'De macht van het getal deed ertoe'
Hoe zat het
ook weer?
De actiedag van klimaatspijbe
laars op 7 februari zorgde voor
reuring aan onze ontbijttafel.
,,Ga jij nog demonstreren van
daag", vroeg mijn vrouw hoop
vol aan jongste dochter. Ze is 17 en zit in 5-havo.
In de toonzetting zat een lichte aansporing. ,,Ja,
hup, de barricade op'', stookte ik het vuurtje op.
„Jullie gaan toch ook niet", zei ze. Uitgeluld, wist
ik. Voer met dochters geen discussies die begin
nen met: ,,Toen ik jouw leeftijd had..."
Toen ik iets ouder was dan zij, studeerde ik
Nederlandse taal- en letterkunde in Groningen.
Mijn leven draaide om mijn vriendin, lezen,
hockeyen en lp's draaien. Literatuur en popmu
ziek waren in een tijd zonder sociale media de
bouwstenen waarmee je een persoonlijk profiel
samenstelde, dat anderen in staat stelde jou in
een hokje te plaatsen.
Ik spiegelde mij graag aan Stewart Copeland, de
drummer van The Police, en etaleerde mezelf als
alternatieve kakker. Ik droeg een collegesjaal, liep
op klompen en had de schurft aan Mulisch, Ajax
en Amerika. Ik was idealist noch oproerkraaier.
Bij grote maatschappelijke vraagstukken zocht
ik de nuance. Ik voelde mij thuis in de politiek
correcte luwte, links van het midden. Vleugje
Kok, snufje Van Mierlo. Boring, zou mijn dochter
zeggen.
Op zaterdag 29 oktober 1983 ontwaakte ik
voor het eerst van mijn leven als activist. Ik had
weleens een petitie ondertekend tegen onder
wijshervormingen en op een schrijfavond van
Amnesty geprotesteerd tegen de opsluiting van
politieke gevangenen. Maar dit voelde anders,
groter. Ik vond dat die idiote kernwapenwedloop
moest stoppen. En met mij meer dan een half
miljoen gelijkgestemden die ook op weg waren
naar het Malieveld. Ik heb de hele treinrit gestaan.
Op het overvolle balkon werd gezongen en ge
rookt. Voor de conducteur was er geen door
komen aan.
Mijn vriendin woonde destijds in Den Haag. Dat
maakte mijn keuze om te demonstreren minder
principieel. Ik kon het nuttige met het aange
name verenigen. Zij was radicaler dan ik. PSP,
die hoek. Zo van 'Why do we kill people who kill
people to show that killing people is wrong'. Ze
droeg een gebroken geweertje en gaf mij ook zo'n
speldje cadeau. Ik heb het alleen die dag gedragen.
Op mijn slobbertrui, die een klasgenoot in 5-vwo
had gebreid tijdens maatschappijleer.
Ik vond het een atypische demonstratie. Een
gezellige, bijna kneuterige samenscholing van
vreedzame mensen van alle gezindten. In mijn
herinnering liepen er opvallend veel kinderen en
oudere vrouwen mee. Ook militairen. Niemand
in de stoet voelde een dreiging van een radicale
tegenbeweging. Ik had ook niet de indruk dat
er in Nederland veel mensen vóór kruisraketten
waren. De thuisblijvers zagen die eerder als een
noodzakelijk kwaad, omdat Nederland nu een
maal gebonden was aan het Navo-dubbelbesluit.
Mijn vriendin en ik lieten ons meevoeren in
de massa. We droegen buttons met teksten als
Help de kernwapens de wereld uit, om te beginnen
uit Nederland of Beware, I've got Hollanditis. We
luisterden naar Mient Jan Faber van het IKV, die
ik eigenlijk veel te soft vond als Grote Roerganger.
Er zijn weinig grote demonstraties die het
gewenste effect bereiken. Maar dit leek er een
uit het boekje. Een kantelpunt. Tot hier en niet
verder. D e komst van de 48 kruisraketten werd
uitgesteld.
Niet veel later predikte de Russische president
Gorbatsjov glasnost en perestrojka, in 1989 viel
De Muur. Ik heb gevoeld dat de macht van het ge
tal er soms toe doet en iets in gang kan zetten. En
ik was erbij!
Dat gevoel had ik ook op de klimaatspijbeldag.
De opwarming van de aarde schreeuwt om een
demonstratie. Het moet anders, nu! Dat activisti
sche gevoel gun ik onze kinderen. Morgen rijdt er
weer een trein. Dit keer niet naar Den Haag, maar
naar Amsterdam.
18
Massa
De demonstranten
komen met ruim 3000
bussen, 54 extra treinen
en eigen vervoer naar
Den Haag.
Nadat de Sovjet
Unie SS-20 raket
ten stationeerde,
besloot de NAVO
eind 1979 om 572
kruisvluchtwapens
en Pershing II-
raketten te plaat
sen in vijf Europese
landen, waaronder
Nederland. Gelijktij
dig zou worden on
derhandeld met de
Russen (het NAVO-
dubbelbesluit). Het
massale protest -
in 1981 voerden ook
al 420.000 mensen
actie in Amsterdam
- bracht uitstel. Het
INF-verdrag beëin
digde in 1987 de
wapenwedloop. In
Nederland zijn de
kruisrakketten nooit
geplaatst.
Geen Nieuwe.
Kernwapens
IN EUROPA
KOMITEE KRUISRAKETTEN NEE
Rob Wissink (54), woont in
Hengelo.
