ZEELAND GEBOEKT
- mm
Een bruisende Boekenweek in Zeeland
ZEELAND 21
Het thema van de Boekenweek is 'De Moeder de Vrouw', naar het bekende gedicht
van Martinus Nijhoff. Andreas Oosthoek zet misverstanden recht.
maandag 18 maart 2019
Het was een paar jaar
geleden op kerstoch
tend, een drukbe
zochte dienst in een
Parijse kerk. Vol over
gave, zonder één blik op het papier
te hoeven slaan, galmde ik de liede
ren. Na afloop kwam de priester
mijn vrouw en mij de hand schud
den. Heel vriendelijk, maar met
woorden die toch hard aankwa
men. 'Jullie komen vast uit Neder
land', stelde hij vast. Alsof ik zojuist
niet in mijn beste Frans had mee
gezongen. In het hospice waar mijn
moeder de laatste maanden van
haar leven doorbracht, verscheen
op een ochtend de dominee. Mijn
moeder wilde zingen, 'De Heer is
mijn herder', en een veel lastiger
geestelijk lied, 'Wilt heden nu tre
den'. Weer deed ik uitbundig mee.
Ik noem dit voor mezelf het Nij-
hoff-effect. Niet geloven, maar
toch, maar toch.
Er zijn in de poëzie van Martinus
Nijhoff (1894-1953) vele voorbeel
den van, maar het beroemdste ge
val is De Moeder de Vrouw. De dich
ter gaat in dit gedicht uit 1934 naar
Bommel om de destijds nieuwe
brug te zien. Vanaf een schip hoort
hij een vrouw zingen en hij hoopt:
'O, dacht ik, o, dat daar mijn moeder
voer./ Prijs God, zong zij, Zijn hand zal
u bewaren.' Het laatste is geen citaat,
hooguit een vage echo van psalm
121, als om te benadrukken: ik kan
niet geloven in mijn geloof.
Toen bekend werd dat dit gedicht
het middelpunt van de Boeken
week van 2019 zou worden, ont
stond de tegenwoordig onvermij
delijke opschudding. Men be-
speurde
vrouwon
vriendelijkheid, terwijl
het tegendeel waar is. Over de
vrouw op het schip lezen we in de
oorspronkelijke versie zelfs: 'Zij was
alleen aan dek, zij stond aan 't roef.
De vrouw niet aan het aanrecht,
maar aan het roer.
Andreas Oosthoek (1942), vroe
ger hoofdredacteur van de PZC en
de laatste jaren bekend door zijn
romans, wijdt een boek aan het ge
dicht. Een onvervalst Oosthoek-
boek, vanwege de ironische stijl en
de eigenzinnige aanpak. Als altijd
zwicht hij graag voor de verleiding
van de zijweg, waardoor de noten
soms minstens even interessant
zijn als de hoofdtekst. Neem zo'n
verrukkelijke noot over de fiets die
de dichter van De Moeder de Vrouw
te Middelburg aanschafte
bij de
Zuid-Ne
derland-
sche Rij-
wielfabriek.
Toen Oost
hoek het huis
inValkenisse
betrok dat Nij-
hoffhad laten
bouwen, trof
hij de 43-jarige
fiets in ordente
lijke staat aan.
Ook allerlei do
cumenten bleken
nog aanwezig.
Biografie
Zo rees het idee om
de biografie van Nijhoff te gaan
schrijven, een idee dat hij inmid
dels heeft opgegeven. Bart Slijper
neemt de taak over, Oosthoek zelf
begint een project Nijhoff, Wind en
Storm. Daarvan is deze uitgave De
Moeder de Vrouw. Mythe en misver
stand rond het beroemde gedicht van
Martinus Nijhoff de ouverture. Het
mozaïek van details vormt een be
tekenisvol geheel. De vele over
spannen interpretaties worden
weggeblazen en het gedicht gaat in
alle peilloze eenvoud weer voor
zichzelf spreken. Zo laat Oosthoek
zien dat de dichter daadwerkelijk is
afgereisd naar Bommel om thee te
drinken en de brug te zien. Ge
woon vanuit het raam van zijn
oudste zuster die een huis in de
buurt bezat: 'Hij kwam vaak aan-
wapperen, uit Den Haag, uit
Utrecht, op weg naar Zeeland'.
