vaker toe te slaan
Mama bepaalde
dat hij zijn vader
nu niet kent
Door alles wat
mijn moeder
vertelde wilden wij
ook geen contact met
onze vader
21
René Diekstra
ze in een gierende ademhaling, en
geef je taai, helder slijm op, waarbij je
erg benauwd kunt raken en kunt bra
ken. Dat slijm herken ik, de rest niet.
Na een paar weken neemt de infectie
langzaam af, lees ik tot mijn vreugde,
en na twee tot drie maanden is het
leed meestal wel geleden. Je kunt
anderen besmetten door hoesten en
niezen. Het besmettelijkst ben je als
je nog niet weet dat je kinkhoest
hebt: tijdens de verkoudheidsfase.
Toen werkte ik gelukkig niet. Maar
ook tijdens de hoestbuien kun je de
ziekte nog drie weken overdragen.
Horrornacht
Op een internetforum vind ik ver
halen van mensen die nog meer last
hebben dan ik. 'Vannacht een horror
nacht gehad waarbij ik zo hard moest
hoesten dat ik geen adem kreeg en
over mijn nek ging', schrijft Roki.
'De eerste keer dat ik zo hard hoestte
dat mijn adem stokte, gebaarde ik al
bijna naar mijn man dat hij 112 kon
bellen', aldus Shirley. Dat terwijl of
ficiële instanties beweren dat kink
hoest bij volwassenen lijkt op een
zware verkoudheid.
Er bestaan antibiotica tegen de
kinkhoestbacterie, maar die hebben
vooral zin als je er snel bij bent. Voor
volwassenen geldt dat je afweersys
teem Bordetella pertussis meestal al
heeft opgeruimd voordat je ontdekt
dat je de infectie hebt. De gifstoffen
die de bacterie achterlaat, prikkelen
de luchtwegen. Daartegen helpen
antibiotica niet. Rust nemen werkt:
hoe meer je doet, hoe meer je kucht.
Tegen de tijd dat ik weet dat het
kinkhoest is, neemt de hoest inder
daad af. Schoorvoetend informeer
ik collega's, ouders en vrienden. Ik
hoop maar dat ik niemand heb be
smet. Ze reageren meelevend. Bijna
iedereen zegt: ,,Huh? Daar ben je
toch tegen ingeënt?" En inderdaad:
de 'k' in de dktp-prik staat voor kink
hoest. Als kind doorliep ik braaf de
hele vaccinatieriedel. Hoe zit dat?
,,Een vaccin biedt geen levens-
lange bescherming", zegt biome
disch wetenschapper Elise Hovingh,
verbonden aan de Universiteit van
Toronto. Zij promoveerde op onder
zoek naar kinkhoest. ,,Zelfs als je het
hebt gehad, ben je niet je hele leven
beschermd." Wel blijken mensen
minder klachten te krijgen als ze zijn
gevaccineerd of eerder besmet zijn.
Waarom werkt het vaccin niet
levenslang? ,,Dat komt onder meer
doordat de bacterie genetisch veran
dert", zegt Hovingh. ,,En Nederland
stapte in 2005 over op een ander
vaccin met minder bijwerkingen,
dat achteraf minder lang blijkt
te beschermen. Het vaccin biedt
'Om mij heen zien meer
mensen gevallen van
kinkhoest opduiken.
Zou er een epidemie
zijn uitgebroken?'
bescherming tegen ziekte en klach
ten, maar voorkomt niet dat mensen
de bacterie overdragen." Gelukkig
zijn er serums in ontwikkeling die
weinig bijwerkingen geven en
beter moeten beschermen.
Om mij heen zien meer mensen
kinkhoest opduiken. Zo krijgt een
collega een brief van de school van
haar dochter: de besmettelijke infec
tieziekte is er geconstateerd. Zou er
in mijn regio - Rotterdam - soms
een epidemie zijn uitgebroken? Arts
Ewout Fanoy van GGD Rotterdam
Rijnmond ziet dat niet terug in de
cijfers. ,,Wij krijgen maandelijks
ZWANGER EN VACCIN
dertig tot vijftig kinkhoestmeldin-
gen, waarbij de huisarts meestal de
diagnose stelde. Er is geen seizoens
piek zoals bij griep." Het aantal mel
dingen varieert van jaar tot jaar, van
3000 tot 10.000, elke twee a drie jaar
volgt een piek. ,,Wij richten ons,
naast adviezen over hoesthygiëne,
vooral op kinderen jonger dan 1 jaar.
Die lopen het grootste risico. De
GGD kan aanvullende vaccinaties of
antibiotica aan gezinsleden inzetten
om een jong kind te beschermen."
