8 ZEELAND TERRA MARIS BOTTEN UIT VERDRONKEN LAND VALKENISSE Een skelet onder een glazen plaat in de vloer van museum Terra Maris geeft sinds gistermiddag gezicht aan inwoners van eeuwen geleden in de golven verdwenen woonplaatsen. zaterdag 9 maart 2019 René Hoonhorst Oostkapelle Op een wand in museum voor natuur en land schap Terra Maris zijn de meer dan honderd verdronken dorpen van Zeeland aangegeven. Het skelet is van een '25 tot 40 jaar oude man, die leefde in de late middeleeuwen', zegt archeoloog en depotbeheerder Joost van den Berg van Erfgoed Zeeland. De bot ten zijn twintig jaar geleden opge graven voor de kust van Waarde. ,,De botten komen uit een graf in de zuidelijke kapel van de voorma lige kerk van het verdronken dorp Valkenisse." Tot begin dit jaar zaten de bot ten van 'skelet 2' nog in een zak in het depot van het provinciaal erf goed. De afgelopen maand heeft biologe Betty Ras de botjes uitge zocht en er een geraamte uit ge puzzeld. Ras werkt als vrijwilliger bij zowel Erfgoed Zeeland als het museum in Oostkapelle. En ze wilde al langer de paar losse bot ten in een vitrine in de vloer in de hoek van de verdronken dorpen vervangen. Betty, streng: ,,De bot ten lagen niet goed en waren van verschillende mensen. Dat getuigt van weinig respect en het klopte bovendien gewoon niet." Respect Bij Betty staan respect voor de do den én de waarheid hoog in het vaandel. De archeologische vond sten uit het Verdronken Valke- nisse werden in 1999 haastig bij elkaar gezocht. Na elke vloed moesten modder en slik eerst worden weggeschraapt alvorens er nieuwe vondsten konden wor den opgedolven. De blootgelegde geraamtes werden letterlijk botje bij botje bij elkaar geraapt. ,,Bij elke teen horen al drie beenderen. Die zijn zo klein, die vind je echt niet allemaal terug'', verklaart ze. Bij het inventariseren van alle botjes uit het beendergestel werd Ras regelmatig verrast. Bleken er Botten van verschillende mensen gebruiken voor één skelet is respectloos -Betty Ras, biologe opeens ergens drie botjes van te zijn, terwijl een mens er maar twee van heeft. ,,Dan was er één een beetje korter dan de andere twee; die hoorde dus bij een ander skelet." Uiteindelijk kwam de bio loge, vrijwillig conservator en me dewerker educatie bij Terra Maris, zo'n zeventig van de ruim twee honderd botten tekort. ,,Dat lijkt veel, maar bij de ontbrekende zit ten heel veel kleine botjes. Wat er over is, geeft toch een goed beeld van het geraamte van een bewoner van het voormalige Valkenisse aan het eind van de veertiende, begin vijftiende eeuw", zegt ze, terwijl Van den Berg en Annemarie Vis ser instemmend knikken. Geen naam Visser is archeologe bij het Monu mentenhuis in Brabant. Behalve dat zij het gewoon leuk vindt mee te helpen, vult Visser lacunes in de kennis van Ras en Van den Berg aan. Van het tiental andere vrij willigers dat meehielp, zijn Jan Meulmeester en Maarten Ardon er vrijdag bij om 'skelet 2' secuur in zijn museumgrafkelder te leggen. Ras denkt er niet aan de man die vanaf nu symbool staat voor de in woners van Zeeuwse verdronken dorpen een naam te geven. Het skelet van de tot voor kort 'oudste mens' kreeg bij haar vondst bij voorbeeld de naam Lucy. ,,Een naam geven aan een skelet van ie mand die je niet kent, vind ik een beetje lullig. Doen we dus niet. Skelet 2 is vanaf nu een man die lag begraven in de kerk in het verdron ken dorp Valkenisse." BRIEVEN U kunt uw brief (maximaal 150 woorden) richten