De biografie komt er dus niet,
maar hopelijk is Andreas Oosthoek
nog lang niet uitgesproken over
Nijhoff. De dichter die bij 'kerkge
nootschap' ferm 'géén' invulde,
maar intussen eindeloos over psal
men mijmerde.
Middelburg, boekhandel de
Drvkkery, 15.30 uur: Reineke van
Wouwe vertelt over haar boek De
Melksalon, een Zeeuwse familiege
schiedenis. Toegang gratis.
Middelburg, boekhandel de
Drvkkery, 15.30 uur: Dubbelpre-
sentatie - Anna A. Ros over haar
bundel Kort An met verhalen over
moederschap, gender, leven en
dood; Floortje Zwigtman over Het
boek van het leven en tradities rond
zwangerschap, bevalling en moe
derschap. Toegang gratis.
Vlissingen, boekhandel 't Spui,
16.00 uur: Jan van Mersbergen pre
senteert zijn roman De onverwachte
rijkdom van Altena. Toegang gratis.
Kapelle, boekhandel Lectori, vanaf
14.00 uur: Digna Mielard uit Zon-
nemaire vertelt over haar boek
Avontuurlijk Cuba.
Goes, boekhandel Het Paard van
Troje, 14.00 tot 16.00 uur: Paul de
Schipper signeert zijn boek Verslag
gever van 't Nieuwe Zeeuwtje.
Middelburg, boekhandel de
Drvkkery, 14.00 uur: Kinderwork
shop Ex Libris-stempel maken, met
kunstcollectief VirusGrafiek. Deel
name kost 10 euro per persoon.
Kloetinge, Geerteskerk, 14.00 uur:
Boekenweekfeest met Jan Siebelink
(boekenweekgeschenk), Murat Isik
(boekenweekessay), oud-burge
meester René Verhulst van Goes en
actrice/presentatrice Karin van As.
Kaarten in de voorverkoop 10 euro,
aan de zaal 12,50 euro.
Middelburg, ZB Bibliotheek van
Zeeland, 19.00 uur: Oud-Engeland
correspondent Peter Brusse (NOS,
Volkskrant) over de brexit en de
band Nederland-Engeland naar
aanleiding van zijn boek Dag, Enge
land. Wij en onze overburen. Van Bo-
nifatius tot Brexit. Herman Lelie-
veldt van University College Roos
evelt gaat met Brusse in gesprek.
Toegang 2,50 euro.
Middelburg, boekhandel de
Drvkkery, 16.00 uur: PZC-
Drvkkery-lezing - Peter Buwalda
over zijn roman Otmars zonen.
PZC-verslaggever Ernst Jan Rozen-
daal gaat met hem in gesprek. Toe
gang 7,50 euro (korting voor PZC-
abonnees).
Goes, boekhandel Het Paard van
Troje, 13.45 tot 14.45 uur: Peter Bu
walda signeert zijn nieuwe boek.
Zierikzee, Bibliotheek Ooster-
schelde, 19.30 uur: Moeder Mayke
Smit en dochter Alice Altink pre
senteren hun boek Van je moeder
moet je het hebben, van je dochter kun
je het krijgen; met groepsgesprek
ken. Toegang 7,50 euro.
Meliskerke, boekhandel De Boe
kenmolen, 19.45 uur: Schrijfster
Marianne Grandia vertelt over haar
werk en leven en Lichtval, het vers
van de pers verschenen actieboek.
Het thema van deze novelle is de
kwetsbaarheid van de liefde.
