ACHTER DE SCHERMEN
9
Jos Vogel (59) is sinds 2008 'stadsklokkenist en tevens organist van de Grote of Sint Jacobskerk in
Vlissingen'. Daarvoor bespeelde hij het carillon ook al, als tweede beiaardier van Vlissingen en Middelburg.
Jos Vogel neemt ons mee de
Sint Jacobstoren in. Naar bo
ven, naar het carillon, zijn
werkplek voor vandaag. Naar
een ruimte pal achter de wijzerpla
ten van de klok. ,,We bevinden ons
nu op zo'n 40 meter boven de
grond."
In de cabine schuift Jos achter een
klavier en speelt uit het hoofd een
melodie. De houten stokken van het
instrument bespeelt hij met de on
derkant van zijn pinken, soms met
een andere vinger, en met zijn voe
ten. De stokken zijn met draden en
katrollen verbonden met de klepels,
die tegen binnenkant van de klok
ken slaan.
,,Het instrument heeft vier octa
ven, het is een groot carillon. Onder
de cabine hangen de drie grootste en
zwaarste klokken van dit instru
ment. Dat zijn tevens de luidklok-
ken van de stad. En boven de cabine
zijn nog twee ruimtes met klokken."
In totaal hangen er in de toren 47
klokken. De grootste weegt 1740
kilo, de kleinste 10,5 kilo. Alle klok
ken samen wegen 8585 kilogram.
,,Het speelt goed", vertelt Jos, ,,al is
mijn plek hier achter het klavier niet
de gunstigste om van het instru
ment te genieten. Het beste kun je
het spel op straat beluisteren." Het
klokkenspel kan ook op andere ma
nieren spelen. Met behulp van oude
mechaniek, die stamt uit de 16e
eeuw.
Jos laat een grote ronde speeltrom-
mel zien, waar talloze stiften in de
juiste baan de klokken in gang kun
nen zetten. ,,Op de trommel staan
vier melodieën. Om 12.00 uur en om
18.00 uur horen Vlissingers dit cul
tureel erfgoed." ,,En na de restaura
tie in 1998 is er ook een computer
aangebracht. Met behulp van midi-
files kan ik hier melodieën program
meren. Die hoor je bijna elk kwar
tier. Dit is het vierde instrument dat
in de toren hangt. Het eerste carillon
(1588) was klein."
In de 18e eeuw is het vervangen
door klokken met een mooiere
klank, zegt Jos. ,,De smaak veran
derde. En na de brand van 1911 is er
een derde carillon opgehangen, die
in 1943 uit de toren is gehaald door
de bezetter en nooit is teruggevon
den. Het huidige klokkenwerk komt
uit 1951 en is gemaakt door Petit en
Fritsen uit Aarle-Rixel."
zaterdag 23 maart 2019
Spelen op 40 meter hoogte
Liesbeth Labeur
Jos Vogel studeerde aan het Rotter
dams conservatorium orgel en cla-
vecimbel. Aan de Nederlandse Bei
aardschool in Amersfoort volgde hij
de opleiding tot beiaardier. In Vlis
singen bespeelt bij naast het Flen-
troporgel en het carillon van de Sint
Jacobskerk ook de klokken van het
stadhuis. Hij is tevens piano- en or
geldocent op de Zeeuwse Muziek
school.
Jos Vogel bespeelt het carillon in de Sint
Jacobskerk in Vlissingen. ,,Het beste kun je het
spel op straat beluisteren."
In totaal hangen er in de toren 47 klokken.
FOTO'S DIRK-JAN GJELTEMA
