II
Werk zat op Walcheren tijdens NL Doet
7
OPGRAVING GRAFZERK
De vondst van
het jaar. Zo noemt
historicus Peter
Blom van het
Zeeuws Archief het
terugvinden van
een verloren
gewaande zerk.
Tijdens grondwerk
zaamheden in de Grote
Kerk van Veere kwam
de steen tevoorschijn.
Het gaat om een flink
deel van een grafsteen waaronder
de predikanten Antoine Catel en
Etienne Robert van de Waalse
Kerk in Veere waren begraven. Zij
stierven in 1687 en 1688 en kregen
een gezamenlijk graf.
Blom verkeerde tot voor kort in
de veronderstelling dat gedurende
de Franse tijd, eind achttiende en
begin negentiende eeuw, alles uit
de kerk verdween dat herinnerde
aan het kerkelijk karakter. Franse
soldaten maakten van het monu
mentale gebouw een militair hos
pitaal en ze verzaagden de grafste
nen tot vensterbanken. Of ze ge
bruikten ze voor het versterken
van de zeewering. ,,Maar ook de
kerkbanken, de preekstoel, de
kroonluchters, alles verdween", al
dus Blom.
Religieuze functie
Hij wijst vervolgens naar de zerk
die nu is ontdekt en voorlopig nog
op een veilige plek in de kerk ligt:
,,Deze steen is het enige wat dui
delijk maakt dat dit gebouw ooit
een religieuze functie had." Hij
vergelijkt de vondst met het terug
vinden van een verloren gewaand
schilderij of document. ,,We wis
ten dat deze zerk hier ooit lag maar
dachten dat ze ook was vernield."
De zerk wordt namelijk ge
noemd in een boek van P.J. Re-
thaan Macaré dat eind achttiende
eeuw werd geschreven, de tijd van
de Patriotten. Zij hadden niet veel
op met adel en alles wat riekte
naar privileges. Zij sloopten (adel
lijke) schilden en wapenborden
uit de kerken om dat duidelijk te
maken. Voor de mini-beelden
storm Zeeland bereikte, legde de
Middelburgse schrijver alle schil
den, borden en grafmonumenten
in de kerken vast. Blom: ,,Want hij
dacht, straks is het misschien te
laat."
Dankzij het boekwerk wist
Wij gingen er gewoon
van uit dat ze ook was
verzaagd of voor iets
anders gebruikt
Blom van het bestaan van de zerk.
,,Maar wij gingen er gewoon van
uit dat ze ook was verzaagd of voor
iets anders gebruikt. Maar ruim
tweehonderd jaar later duikt ze
toch op." Momenteel wordt in de
kerk vloerverwarming aangelegd
waardoor de oude plankenvloer is
verwijderd. De historicus heeft
geen idee waarom de zerk ontko
men is aan de vernielzucht van de
Franse militairen. ,,Misschien om
dat er de naam van een Franse
stad op staat?" Hij doelt op Com-
piègne, de stad boven Parijs waar
Antoine Catel eerst predikant was.
Hij moest die stad echter verlaten
nadat koning Lodewijk XIV het
Edict van Nantes herriep waar
door de Hugenoten werden ver
volgd. Ook Etienne Robert is vol
gens Blom zo'n gevluchte Huge
noot die, net als Catel, veiligheid
en een geloofsgemeenschap vond
in Veere.
Niet alleen de bijzondere graf
steen is gevonden tijdens de graaf
werkzaamheden. Bram Silkens
van de Walcherse Archeologische
Dienst somt op: „Munten, gespen
en kogels." Maar ook een knoop
met het cijfer 6 of 9. ,,Moet van ie
mand uit het zesde of negende re
giment zijn geweest." Ook trof hij
een stookplaats aan. ,,Wij vermoe
den dat daar stoom werd gemaakt.
In de Napoleontische tijd werd
stoom gebruikt om zieken te be
handelen. Dus het kan heel goed
dat dat ook in Veere gebeurde."
