Marie Curie
'Ik ben vaak
gevraagd,
vooral door
vrouwen,
hoe ik het
gezinsleven
combineerde
met een
wetenschap
pelijke carrière.
Nou, het
was niet
gemakkelijk.'
In het werk van Kristien Hemmerechts
(63) klinkt altijd een feministische toon.
Wie zijn haar literaire moeders en zussen?
Soms ben ik bang dat ik
het niet meer verdraag, waarbij
'het' slaat op de kwetsbaarheid
die ontstaat als een mens
schrijft en publiceert, iets waar
toe niemand hem of haar ver
plicht. If you can't stand the heat,
get out of the kitchen, heet het
dan. Oftewel: als je ergens niet
tegen kunt, blijf er dan uit de
buurt. Dat is de logica zelve,
maar mensen handelen niet al
tijd logisch. Gevoelens volgen
de grilligste paden, de mijne in
ieder geval wel. En ze kunnen
heftig zijn, zo heftig dat ik
denk: voor mij hoeft het niet
meer.
Onvermijdelijk gaan mijn ge
dachten dan naar de Britse
Virginia Woolf (1882-1941) en
de Amerikaanse Sylvia Plath
(1932-1963). Ik ken hun werk
goed en ik heb veel over hen
gelezen, ook over de manier
waarop ze een eind aan hun
leven maakten. Ik ken er alle
lugubere details van. Een tijd
lang hingen Plaths beroemde
regels boven mijn werktafel
aan de muur. In vertaling: 'Ster
ven is een kunst, zoals alles.
Ik doe het uitzonderlijk goed.
Ik doe het om de hel te voelen.
Ik doe het om als echt te voelen.
Ik denk dat je kunt stellen dat
ik geroepen ben'. Ik heb er al
tijd - terecht of onterecht - ook
zelfspot in gehoord.
Zijn Sylvia Plath en Virginia
Woolf mijn literaire moeders?
Er is veel dat ik in hen herken.
Schrijven was voor hen geen
hobby, maar een manier van
leven, een absolute noodzaak.
Ik schrijf, dus ik ben; ik ben,
dus ik schrijf. Je kiest er niet
voor om schrijver te worden,
het schrijverschap kiest jou.
Het eist je op en vergt het uiter
ste van je. Het is alsof je telkens
een grens moet verleggen,
verder moet doordringen in
onontgonnen gebied. Ik verge
lijk de schrijver graag met de
polsstokspringer seconden
voor die zijn of haar aanloop
neemt. Die haal je niet uit zijn
concentratie om te vragen wan
neer het eten klaar is.
Adoratie
De meeste mensen onder
schatten de emotionele en
intellectuele energie die een
schrijver in haar tekst stopt.
Eigenlijk zegt de schrijver:
alsjeblieft, hier is mijn ziel. Ik
heb haar zo mooi mogelijk ver
pakt, zo aantrekkelijk mogelijk
neergezet. Behandel haar voor
zichtig en liefdevol. Het groot
ste cadeau dat je een schrijver
kunt geven is hem of haar aan
dachtig lezen. Lees haar werk
niet diagonaal met een half oog
40
Lezen
(1867-1934)
Ook wel moeder van
de moderne natuur
kunde. Curie was een
Pools-Frans natuur
kundige, pionier op
het gebied van de
radioactiviteit, ontving
twee Nobelprijzen
(eerste vrouwelijke
winnaar) en ontdekte
de elementen
polonium en radium.
Moeder van twee
dochters, Irene en
Eva.
Uit When Scientists
Choose Mother
hood, 2012.
Boeken
maken
et even
draaa i k
FOTO PATRICK DE ROO
