6K*
ïk
\J&*
HGcft X
8 Gezond fit
Stort je hart uit, luister, verbind. Want
mensen met een goed functionerende
sociale omgeving zijn gelukkiger en
gezonder. Leven langer. Wie eenzaam is,
heeft meer kans op kwalen.
WfVFa©-1 P
A/ier
Hoe gelukkig zijn wij?
Tim Bergling was succesvol, aanbid
ding viel hem ten deel. Muziek ma
ken was zijn passie. Dat kon hij, dj
Avicii, met 68 miljoen op de bank
doen zoveel hij wou. Op 20 april 2018
stapte de Zweed (28) uit het leven. In
alle eenzaamheid. Ergens in Oman. Geen vrienden
of familie in de buurt. Tim 'wilde rust', liet de fa
milie weten. Hij 'kon het geluk niet vinden'.
Geluk is een vreemd fenomeen: de een heeft al
les mee, maar vereenzaamt en kan het geluk niet
'vinden'. Mensen die hun levenseinde naderen
daarentegen taxeren - leert onderzoek* - hun ge
luksgevoel nog redelijk hoog, zeker als ze hun
naasten om zich heen hebben.
Zijn er bewijzen dat een schare warme connecties
een mens gelukkiger en gezonder maakt? En wat is
dan de rol daarin van 'geluk' en waar kun je het
'vinden'? Een geluk is in elk geval dat wij in Neder
land Ruut Veenhoven (76) hebben, de gelukspro-
fessor, verbonden aan de Erasmus Universiteit.
Niet alleen is hij zelf onderzoeker, bovendien ver
zamelt en rubriceert hij wetenschappelijk onder
zoek dat overal ter wereld naar geluk is gedaan. Hij
analyseert andermans resultaten en trekt daar zelf
conclusies uit.
Bewezen is, zegt hij, dat gezondheid effect heeft
op de ervaring van geluk. Maar: ,,Tweemaal zo
sterk is de invloed andersom: van geluk op gezond
heid. Geluk helpt niet om ziekte te genezen, wel
om te beschermen tegen ziek worden. Het effect
van geluk op de levensduur van gezonde mensen
is heel sterk. Te vergelijken met effect op de levens-
duur bij niet roken ten opzichte van wel roken.''
Er zijn tientallen studies die dergelijke samen
hangen aantonen*. Simpel eigenlijk: de weten
schapper inventariseert hoe gelukkig een flinke
groep individuen is en hoe gezond ze zijn, de nul
meting. Twintig of nog meer jaren later registreert
hij wie nog in leven is. Zo kun je aan de verschillen
in levensduur zien wat geluk toevoegt aan de aan
vankelijke gezondheid.
Netwerk en geluk
Dat een goed sociaal netwerk, 'social support',
gunstig werkt op geluk, dus gezondheid en levens
duur, is ook bewezen. Logisch, zegt Veenhoven.
,,Wie beseft dat er steun is om hem heen, raakt
minder snel in de stress. Dat te veel stress de ge
zondheid benadeelt, is onomstotelijk bewezen.
Een tweede is de sociale controle, onder vrienden
maar vooral binnen een intieme relatie: je houdt
elkaar in de gaten. Dat heeft een matigende in
vloed op ongezonde gewoontes als te veel zuipen.''
Aan Harvard, de universiteit van Cambridge,
Massachusetts (VS), loopt bijna 81 jaar een onder
zoek naar factoren die de mate van geluk en ge
zondheid bepalen. Deze Grant Study volgde 81 jaar
724 mannen, van wie er in 2013 nog circa 60 in le
ven waren. De vierde onderzoeksleider, Robert
Waldinger, professor in de psychiatrie: ,,Vooral
goede relaties maken ons gelukkiger en gezonder.
Period. Punt uit.'' Sociale samenhang is verreweg
de belangrijkste factor. Ambitie, aanzien, macht,
rijkdom? Ze doen er niet toe, integendeel, blijken
juist nadelig. Gezonde voeding, beweging? Belang
rijk, niet doorslaggevend.
Loneliness kills, zegt Waldinger. Eenzaamheid
sloopt een mens. ,,Wie meer geïsoleerd leeft dan
hij eigenlijk wil, ziet gemiddeld z'n gezondheid
eerder achteruit gaan en leeft korter. Dat leert de
Grant Study.''
Maar wat is dan 'een goed functionerende soci
ale omgeving'? Een netwerk van familie en vrien
den dat steun biedt en gezelligheid, maar ook vrij
heid laat, zegt Veenhoven, 'want controle moet
vrijdag 8 maart 2019
GO
k
van je
netwerk
Tekst Egbert Jan Riethof Illustraties Hein de Kort
ft
Geluk is geen objec
tieve waarde: Welk
cijfer zou jij geven
voor de voldoening
die je hebt in je leven
als geheel? Zo meten
onderzoekers geluks-
gevoelens. Systema
tisch kijken naar de
stand van je geluk en
je tot in detail met an
deren vergelijken, kan
op gelukswijzer.nl, een
programma ontwikkeld
door Ruut Veenhoven.
,,Het kan een vinger
wijzing geven wat je
eraan kunt doen.''
7,8
was in Nederland in
2017 het gemiddelde
cijfer van enquêtes
naar geluk; in 1975 was
dat nog 7,2.