Claudia Sondervan
Vlissingen
Vooral de sociale uitjes, de high teas
en verzoeken om bewoners van
woonzorgcentra te vergezellen zijn
voorzien. Ook het fijnere werk, zo
als het poetsen van het koper en de
grote kroonluchter in het oude
stadhuis van Veere, blijkt populair.
In het museum aan de Kaai kunnen
ze vrijdag nog wel koperpoetsers
gebruiken. Maar er valt nog heel
wat te soppen, schilderen, repare-
ren en vooral te planten dit voor-
jaarsweekeinde. Dat blijkt uit het
klussenoverzicht op de website
van NL Doet.
Speeltuinen bereiden zich voor
Vooral de sociale
uitjes en de high teas
zijn voorzien
op hun seizoensopening. Bij de to
taal vernieuwde speeltuin Lamme-
renburg aan de Zuidbeekseweg in
Vlissingen bijvoorbeeld. Daar wor
den voor zaterdag handen gezocht
van 9.00 tot 16.00 uur. Kinderboer
derij De Klepperhoeve in Middel
burg zoekt zaterdag liefhebbers om
de potstallen van de koeien uit te
mesten, hekplanken te schilderen
en te snoeien en te zaaien (10.00 -
15.30 uur).
De speeltuin Meiveld daar wil de
zandbak van vers zand voorzien
(10.00 tot 16.00 uur). Speelhof
Hoogerzael aan het Seispark wil
graag compostbakken voor de
schooltuintjes (10.00 - 15.00 uur).
School de Aventurijn aan de Henry
Dunantlaan in Middelburg zoekt
mensen om nestkasten op te han
gen en wilgenhutten te fatsoeneren
(9.00 - 15.00 uur).
Vroeger was het bij de padvin
ders 'heitje voor een karweitje', nu
hebben ze zelf hulp nodig. In de
Tweede Binnenhaven willen de
Watergeuzen het dek van hun drij
vend honk, wachtschip nummer 70
aan de Visserijkade, geschuurd, ge-
komborsteld en geverfd zien (9.30 -
17.30 uur). In Koudekerke zoeken
de scouts van De Valkeniers hulp
De klussen variëren
van poetswerk tot
bestraten en
tuinieren
bij de renovatie van hun klimtoren
aan de Van Speijkstraat (9.30 - 16.00
uur) en er zijn diverse
(water)scoutshonken die een sopje
en een verfje kunnen gebruiken.
Groene vingers zijn veelgevraagd.
Voedselbos De Langhe Laere aan de
Quarleshavenstraat in Nieuw- en
Sint-Joosland zoekt ervaring met
de zeis (10.00 -16.00 uur).
Voorjaarsklaar
Veel zorgcentra vragen om welwil
lende hulp bij het voorjaarsklaar
maken van terrassen en groen. Bij
de Zoute Viever in Oost-Souburg
worden zaterdag balkonbakken ge
vuld (10.30 - 14.00 uur) en bij de
zorgwoningen voor Korsakovpa-
tiënten aan de Ter Poorteweg in
Koudekerke moeten tuintjes aan
gelegd worden (10.00 tot 15.00 uur).
In Westkapelle wordt er tussen
9.00 en 12.00 uur gewerkt aan de jeu
de boulesbaan bij de kantine van de
korfballers van de Stormvogels. Er
is bestrating nodig en een aantal
meters 'leunhek'.
dinsdag 12 maart 2019
Verloren steen duikt na 200 jaar op
Emile Calon
Veere
Historicus Peter Blom bij de bijzondere grafsteen in de Grote Kerk van Veere. foto dirkjan gjeltema
- Peter Blom, historicus
Al heel wat van de meer dan
veertig klussen die aangemeld
zijn voor de NL Doet-actie dit
weekeinde op Walcheren zijn
voorzien van werkwilligen. Maar
er is nog werk zat.
