Curlingmoeders bidden in Terneuzen
10 ZEELAND
EXPOSITIE BIBLIOTHEEK TERNEUZEN
Joke van Leeuwen
(Den Haag, 1952)
is een veelzijdig
kunstenaar. Vooral
bekend als schrijfster
van jeugdboeken,
maar iemand die
voor mensen van alle
leeftijden op allerlei
manieren verhalen
vertelt.
Monnikenwerk
Verhalen die je anders
laten kijken naar de
dingen om je heen.
Het meeste van het
beeldende werk van
Joke van Leeuwen bestaat uit illu
straties, omdat ze nu eenmaal in
een boek staan en verbonden zijn
met het geschreven verhaal. In
ventieve beeld-tekstcombinaties
zijn één aspect van haar werk.
Maar ze maakt ook vrij werk en
veel van haar illustraties kunnen
net zo goed op zichzelf staan.
De tentoonstelling in de biblio
theek van Terneuzen is een
speelse samenstelling van teke
ningen, objecten en andere pre
sentatievormen. Ik doel dan op de
tien wit geschilderde, uit kring
loopwinkels afkomstige kasten.
Erop, erin en eraan zijn foto's, tek
sten, tekeningen, boeken en uit
eenlopende voorwerpen te zien
die betrekking hebben op Van
Leeuwen en haar werk. Eén van de
meest intrigerende toont flarden
van haar correspondentie met een
politieke gevangenen uit Marokko.
Zij verwerkte die ervaring in het
boek Bezoekjaren (1998). Er is een
poëziekast met gedichten, een
prijzenkast en een kast met mut
sen, die je op mag zetten om er in
de spiegel een selfie mee te maken.
De muts verwijst naar het theater
- Van Leeuwen debuteerde als ca
baretière - waarin je met een
kleine ingreep iemand anders
kunt zijn dan je in werkelijkheid
bent. Wat weer verwijst naar de
rollen die je kunt spelen, gedwon
gen bent te spelen of speelt omdat
je niet anders bent gewend.
Mensen
Waar de kasten elk een onderwerp
belichten zijn de tekeningen ,,Een
volstrekt subjectieve keuze van de
makers van de expo." Een gemiste
kans. De presentatie oogt romme
lig en de thema's en de lijnen in
het werk van Van Leeuwen zijn nu
niet zichtbaar. Het draait in haar
werk meestal om mensen. De vrij
zinnige, non-conformistische pro
tagonisten uit veel van haar boeken
leggen licht en subtiel de mense
lijke beperkingen en zwakheden
bloot, die de wereld tot een plek
maken waar het vaak schuurt of er
ger. Een voorbeeld. Een tekening
met honderden mensen in een
theaterzaal die allemaal adorerend
kijken naar een kennelijk belang
rijk personage in de loge boven
hen. Eén kind, kijkt de andere kant
uit, naar het toneel waarop zich
wellicht iets anders belangrijkers,
afspeelt. De tekening kan in het
boek Kukel, waarvoor hij gemaakt,
is best een (iets) andere betekenis
hebben. Maar de insteek sluit aan
bij het zichtbaar maken van kud
degedrag versus zelfstandig oorde
len en handelen, een belangrijk
thema in haar werk. Van Leeuwen
tekent met strakke lijntjes natuur
getrouw, sober en raak. Ook met
kleur kan zij prima overweg, ge
tuige de sfeervolle composities uit
1000 dingen achter deuren, een boek
dat je meevoert door een fantas
tisch museum. Haar steeds weer
verrassende fantasie is één van de
vele sterke punten in het oeuvre
van de multigetalenteerde in Ant
werpen wonende 'Nederbelg'.
Gniffelend drink ik nog een
kop cappuccino. Een regis
teraccountant die priester is
geworden, houdt op 14 maart in de
RK Emmaüskerk in Terneuzen een
bijeenkomst voor curlingmoeders.
Dat lijkt mij ten minste dubbel
raar. Hoezo zou iemand zijn glans
rijke carrière opgeven voor het
priesterschap? En wat weet een
vrijgezelle man van de zorgen van
moeders? Heeft hij er ooit van
wakker gelegen?
