14 ZEELAND
LEZING VROUWELIJKE KUNSTENAARS
Kunsthistoricus
Jeanne
Hogenboom
vroeg zich af hoe
het kon gebeuren
dat vrouwen
nauwelijks te vinden
zijn in de
museumzalen. Wel
als geschilderd
naakt, maar zelden
als kunstenaar. Ze
stelde er een lezing
over samen.
oeten vrouwen naakt
I zijn om een museum
in te mogen? Vanavond
I geeft Jeanne Hogen
boom in het stadhuismuseum in
Zierikzee een lezing met deze
prikkelende titel. In het dagelijks
leven adviseert zij met haar eigen
adviesbureau over gebiedsontwik-
keling in Rotterdam, maar van
oorsprong is ze kunsthistoricus en
archeoloog. Altijd al keek ze met
een kritische blik naar feminisme
en kunst. Het idee voor deze le
zing ontstond vorig jaar naar aan
leiding van een nieuwsbericht
over een skelet dat in Zweden
werd gevonden. ,,Dat skelet werd
altijd voor een man gehouden,
omdat het was gevonden samen
met een paardenskelet en wapen
tuig. Maar na nader onderzoek
bleek het een vrouw te zijn. Toen
ik het er met collega's over had,
realiseerde ik me dat daar veel
meer over te vertellen is. In de ge
schiedenis en de kunst zijn nog
vTUkt Iiuiihft b (toef ponb
roet litfli turn rrin bfti&ubra.
)$riQP fit no ij tujri* fn
ttUtjiinO'fliibcrti pmibru.
meer van dit soort voorbeelden te
noemen. En zo ging het balletje
rollen."
Verborgen vrouwen
In haar lezing gaat Hogenboom
hink-stap-sprong door de
(kunst)geschiedenis en gaat ze in
op de verschillende vormen van
verborgenheid van vrouwen. ,,De
kunsthistorie en ook andere we
tenschappen zoals archeologie zijn
wetenschappen die van oudsher
door mannen werden gedomi
neerd. Dat begon al met het Schil-
der-boeck uit 1604 van Karel van
Mander waarin alleen mannelijke
kunstenaars staan. In dat soort
werken wordt de man graag ge
zien als 'het genie'. Die denkbeel
den hebben nooit bijgedragen aan
de rol van de vrouw natuurlijk,"
concludeert Hogenboom. Een van
de 'verborgen' vrouwelijke kun
stenaars waar Hogenboom in haar
Naar mijn idee
zouden we naar
gelijkwaardigheid
moeten streven,
zodat het niet alleen
een 'mannenge
schiedenis' is.
lezing over vertelt, is Maria van
Oosterwijck uit de zeventiende
eeuw. Zij schilderde stillevens en
kon zich meten met de beste schil
ders van haar tijd. ,,Ze verkocht
dan ook aan de grootste namen,
tot aan de Europese vorstenhuizen
aan toe. Daardoor was ze steenrijk.
Ondanks dat worden haar werken
nauwelijks in openbare collecties
getoond."
Mannengeschiedenis
Met het samenstellen van deze le
zing heeft Hogenboom haar oude
liefde voor kunst- en cultuurhis
torie een beetje opgepoetst. ,,Ik
ging ooit naar een feministisch
socialistische universiteit en vond
het fantastisch dat je kon kiezen
vanuit welke kant je de geschiede
nis bekijkt. Naar mijn idee zouden
we naar gelijkwaardigheid moe
ten streven, zodat het niet alleen
een 'mannengeschiedenis' is. Ik
hoop mensen mee te geven dat ze
wat kritischer naar de dingen kij
ken en zich afvragen 'wat gebeurt
hier in het museum?''' Daar op
voortbordurend denkt Hogen-
boom dat er een nieuwe feminis
tische golf nodig is. ,,Ik dacht dat
het wel veranderd zou zijn, maar
dat is eigenlijk niet zo. De glazen
plafonds voor vrouwen blijven.
