1
Bezoek aan de immer vrolijke oud-international in zijn hospice in Schotland
25
Fernando Ricksen (42) brengt de
laatste periode van zijn leven door in
een hospice in Schotland. Zijn enige
verzetjes zijn de goed bezochte meet
greets met Rangers-fans. De aan ALS
lijdende ex-prof is er populairder dan ooit.
et is een soort bede
vaart, op z'n Schots.
Aan lange tafels in een
zweterig evenemen
tenzaaltje in Glasgow
zitten stevige Rangers-fans te
wachten. Zo meteen wordt hun
held binnengereden. Opgedirkte
vrouwen hebben hun kortste rok
jes aangetrokken en getatoeëerde
armen hijsen de ene pul bier na de
ander naar binnen als 'Simply the
best' klinkt en de hoofdpersoon
van de avond wordt binnengere
den in een rolstoel.
Als Fernando Ricksen achter
een tafel plaatsneemt, het hoofd
vaak half hangend omdat zijn
nekspieren het niet meer kunnen
dragen, nemen ze massaal foto's.
Ook al moet zijn Russische vrouw
Veronika tussendoor het slijm van
zijn mond vegen met een slabbe
tje. Sommigen kussen geëmotio
neerd zijn hoofd. Ook als de pre
sentator van de avond zegt dat ze
hem beter niet aan kunnen raken.
Op het gezicht van Ricksen, de
voormalige Nederlandse interna
tional die ook voor Zenit Sint-Pe
tersburg, AZ en Fortuna Sittard
speelde, is een vrolijke grimas te
zien en ogen die spreken. Zeker na
de smakelijke anekdotes over heli
kopters, zuipfestijnen en ondeu
gendheden die hij oplepelt via zijn
spraakcomputer. Deze aandacht,
dat is waar hij nog voor leeft.
Dat doet hij echt, zo laat hij een
dag van tevoren weten in het hos
pice in Airdrie, op een halfuur van
Glasgow, dat draait op fundraising
en subsidie. ,,Het kost veel ener
gie'', aldus Ricksen. ,,Alsof ik een
cupfinal moet spelen.'' „Onverant
woord?", vraagt zijn persoonlijke
verpleegster zich vaak af. ,,Maar
dan verrast Fernando me weer,
met de kracht die hij heeft om dit
te overleven. Dat heb ik nog nooit
meegemaakt.''
Ricksen kwam in het hospice
terecht nadat hij onwel was ge
raakt bij een ander voor hem geor
ganiseerd evenement van Ran
gers-fans. Hij heeft er vrede mee
dat hij de rest van zijn leven in het
hospice zal doorbrengen. Zijn
bescheiden kamer met slechts een
stoel, een bank, een kast en een
bed voorzag hij direct van een
grote tv, zodat hij de gehele dag
voetbal kan kijken. Aan de muur
kaarten en tekeningen. Het lieve
personeel moest een beveiliger in
huren, want soms staan er zomaar
ineens fans voor de deur. Tussen
dertig andere, veelal oudere men
sen ligt hij daar. Na een leven van
drugs, drank, vrouwen, prijzen,
goals en kaarten. Hij smeet tiental
len miljoenen over de balk. Niet
per se een fraai voorbeeld voor de
jeugd. ,,Maar ik heb nergens spijt
van'', zegt hij nog maar eens.
Waarom zou ik de
gordijnen sluiten voor
de buitenwereld?
Ik ben niet speciaal.
Ik ben gewoon
Fernando
-Fernando Ricksen (42)
Fernando Ricksen met zijn vrouw Veronika bij de meet greet in Glasgow. foto's j. Williamson, p. schols, getty
Ruim vijf jaar nadat hij vernam
dat hij aan de spierziekte ALS lijdt,
kan hij niet meer praten. De
krachtpatser van weleer weegt
minder dan 40 kilo en heeft geen
kracht meer in armen en benen.
Soms zijn de spieren ook te zwak
om zijn emoties te onderdrukken.
Gelukkig is er sinds een halfjaar
een spraakcomputer. Ricksen leest
de letters op het scherm en vormt
er woorden mee. Dat kost tijd en
inspanning, maar de oud-profis
allang blij dat hij zich weer kan
uiten. De geest is namelijk nog
kraakhelder. Een blikken compu
terstem spreekt zijn woorden uit.
