Maar ook ik had en heb mijn verantwoorde
lijkheidsgevoel. Eberhard wilde anderen
helpen. Letterlijk opkomen voor de zwak
keren. Met mijn columns heb ik, op een an
dere manier, ook mensen geholpen. Pas nu
begrijp ik waarom hij dat zo fijn vond; dat
het prettig is mensen te kunnen helpen."
Ben je veranderd?
,,Ik denk wel af en toe: vroeger was ik leu
ker. Minder zwaar op de hand. Ik word niet
meer de oude. Dat kan ook niet. En dat
hoeft ook niet. Je moet jezelf opnieuw leren
kennen. Het is de eerste keer dat ik mijn
man heb verloren. Alles wat daarbij hoort,
moet je zien uit te vinden."
,,Op de rit? Het leven is voor mij en voor de
kinderen altijd doorgegaan. Je kunt het le
ven niet stilzetten, opnieuw inrichten en
dan pas weer verdergaan. Zo werkt het niet.
Ik vind dat we het goed doen. Wat niet be
tekent dat alles goed gaat."
,,Ik merk dat ik de kinderen soms wat
scherp in de gaten houd. Dat ik misschien
wel overdreven alert ben: gaat het wel goed
met ze? Zij hebben hem maar zo kort mee
gemaakt. Ik maak me er zorgen over wat dat
voor hen betekent."
,,Het is geen kwestie van een straf uitzitten.
Ik mag zeker genieten. Alleen heb ik daar
niet altijd zin in. Het verdriet kan me zo
maar overvallen. Dat ik uit eten ga en hal
verwege de avond denk: ik wil hier weg."
,,Vaak wel. Verdriet maakt ontzettend moe.
Er zijn heel veel avonden dat ik om half tien
in mijn bed kruip, kort achter de kinderen
aan. Het is nogal wat geweest; de ziekte, de
dood, de rouw."
,,Ik zorg goed voor mezelf. Ik leef gezond
en zorg dat ik genoeg rust. Ook praat ik veel
met vriendinnen. Dat praten biedt enige
verlichting, maar de volgende dag moet je
zelf weer de confrontatie aan. Er zijn geen
sluiproutes om de rouw heen. Daarvoor is
hij, zeker in de eerste periode, te allesom
vattend. Het is de kunst weer zicht te krij
gen op het leven eromheen."
,,We hebben zoveel gedaan en gezien en
zoveel mooie mensen ontmoet. Dat is echt
een voorrecht. Maar als ik terugkijk, zie ik
Eberhard, mijn man. Ik zie een vader van
vijf fantastische kinderen. Dat zie je ook
in mijn columns. Het gaat om de kleine
momenten."
,,Daar hebben we wel over gesproken. De
mensen op het stadhuis, alle ambtenaren,
het college, hebben zich fantastisch opge
steld, door zich aan te passen aan zijn
ziekte. Daarbij kan de stad echt wel tegen
een stootje. Door tot het einde te blijven
werken, heeft Eberhard vooral iets gecre-
eerd: er ontstond een saamhorigheid die
een eigen waarde heeft. Het is niet aan mij
om te beoordelen of het bestuurlijk alle
maal verantwoord was. Maar het heeft de
stad iets unieks gebracht."
Heb je je leven inmiddels weer op de
rit?
Kun je een voorbeeld geven?
Kun je ook weer genieten?
Vertrek je dan ook?
Hoe bestrijd je de vermoeidheid?
Wat zie je, als je terugkijkt?
Toen Eberhard doodziek was, werd
getwijfeld of het wel verstandig was te
blijven doorwerken. Hebben jullie het
daarover gehad?
14