Onder invloed van de #MeToo-
beweging beginnen we in te zien
dat er veel seksisme om ons heen
is. Maar begrijp me niet verkeerd,
er moet ook geen nieuwe preuts
heid ontstaan. Dat we alle naakt
gaan bedekken bijvoorbeeld. Din
gen die in de geschiedenis nu een
maal zo waren, hoeven we niet te
veranderen, maar we mogen die
geschiedenis wel kritisch be
schouwen."
BRIEVEN
U kunt uw brief (maximaal
150 woorden) richten aan:
lezersredacteur@pzc.nl
of per post aan
Lezersredacteur PZC
Postbus 5046
4380 KA Vlissingen
08801-30210
China
China stelt internationale betrek
kingen voor, op basis van gelijk
heid en wederzijds voordeel. Een
multipolaire wereld als doelstel
ling. Bij de Verenigde Staten en
haar Westerse bondgenoten staat
instandhouding van het Ameri
kaanse leiderschap centraal. In
China daarentegen, hoe de inter
nationale orde en het mondiale
bestuur kan verbeterd worden.
Voorlopig blijven de VS de her
senschim van een Amerikaans
leiderschap najagen en dat bete
kent dat ze China economisch en
militair tot de orde willen roepen.
De Westerse bondgenoten van de
VS worden nog in de Ameri
kaanse hersenschim meegeno
men, maar uiteindelijk zullen de
VS wel gedwongen worden de
multipolaire wereld te aanvaar
den waarin ze gelijk zijn aan
China en in de toekomst aan an
dere landen.
Figuren als Rob de Wijk (23 fe
bruari) laten zich voor het VS-
karretje spannen met het oog op
een nieuwe koude oorlog, Ame
rika tegen China.
Luc Brusselaers
Hoefkensdijk, Kuitaart
Trommeltje
Wie weet wat een 'Kooi van Fara
day inhoudt, zal hierna begrij
pen dat een trommeltje niet ge
heel werkt als afscherming tegen
het uitzenden of ontvangen van
signalen. (1 maart)
Een kooi van Faraday hoort na
melijk aan aarde aangesloten te
liggen anders doet deze zijn werk
niet! Voor een goede werking is
het het beste dat een stalen koek
trommel, via een draad aan aarde
aangesloten wordt.
H.F.M. Reuling
Johan Bastingstraat 2, Koewacht
Droogte
De artikelen over de gevolgen van
klimaatveranderingen in bijvoor
beeld sub-Saharalanden ('Water
landers') en de droogte in Zee-
land (23 februari) geven aanlei
ding tot speculeren.
Als de droogte inderdaad struc
tureel zou blijken in de toekom
stige decennia, met als resultaat
verwoestijning, zouden sommige
Europese landen dus in een soort
Sahel kunnen veranderen, tenzij
men op enigerlei wijze de water-
hoeveelheid - in relatie tot het
consumptiegedrag - ecohydrolo-
gisch zou kunnen terugwinnen.
In het meest negatieve geval
zou het kunnen leiden tot migra
tie; onze nazaten zouden dan als
bootvluchtelingen het vaderland
verlaten, door gebrek aan be
staansmogelijkheden op zoek
naar een beter leven, de zoge
naamde 'gelukszoekers'.
Fluctuaties binnen onze ge
schiedenis, het is van alle tijden.
Het kan verkeren, ofwel panta
rhei.
Monique Sturm
Turkeye 16, Waterlandkerkje
Column
Wat heerlijk dat tumult over Zee
land. Ik ben blij in Zeeland te wo
nen. Als ik vanuit Gelderland
weer over de Brabantse Wal kom
gereden, krijg ik onmiddellijk het
gevoel van ruimte en lucht. Her
man Koch heeft gelijk. Hier is nog
genoeg ruimte om te leven, mis
schien iets minder hectisch, maar
dat is het nou juist. De kinderen
hier hebben nog blozende wan
gen van het fietsen naar school.
Ik hoop dat ik hier heel oud mag
worden.
Wil Frederiks
Traverse 4, Groede
vrijdag 8 maart 2019
VL
'Vrouwen alleen naakt in het museum'
Mariska den Hartog
Zierikzee
Jeanne Hogenboom met een pop in
-Jeanne Hogenboom
dracht van 100 jaar geleden. foto marieke mandemaker