aan: lezersredacteur@pzc.nl of per post aan Lezersredacteur PZC Postbus 5046 4380 KA Vlissingen 08801-30210 Erfgoed Tijdens mijn werk als timmerman heb ik midden jaren 80 een histo rische vondst gedaan. Het ging om een closetpot, trechtervormig, bruin van buiten en gebroken wit van binnen. Voor dit exemplaar, een van de eerste modellen, werd behoorlijk geld voor geboden. Echter, omdat het een Vlissingse vondst betrof, heb ik het geschon ken aan ons Stedelijk Museum. Al had mijn gezin de eventuele op brengst goed kunnen gebruiken. Inmiddels vraag ik mij af of ik van majesteitsschennis zou kunnen worden beschuldigd als ik mijn gedachten over prinses Christina (krant 22 februari) zou verwoor den nadat zij willens en wetens 'ons' erfgoed verkwanselde. Adel verplicht? E. den Heijer Ritthemsestraat 109, Oost-Souburg Column Het positieve aan de column van Marcel van Roosmalen (krant 2 maart) is dat er werkgelegenheid bij gebaat is Een café-uitbater, een boekverkoopster, de NS en tot slot een stomerij om de fritessaus uit zijn kleding te laten halen Pech op zondagmiddag in Middel burg. Guus de Block Koninginnepage 1, Terneuzen Klimaatmars Zondag (10 maart) gaan wij naar Amsterdam om mee te lopen met de klimaatmars. We willen niet dat de volgende generaties de dupe worden van de klimaatpro blemen, die we nu met zijn allen nog kunnen stoppen. Afval schei den, zo min mogelijk vlees eten, zo weinig mogelijk de auto ge bruiken, de verwarming een graadje terugdraaien. We doen ons best. Want een goed milieu begint bij jezelf. Maar daar eindigt het natuurlijk niet! Wij hopen dat de politiek ook eindelijk eens zijn verantwoorde lijkheid neemt en de grote ver vuilers fors zal aanpakken. Als Zeeuw groei je op met de strijd te gen het water. Na 1953 werden de dijken versterkt en de Deltawer ken aangelegd. Door de opwar- ming van de aarde zal de zeespie gel stijgen en zullen dijken echter niet meer genoeg zijn. Zelfs ons Luctor en Emergo zal dan niet meer helpen. Wij lopen mee voor een toekomst voor Zeeland. U ook? Leo en Marleen van Sparrentak Watertoren 40, Middelburg Nederlands De Vrije Universiteit (krant 26 fe bruari) schaft nu ook de hele ba cheloropleiding Nederlands af! Vorig jaar verdween het onder deel literatuur van voor 1880. Ik heb als eerstegraads docent met veel aandacht en plezier lite ratuur gegeven zowel in het voortgezet onderwijs als in het hbo. Naast grammatica, lees- en tekstonderwijs in al zijn facetten biedt de studie Nederlands een schat aan literatuuronderricht waar (cultuur)geschiedenis, filo sofie, religie en levensbeschou welijke onderwerpen ter sprake komen. Zo komt iedere leerling/student in zijn of haar opleiding in aanra king met een niet-onbelangrijk aspect van onze cultuur. Het is hier niet de plaats om het belang en de betekenis van 'cultuurover dracht' te benadrukken. Veeleer zou de politiek in haar beleid daarin voor moeten gaan. Helaas gebeurt dat veel te weinig. Mis schien herinneren we ons nog re cente uitspraken en daden van ministers en een voormalige vi- cepremier! Kortom: Nederland(s), let op uw saeck! Kees Ingelse Zwanenhof 25, Middelburg Maarten Ardon, Jan Meulmeester, Betty Ras en Annemarie Visser (vlnr) zorgen er voor dat de (voorradige) botten van het skelet van een inwoner van het verdronken dorp Valkenisse op de juiste plaats komen. foto lex de meester GO Skelet geeft middeleeuwers gezicht

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2019 | | pagina 36