Meteen valt op dat hij zijn hu
mor niet kwijt is. Op de vraag of
hij misschien wel de assistent van
zijn oud-ploeggenoot Mark van
Bommel was geweest als hem dit
allemaal niet was overkomen, zegt
hij: ,,Ik denk eerder dat hij mijn as
sistent was geweest.'' En hoe hij
denkt dat mensen tegen hem aan
kijken: ,,Ik denk dat ze me eerst
een gek vonden. Nu vinden ze me
een gek met ALS.''
Dat hij dan toevallig binnenkort
dood gaat weerhoudt hem er niet
van nog een reusachtige tattoo te
nemen. Op zo ongeveer het enige
stukje huid dat nog niet van inkt is
voorzien: de rechterkant van zijn
nek. Het gaat toch al vlug zo'n ze
ven uur duren, maar zijn ijdelheid
is nu eenmaal niet verdwenen.
Krijgt hij bezoek, dan wil hij eerst
geschoren worden. En of de ver
slaggever misschien nog wat haar-
wax heeft meegenomen?
Er is ook ruimte voor het beant
woorden van moeilijke vragen.
,,Nee, ik ben niet bang om dood te
gaan. Ik ben alleen bang voordat ik
ga slapen. Dat ik dan stik.'' ,,Maar
toch wil hij per se dropjes blijven
eten'', valt Veronika bij. Ze reist op
en neer vanuit hun huis in Spanje
met hun dochter Isabella. ,,Hij
blijft nu eenmaal altijd eigenwijs.''
Euthanasie, daar hebben ze het
over gehad. ,,Maar ik hou te veel
van het leven'', zegt Fernando, die
ook meldt niet in God te geloven.
,,Ik ben nog niet klaar om te gaan.
Ik snap dat mensen dat anders
voelen, maar ik voel het zo. Ik kijk
niet te veel vooruit.''
Boos is hij soms. ,,Op de ziekte.
En dat ik afhankelijk ben van an
deren.'' Er komen geregeld oud
ploeggenoten langs. Arthur Nu-
man was er laatst, Ronald de Boer
ook. ,,Geweldig'', vindt Ricksen.
,,Maar na afloop voelt het vreemd.
Het herinnert me ook aan de tijd
dat ik nog wél alles kon.''
Pauline Glen, organisatrice van
de meet greet met Fernando,
moet regelmatig huilen. ,,Ook om
dat ik vaak denk dat het de laatste
Nee, ik ben niet bang
om dood te gaan. Ik
ben alleen bang
voordat ik ga slapen.
Dat ik dan stik
keer is. Ik was trouwens al fan van
hem vóórdat er ALS werd gecon
stateerd. Ik hield zó van zijn ma
nier van spelen. Dat vechten.''
Het zijn de eigenschappen waar
Becky Mennie ook voor viel. Ze
noemde haar zoontje Fernando.
,,Zes dagen na zijn geboorte sig
neerde hij al zijn geboortecertifi
caat.'' Tijdens zijn carrière werd
Ricksen nog gehaat door fans van
Celtic, de andere club uit Glasgow.
,,Maar hij blijkt nu juist een brug
genbouwer'', zegt zijn biograaf
Vincent de Vries, die Ricksen één
keer in de maand bezoekt en een
vriend is geworden. ,,Zelfs Celtic-
fans spreken hun diepe bewonde
ring uit en wensen hem sterkte.''
Niet iedereen snapt dat massale
uitserveren van alle intieme emo
ties. Ook De Vries krijgt weleens
kritiek op sociale media. ,,Waarom
zou ik de gordijnen sluiten voor
de buitenwereld?'', reageert Rick
sen. ,,Ik ben niet speciaal. Ik ben
gewoon Fernando. Als ik fysiek
niet meer naar dit soort avonden
kan, zou ik er nog steeds heen wil
len.'' Onder het ABBA-lied 'Fer
nando' wordt hij de zaal uitgere
den. De fans zien hem misschien
wel het laatst. Maar dat dachten ze
al vaker.
dinsdag 26 februari 2019
GO
Fernando Ricksen: Ik ben
nog niet klaar om te gaan
Nik Kok
Glasgow
H
Met zijn dochtertje Isabella aan zijn zijde in het
hospice in Airdrie, nabij Glasgow.
Ricksen in 2003 namens de Rangers met een
felle tackle tegen Henrik Larsson van Celtic.
-Fernando Ricksen
