FRISO KRAMER 1922-2019
7
Hij was niet erg
bekend bij het grote
publiek, toch behoorde
Friso Kramer tot de
belangrijkste industrieel
ontwerpers van zijn
generatie.
ie heeft er op school
niet op zijn Revolt-stoel ge
zeten? Wie heeft zijn post
niet opgehaald uit zijn be
kende groene brievenbus?
Wie zat er niet op zijn banken op Schiphol
of op menig NS-station? Allemaal design
iconen die behoren tot het onmiskenbare
straatmeubilair van Nederland. De beden
ker ervan, industrieel ontwerper, Friso Kra
mer is op 96-jarige leeftijd overleden. Zijn
familie maakte dat gisteren bekend.
De in Amsterdam geboren Kramer was
niet zo bekend bij het grote publiek maar
behoorde tot de belangrijkste industrieel
ontwerpers van zijn generatie. Hij was met
Wim Crouwel, Benno Wissing ook oprich
ter van het bekende ontwerpbureau Total
Design. Martijn Arts, strategy directeur en
mede-eigenaar van het hernieuwde Total
Design, bezocht Kramer in december. ,,Aan
beide zijden van het huis staat een straatlan
taarn die Friso nog geen twee jaar geleden
zelf heeft ontworpen. Hij was ook op hoge
leeftijd een scherpe man, een zakelijke man,
maar ook een ouderwetse handwerker en
een visionair.''
In het gesprek kwam ter sprake dat een
echte industrieel ontwerper, en eigenlijk ie
dere designer, werkelijke en concrete meet
bare waarde moet toevoegen, anders is het
maar mooimakerij en gebakken lucht, aldus
Arts. ,,Friso illustreerde zijn mening door
naar de Revolt-stoel te wijzen die naast hem
stond. Mooie stoel is dat toch. Het blijkt ech
ter geen gewone Revolt te zijn, maar
één met een opklapbare zitting en een
smallere rugleuning. Voor die stoel
wordt tegenwoordig meer dan 1250 euro
gevraagd! Desgevraagd ging ik erop zitten.
Dat zat echt perfect! Ik keek om me heen en
zie plots overal Revolt-stoelen, acht grijze
aan tafel, een paar tegen de muur, op de kast
een met roze frame en transparante zitting
en rugleuning. De Revolt was zijn grote
trots.''
Friso Kramer werd vooral bekend door de
stalen meubelen die hij ontwierp. Volgens
Hij was scherp, zakelijk,
maar ook een ouderwetse
handwerker en visionair
Arts was hij ook revolutionair in zijn visie
van het, letterlijk, totale design. ,,Dat bete
kent uitstraling in alles, niet alleen briefpa
pier maar ook het gebouw, interieur, unifor
men. Voor een bedrijf dat kolen leverde en
wilde benadrukken dat men heel servicege-
richt was en schoon werk afleverde, bedacht
hij witte overals. Die overals moesten na
tuurlijk schoon blijven als er netjes gewerkt
moest worden en dat lukte.''
Het Stedelijk Museum herdenkt de ont
werper met een eigen rouwadvertentie.
Daarin worden diens Revolt-stoel en de lan
taarnpaal met kegelvormige kap uit 1960
klassiekers van Kramer genoemd.
vrijdag 22 februari 2019
Ontwerper van desianicone
Bob van Huët
Amsterdam
-Martijn Arts, directeur Total Design
De beroemde Re
volt-stoel, waarop
veel scholieren
hebben gezeten.
De bekende groene brievenbus, die
bij menig huisadres in Nederland staat.
Links: De lantaarnpaal met kegelvor
mige kap uit 1960 is een van de
klassiekers.
Friso Kramer werd vooral
bekend door de stalen meube
len die hij ontwierp.
