Sterke Marijnissen
in chaotisch
verkiezingsdebat
D66 trekt handen af van verhoging rente leenstelsel
4
Tijdens het debat stonden vier
nieuwe fractievoorzitters voor het
eerst in de verkiezingsarena.
Naast Baudet en Jetten waren dat
Lilianne Marijnissen van de SP en
Klaas Dijkhoff van de VVD. Met
name Dijkhoff moest zich het in
het begin van het debat flink ver
weren tegen aanvallen van zowel
PVV-leider Wilders als coalitie
genoot Jetten. Wilders beet het
spits af met het verwijt dat men
sen die in de crisisjaren financieel
moesten bloeden om Nederland
er weer bovenop te krijgen, daar
We hoeven niet
voorop te lopen in de
energietransitie, het
is geen wedstrijdje
nu niets van terugzien. Dijkhoff
wees naar het loonstrookje dat 'er
bij veel Nederlanders beter uit
ziet', maar moest ook erkennen
dat dit 'nog niet genoeg is'.
Het klimaatdebat staat hoog op
de agenda tijdens deze verkiezin
gen. De ambities tussen D66 en
VVD lopen ver uiteen, bleek op
nieuw tijdens het debat. ,,We
moeten vooroplopen in de ener
gietransitie. Dat moet voor onze
kinderen en is goed voor de eco
nomie, want we verdienen onze
boterham ermee'', is het stand
punt van Jetten. Voor coalitie
genoot Dijkhoff is dat geen 'heilig
moeten'. ,,Het is geen wedstrijdje,
we doen op dat gebied wat nodig
is. We hoeven niet voorop te
lopen.''
Baudet mengde zich in de dis
cussie door te zeggen dat al zijn
concurrenten 'op het verkeerde
spoor zitten'. De Nederlandse kli
maatdoelstellingen zouden
'extreem ambitieus, onhaalbaar'
zijn. ,,Het is een van de aller
stomste voornemens die ik me
kan heugen'', aldus de voorman
van Forum voor Democratie. Hij
zei te verwachten dat de nieuwe
senaat de Klimaatwet 'wel zal
blokkeren'. In de opiniepeilingen
behoudt de coalitie bij lange na
geen meerderheid meer, dus zijn
de partijen dan aangewezen op
steun van de oppositie.
Lilianne Marijnissen maakte
een sterk debuut in het tamelijk
chaotische debat. De SP-fractie-
leider richtte haar pijlen op een
vertrouwd onderwerp, de markt
werking in de zorg. Ook hier
moest Dijkhoff het ontgelden. Hij
werd er fijntjes aan herinnerd dat
diens partijgenoot een ziekenhuis
eerder 'een stapel stenen' had
genoemd.
PvdA-leider Lodewijk Asscher
kwam onder vuur te liggen door
in te stemmen met de stelling dat
onderwijs, zorg en politie de afge
lopen kabinetten zijn verwaar
loosd. Die stap kwam hem op
hoon te staan van Wilders en
Marijnissen, omdat hij met de
PvdA zelf in die kabinetten mee
heeft geregeerd. Asscher erkende
dat hij niet alles goed heeft
gedaan, maar dat hij daarvan pro
beert te leren, en niet vanaf de zij
lijn kritiek levert zoals Wilders,
die wegliep uit Rutte-I, en de SP
die nog nooit regeerde.
Acht fractieleiders uit de
Tweede Kamer deden mee aan
het eerste televisiedebat voor de
Provinciale Statenverkiezingen
over twee weken. De politieke
kopstukken mengen zich actief in
de provinciale strijd, omdat de
uitkomst bepalend is voor de sa
menstelling voor de Eerste Ka
mer.
Minister van Defensie Ank Bijleveld nam de meneer met de
centen' 24 uur op sleeptouw in Litouwen. Haar doel: meer geld
voor de krijgsmacht. Minister van Financiën Wopke Hoekstra
reageert terughoudend.
Hanneke Keultjes
,,Wopke, moet je hier eens kij
ken!'' De stem van Defensieminis
ter Ank Bijleveld schalt over het
oefenterrein Gaizunai in Litou
wen. De Wopke in kwestie is
Wopke Hoekstra, minister van
Financiën. Aan de rand van een
naaldbomenbos heeft Bijleveld
achter een groen camouflagedoek
twee Nederlandse militairen ont
waard. Ze hebben een tankafweer-
geschut waar ze de vijand tot op
4,5 kilometer kunnen uitschake
len. Daar moet haar partijgenoot
beslist even naar komen kijken.
De vijand is een Rus. Althans,
daar ervaren ze in Litouwen drei
ging van. Als er geen buitenlandse
militairen in het land zouden zijn,
zo is de stellige overtuiging, had
Rusland allang gedaan wat het bij
de Oekraïense Krim ook deed:
invallen en innemen.