Per jaar zijn er in Nederland ge
middeld 170 meldingen van baby's
met kinkhoest, van wie er 120 in het
ziekenhuis belanden, meldt het
Rijksinstituut voor Volksgezondheid
en Milieu. Meestal zijn zuigelingen
jonger dan drie maanden te jong voor
volledige vaccinatie. Gemiddeld één
kind per jaar overlijdt. Een eeuw ge
leden gingen er jaarlijks nog zo'n
duizend mensen dood aan kinkhoest.
Na de invoering van het rijksvaccina
tieprogramma in 1957 kwam de
ziekte tijdenlang nauwelijks voor.
Opleving
Toch gek dat zoveel mensen weinig
last hebben. Mijn man en dochters
hoesten licht. ,,Bij je kinderen zal dat
komen omdat ze veel korter geleden
zijn gevaccineerd", denkt Hovingh.
En mijn man dan? ,,Misschien heeft
hij kinkhoest gehad en weerstand
opgebouwd", oppert ze. Na ander
halve maand ben ik behoorlijk opge
knapt. Ik hoest meer dan normaal en
af en toe eindigt dat in gênant gekok-
hals. Maar er valt mee te leven. Helaas
blijk ik (minstens) twee anderen in
mijn omgeving te hebben besmet.
1n je vader?'' vraag ik als we bij het
intakegesprek het gezin waarin hij
opgroeide bespreken. ,,Daar heb ik
geen contact mee'', antwoordt de
I23-jarige man. „Hoelang al niet?''
vraag ik. ,,Sinds ze gescheiden zijn'', zegt hij.
Hij was 8 jaar toen zijn ouders uit elkaar gingen,
zijn zus 9. Ze zijn toegewezen aan hun moeder
die absoluut geen contact met haar ex of diens
familie wilde. ,,Door alles wat mijn moeder over
hem vertelde wilden wij ook geen contact met
onze vader. We waren zelfs bang voor hem.'' ,,Is
het zo'n vreselijke man?'' vraag ik. Hij zwijgt.
Dan, terwijl hij een brok in zijn keel wegslikt,
zegt hij: ,,Ik weet het niet, ik ken hem niet.''
Ook toen hij onlangs zijn studie rechten
afrondde, was zijn vader of iemand van diens
familie er niet bij. Later in ons gesprek wordt
me duidelijk dat de jongeman steeds heen en
weer wordt geslingerd tussen twee beelden.
Het beeld van zijn moeder die altijd goed voor
hem en zijn zus heeft gezorgd. En het beeld van
zijn moeder die constant alles uit de kast haalde
om hen bij hun vader weg te houden. Met het
eerste beeld is dankbaarheid en genegenheid
verbonden. Met het tweede boosheid en ver
wijt. Vooral op haar, maar inmiddels ook op
hemzelf. Omdat hij er tot op heden min of meer
in is meegegaan.
Ik merk dat naarmate we daarover doorpraten,
bij hem een diepe wond opengaat. Een trauma,
dat zijn tentakels uitstrekt naar allerlei aspecten
van zijn leven. Zoals zijn contact met mannen;
samenwerking en vriendschappen gaan uiterst
moeizaam. En zelfs zijn beroepskeuze. Hij wil
zich specialiseren in familierecht. Als ik later de
voordeur achter hem dichtdoe, bedenk ik dat er
honderdduizenden volwassenen moeten zijn
die als kind na een scheiding in een proces van
vervreemding of verstoting van een van hun
ouders zijn terechtgekomen, en tot ver in hun
volwassenheid met de traumatische gevolgen
daarvan worstelen. De gedachte emotioneert
me en ik bedenk dat het een vorm is van kin
dermishandeling. En dat we, uitzonderingen
daargelaten, al lang hadden moeten besluiten
het zo te benaderen.
Het raakt René
Diekstra dat een
jongeman opgroeide
zonder zijn vader,
terwijl dat niet
hoefde.
dinsdag 26 februari 2019
Een vaccin werkt
niet levenslang,
Diana de Veld kreeg
toch kinkhoest.
FOTO'S MARCO DE SWART
BC
Zwangere vrouwen
kunnen zich extra laten
vaccineren om hun
kindje te beschermen.
De antistoffen belan
den via de navelstreng
in de ongeboren baby.
Het advies is dat te
doen tussen week 28
en week 32; later kan
desnoods ook. Op dit
moment krijgen zwan-
gere vrouwen alleen
een kinkhoestvaccin
als ze erom vragen.
Vanaf eind 2019 wordt
het vaccin gratis aan
geboden.
Reageren? rene.diekstra@persgroep.nl