Middelburg, boekhandel de
Drvkkery, 16.00 uur: Rosemarijn
Milo vertelt in gesprek met PZC-
verslaggever Jan van Damme over
haar boek Een vervlogen droom, met
gefingeerde brieven van haar
grootmoeder Guusje Maes uit
Hoofdplaat. Toegang gratis.
Terneuzen, cultuurcentrum Porgy
en Bess, 20.30 uur: lezing Ilja Leo
nard Pfeijffer over zijn roman
Grand-Hotel Europa. Toegang 10
euro.
Middelburg, boekhandel de
Drvkkery, 19.00 uur: Avond van de
Schelde-poëzie. Eenentwintig
Zeeuwse dichters die deelnemen
aan Vers op Zondag op het PZC-
boekenblog Zeelandgeboekt lezen
een Scheldegedicht. Toegang gratis.
Goes, boekhandel De Koperen
Tuin, 19.30 uur: lezing Eveline van
de Putte over haar boek Nieuwe na
men, levensverhalen van transgender
ouderen. Toegang gratis.
Vlissingen, boekhandel 't Spui,
14.00 tot 16.00 uur: de 'Loesje
schrijfworkshop' in samenwerking
met Loesje Zeeland: 'Waar word jij
blij van in Vlissingen?' 'Wat houdt
jou bezig als je in Vlissingen bent?'
Middelburg, boekhandel de
Drvkkery, 16.00 uur: Historica Els
Kloek vertelt over haar boek 1001
vrouwen inde Nederlandse geschiede
nis. Toegang gratis.
Goes, boekhandel Het Paard van
Troje, 14.00 tot 16.00 uur: meet and
greet met Peter de Boevere, hij ver
telt over zijn Zeeuwse thriller
Schuld (uit de serie Zeeuws Bloed).
Middelburg, boekhandel de
Drvkkery, 12.30 uur: Lunchtafelge-
sprek met Andreas Oosthoek over
diens boek De Moeder de Vrouw (zie
boven).
Goes, boekhandel De Koperen
Tuin, 13.30 - 15.00 uur: Grote rebelse
Goese Voorleesmarathon. Op deze
Vriendinnendag wordt er voorge
lezen uit de boeken Bedtijdverhalen
voor rebelse meisjes, waarin verha
len van vrouwelijke rolmodellen
centraal staan.
GO
Wekelijkse rubriek met boeken over Zeeland
en boeken van Zeeuwse schrijvers
De vrouw stond aan het roer
Mario Molegraaf
Andreas Oosthoek. archieffoto mechteld jansen
Andreas Oosthoek: De Moeder de
Vrouw. Mythe en misverstand rond
het beroemde gedicht van Martinus
Nijhoff - Uitgeverij Cossee, 96 pa
gina's, 15,50 euro.
Zaterdag 30 maart: lunchtafelge-
sprek met Andreas Oosthoek en
uitgever Eva Cossee over het
boek, aanvang is 12.30 uur in
boekhandel de Drvkkery in Middel
burg.
De 84ste Boekenweek wordt ge
houden van zaterdag 23 tot en
met zondag 31 maart. Het thema
is 'De moeder de vrouw', geïnspi
reerd op het gedicht van Marti
nus Nijhoff. Geschenkschrijver
Jan Siebelink en essayschrijver
Murat Isik komen naar Kloetinge.
Peter Buwalda meldt zich in Mid
delburg en Ilja Leonard Pfeijffer
geeft een lezing in Terneuzen.
Met ook een bijeenkomst met 21
Zeeuwse dichters. En nog veel
meer. In Middelburg begint het
boekenfestijn al op 20 maart.
Woensdag 20 maart
Vrijdag 22 maart
Zaterdag 23 maart
Zondag 24 maart:
Maandag 25 maart
Dinsdag 26 maart
Woensdag 27 maart
Donderdag 28 maart
Vrijdag 29 maart
Zaterdag 30 maart
Zondag 31 maart