Hoekstra - niet het gebruikelijke
maatpak, maar slobbertrui en
afritsbroek boven afgetrapte
schoenen - snelt naar het groene
camouflagenet en koekeloert naar
de militairen met groene en
zwarte vegen op het gezicht. Ge
neraal Gerard Koot introduceert
Hoekstra bij de mannen verscho
len in het groen: ,,Dit is de meneer
met de centen.''
Struikeldraad
CDA-minister Bijleveld heeft niet
voor niets haar partijgenoot van
Financiën meegenomen op werk
bezoek. Ze wil bij de Voorjaars
nota extra geld van hem. En hoe-
wel zij niet de enige minister is die
bedelend de hand omhooghoudt
bij de schatkistbewaarder, heeft ze
wél als enige een stok achter de
deur.
Het kabinet vertelde de Navo
eind vorig jaar 'de intentie' te heb
ben bij de Voorjaarsnota 'een stap
te maken' naar extra geld voor
Defensie. De Navo eist immers
van alle lidstaten dat zij - na jaren
van talmen - 2 procent van het
bruto binnenlands product aan de
krijgsmacht gaan uitgeven.
De beste plek om te laten zien
dat het écht nodig is, vindt Bijle-
veld, is de Enhanced Forward
Presence in de Baltische Staten en
Polen. Nederland zit, met zo'n 250
militairen, sinds 2017 tot zeker
2020 in Litouwen. In het geval van
een Russische in- of aanval, funge-
De partijtop vindt dat de uiterst
kritische D66-senatoren daar bin
nenkort een 'eigenstandige afwe
ging' over mogen maken, waardoor
de kans groter wordt dat het voor
stel in de Eerste Kamer alsnog
wordt weggestemd.
Komende zondag op het D66-
congres doen de Jonge Democraten
(JD) een voorstel aan de leden om
tegen de verhoging van de rente op
de studieschuld te stemmen. Offi
cieel wordt de achterban door het
partijbestuur ontraden de D66-
senatoren daartoe op te roepen,
maar de ruimte die aan de Eerste
Kamerfractie wordt gegeven is
opvallend, vindt JD-voorzitter Den
nis van Driel. ,,We zijn hier heel blij
mee. Ik had niet verwacht dat de
partijtop dit er zo expliciet bij zou
zetten. We hopen dat dit het duwtje
in de juiste richting gaat worden.''
De partijtop noemt de maatregel
uit het regeerakkoord 'verdedig
baar', maar laat intussen duidelijk
doorklinken dat liever te hebben
gehad dat deze daar nooit in was
beland. ,,Het voorstel is afkomstig
uit de doorrekening van CDA en de
Christenunie, en kwam uiteinde
lijk in het coalitieakkoord terecht.
Ik vind het de minst mooie af
spraak in het onderdeel onder
wijs", zegt fractieleider Rob Jet
ten. „Ik had hem liever ook niet ge
had", voegt D66-Onderwijsminis-
ter Ingrid van Engelshoven
daaraan toe. Ook zij wijst
richting CDA en Christen
Unie.
De D66-senatoren heb- j
ben veel moeite met het
voorstel, bleek eerder uit
kritische vragen. Onlangs
is om een extra schrifte
lijke ronde gevraagd,
waardoor de behandeling
het wetsvoorstel in de
Eerste Kamer, dat al door
de Tweede Kamer is
aangenomen, is
uitgesteld.
Eerder kreeg
het CDA het
ook al aan de
stok met de
achterban over
de hogere
rente op stu
dieleningen.
CDA-leider Sy-
brand Buma legde
een congresuitspraak om alsnog in
verzet te komen naast zich neer.
Volgens de Jonge Democraten
bouwen studenten door de rente
verhoging 5000 euro extra studie
schuld op. De opbrengsten, op
lange termijn circa 250 miljoen
euro, zijn bestemd voor de schat
kist.
Studentenorganisatie ISO hoopt
dat als de rentemaatregel sneuvelt,
uiteindelijk het hele leenstelsel ter
discussie komt te staan. CDA en
Christenunie willen de basisbeurs
terug, VVD en D66 juist niet. ISO-
voorzitter Tom van den Brink: ,,We
hopen dat D66 zich met zijn boe
renverstand gaat bekommeren om
de gehele toegankelijkheid van het
hoger onderwijs.''
vrijdag 8 maart 2019
GO
Nieuwkomers op het Binnen
hof lieten zich gisteren gelden
tijdens het eerste verkiezings
debat voor de Provinciale
Statenverkiezingen, die over
twee weken worden gehouden.
Met name D66-factieleider
Rob Jetten en Thierry Baudet
(Forum voor Democratie) trok
ken het initiatief naar zich toe.
Sandra Donker
Laurens Kok
Amsterdam
-Klaas Dijkhof, VVD
Ank Bijleveld
eist zwaarder
geschut
Rukla
Regeringspartij D66 loopt
steeds verder weg van de maat
regel uit het regeerakkoord om
de rente op studieleningen te
verhogen.
Hanneke Keultjes
Laurens Kok
Den Haag
Rob Jetten: ,,Dit is
de minst mooie af
spraak in het onder
deel onderwijs."
FOTO BART MAAT
