een leeg stuk veld van
een boer. Hun tenten staan op de
slechtste plekken, ze lopen onder
als het regent.
De Syriërs betalen huur aan de
landeigenaar: soms 55 dollar per
maand per tent, soms meer. Veel
geld voor een familie wier eigen
geld al lang op is, en die 27 dollar
per man per maand van de
UNHCR (de vluchtelingenorgani
satie van de Verenigde Naties)
krijgt om eten te kopen.Werken
mogen de Syriërs hier officieel
niet, maar ze staan elke dag langs
de kant van de weg in de hoop op
gepikt te worden voor een dagje
zwart werk. Hun kinderen gaan
meestal niet naar school: als die
mogelijkheid er al is, is het trans
port vaak te duur. Veel vluchtelin
gen staan diep in het krijt bij win
keliers.
Het is een situatie waarvan ie
dereen al jaren roept dat het ei
genlijk zo niet langer kan: het zijn
te veel vluchtelingen voor een te
klein land met te weinig voorzie
ningen. De Syriërs leiden ar
moede, de Libanezen zijn het zat.
,,In het begin ging het goed. De
Syriërs en de Libanezen hier ken
den elkaar vaak al, onze landerijen
lagen tegen elkaar, we trouwden
met elkaar. Maar later kwamen de
spanningen", zeggen Abu Ibra
him en Abu Ammar. De twee
mannen, 54 en 72 jaar oud, zijn
aangewezen als de vertegenwoor
digers van een kampje van 35 fa
milies, midden in het dorp Arsal,
op 1350 meter hoogte in het
noordoosten van Libanon op een
steenworp van Syrië. Hier geen
tenten, maar verblijven opgetrok
ken uit ruwe blokken steen. Er is
gebrek aan alles, maar ze serveren
hun gasten fruit en tabouleh.
Hoogtepunt
De spanningen ontstonden toen
er wel heel veel Syriërs naar Arsal
kwamen en er bleven, op het
hoogtepunt waren het er tiendui
zenden. Veel meer dan er mensen
in Arsal woonden. De Libanezen
zeiden dat de Syriërs het werk in
de lokale steengroeven inpikten.
Tot overmaat van ramp kwamen
er niet alleen vluchtelingen de
bergen over. Strijders van IS en
Jabhat al-Nusra sloegen er hun
kampen op in de grotten, om uit
te rusten van de strijd in Syrië.
Het Libanese leger sloot de toe
gangsweg naar Arsal af en de be
woners waren jaren op zichzelf
aangewezen. Afgelopen zomer
pas werden de laatste jihadisten
verdreven, maar op de hoofdweg
naar het dorp controleren zwaar
bewapende militairen bij road
blocks nog steeds elke auto.
Pas laaiden de spanningen weer
op, vertelt een Libanese bewoon
ster: ,,In het dorp werden brieven
verspreid met de oproep de straat
op te gaan en het vertrek van de
Syriërs te eisen." Jonge mannen
gooiden ruiten in van winkels
met een Syrische eigenaar.
De druk op de Syriërs neemt
toe: waarom gaan jullie niet terug?
vragen de Libanezen steeds vaker.
IS is toch verslagen? De oorlog
luwt? Ja, kom maar terug, zeggen
de Syrische leiders in Damascus,
het is hier weer veilig. De Liba
nese president Aoun zegt het hun
ten in het leger van president As
sad en wilden niet vechten tegen
hun landgenoten. 'De dictator',
noemt de oude man hem. De pre
sident die lang wankelde onder de
burgeroorlog en de internationale
druk, de president die zijn eigen
bevolking bombardeerde en de
president die nu, acht jaar later, op
een haar na de burgeroorlog in
zijn land alsnog gewonnen heeft.
Bommen
De oude man is er een van velen,
van honderdduizenden. Ze kwa
men naar Libanon van over de
bergen, op de vlucht voor bloed
en bommen, voor de tanks van
Assad en de zwarte banieren van
Islamitische Staat. Over de smok
kelroutes die al eeuwen worden
gebruikt, smokkelden ze nu zich
zelf. Soms stierven ze in de ber
gen door de kou, wel 22 mensen
op één nacht, zo vertellen hulp
verleners in de regio. Maar veel,
heel veel meer mensen kwamen
wel veilig beneden.
Meer dan een miljoen
Syriërs vluchtten sinds
het begin van de bur
geroorlog in 2011
naar het kleine
buurland Liba
non. Sommigen
huren er nu wo-
Dit leven ^s geen leven,
vindt de oude man.
70 jaar is hij nu en
sinds hij vijf jaar gele
den de deur van zijn
huis in Syrië achter zich dicht trok,
leeft hij hier: in een tent van een
paar vierkante meter in een
vluchtelingenkamp in een berg
dorp in Libanon. Een houten
frame met zeildoek eromheen,
kussens om op te zitten en om op
te slapen, een kacheltje tegen de
winterkou. Een plek zonder pri
vacy, vertelt hij: ,,Als je ruzie hebt
met je vrouw, horen ze dat alle
maal in de tent hiernaast." En in
de tent daarnaast en in de tent
daar weer naast.
Als hij kon, zou hij morgen te
ruggaan. Naar Syrië, naar huis.
Thuis is niet zo ver weg, het is aan
de andere kant van de bergen die
de man ziet als hij voor zijn tent
staat. Waarom hij niet gaat?
,,Mijn zoons zaten in het le
ger, maar zijn gedeser
teerd. Ik ben heel bang
dat ik daar problemen
mee ga krijgen als ik
terugga naar mijn
dorp." Zo bang dat
we hier ook niet
schrijven hoe de
oude man heet
en om hoeveel
zoons het gaat.
Voor de goede
orde: de zoons za-
ningen en ap
partementen in
de steden, hon
derdduizenden
wonen er al jaren
ZATERDAG 23 MAART 2019 GO
hun leven
Krijgen ze
laqqa
Beiroet
Majdal 'C
Anjar
Damascus
230319 KAART: MAPS4NE\
CYRIL ROSMAN
-Lid van een Syrisch
gezin dat terugkeerde
IRAK
100 KM