In de bedompte Westerschelde-
tunnel schalt het 'mamS ohohoho'
helder door mijn hoofd. In de film
Bohemian Rhapsody kijkt Freddie
Mercury bij het zingen tijdens Live
Aid recht in de camera. Door de
beeldwisseling lijkt het alsof hij
zich tot zijn moeder richt die thuis
voor de buis zit. Zij kijkt hem tot in
zijn ziel, denk ik. Stel je toch voor
dat je zoon 'in het echt' zou mel
den dat hij een moord heeft ge
pleegd, zijn leven heeft vergooid
en 'dat het er niet toe doet, mama'.
Ik denk aan mannen, zonen, die
voor mindere vergrijpen opgeslo
ten zijn in Torentijd. Pfff.
In Terneuzen tref ik kapelaan Jo-
chem van Velthoven in het paro
chiecentrum. Veertig en vrolijk.
Hij was van kindsbeen af aan al ac
tief in de kerk in Dorst. Hij ging or
gel spelen, koren begeleiden, diri
geren en had daarbuiten ook een
actief sociaal leven. Hij was lid van
de fanfare, organiseerde jaarmarkt,
kermis en dorpsfeest en speelde in
de carnavalskapel. Na het vwo koos
hij voor een studie accountancy en
hij werkte bij PwC. ,,Ik had altijd
wel een zekere voorkeur voor het
menselijke aspect. In 2004 heb ik
een brochure opgevraagd van de
priesteropleiding bij Bovendonk."
Onder het motto 'priester wor
den vanuit je beroep' biedt Boven
donk de mogelijkheid voor een
carrièreswitch door de eerste jaren
van de opleiding in de weekeinden
aan te bieden. ,,Het heeft nog tot
2008 geduurd voor ik de opleiding
ging volgen. Ik had op het 'vrijge
zellenfeest' dat vrienden in een
Italiaanse kookstudio voor mij or
ganiseerden, niet kunnen beden
ken dat ik een veelvoud zou terug
krijgen voor wat ik losliet." In 2015
is Van Velthoven tot priester ge
wijd, sinds oktober 2018 is hij als
kapelaan verbonden aan de paro
chies in Zeeuws-Vlaanderen en
vanaf december woont hij in het
centrum van Terneuzen.
Zorgen
,,Moeders geven hun kinderen
normen, waarden en vooral een
hoop liefde, maar die kinderen le
ven het leven wat voor ze is wegge
legd. Voor ouders kan dat een be
proeving zijn. Ze voeden op met de
talenten en tekorten die ze hebben,
zijn onzeker en kunnen niet alles
in goede banen leiden. Tijdens de
bijeenkomst op 14 maart zal Wies
Mom informatie geven over het
programma 'Biddende moeders',
dat in 110 landen draait. Het idee is
dat moeders in kleine groepen bij
eenkomen en de zorgen om hun
kinderen in gebed bij God bren
gen. Zorgen die je met één hand bij
God brengt, hoef je niet in de an
dere weer mee naar huis nemen,
dan gaan ze je verteren. God geeft
kracht en mensen op je pad als
tochtgenoten, die naar je luisteren
en je bemoedigen. Bijeenkomsten
van biddende moeders leren je
vertrouwen in je kinderen te hou
den, je zorgen te lSten en geven
rust. Natuurlijk, ik ben geen ouder,
maar ik heb wel een moeder en or
ganiseer de bijeenkomst daarom
graag."
zaterdag 9 maart 2019
Joke van Leeuwen is multitalent
Nico Out
Recensie
T/m 22/3. Bibliotheek Terneuzen,
Oostkant 1. Openingsuren: biblio-
theekzeeuwsvlaanderen.nl
Uit De metro van
Magnus.
FOTO'S NICO OUT
hoe plak je meubels legen het plafond
Mutsenkast van
Joke van Leeuwen.
Zelfportretten
van Joke van Leeu
wen.
Uit Heb jij me zusje gezien?
José Baars
José Baars schrijft
wekelijks over
religie en kerken in
Zeeland. Kijk voor haar blog
op pzc.nl/monnikenwerk
Presentatie Biddende Moeders,
14 maart, aanvang 13.00 uur,
RK Emmaüskerk Terneuzen.
1 deel berespuug Z delen slooteuater
ldeel bindmiddel
