7
Opvangcentrum problematische asielzoekers mikt op gedragsverandering
Het moest het antwoord
zijn op overlastgevende
asielzoekers die in gewone
asielzoekerscentra
onhandelbaar bleken: aso-
azc's. Het blijkt nog geen
wondermiddel. Een kijkje in
het afvoerputje van de
asielopvang.
vrijdag 15 februari 2019
Tobias den Hartog
Amsterdam
In de gespreksruimte zijn de kuipstoe-
len aan de vloer bevestigd met stevige
schroeven, zodat de bewoners niet met
stoelen kunnen gooien als ze slecht
nieuws krijgen. Het bleek al dikwijls
geen overbodige maatregel. Want die
bewoners zijn de meest lastige van de
hele asielopvang. Asielzoekers die el
ders in het land onhandelbaar zijn en
overlast geven, belanden sinds eind
2017 in de Extra Begeleidings- en Toe-
zichtlocatie. Ofwel: de twee aso-azc's
die ons land kent, in Amsterdam en
Hoogeveen.
In totaal 304 asielzoekers stroomden
sindsdien in en uit, gemiddeld verble
ven ze er 48 dagen. En dat was voor de
meesten wel even slikken. Want hier in
Amsterdam-West heeft het asielzoe
kerscentrum verdacht veel weg van een
gevangenis. Er is prikkeldraad. Er han
gen camera's. Hoge hekwerken alom.
En de ramen zijn beschermd met ijzer
werk. Jt's a prison", roept één van de
bewoners van een afstandje. Lachend,
dat wel. Een verdere toelichting geeft
hij niet. De andere bewoners blijven
weg van de pers.
Gangen zijn er even steriel als de ka
mers, er is een 'ontnuchteringshok'
voor wie dronken of stoned terugkeert
van een ommetje. De recreatieruimte is
een kalig hok met pingpongtafel. Batjes
voor de dertig bewoners zijn alleen op
aanvraag verkrijgbaar. Geen deur is
echter vergrendeld: de bewoners zijn
immers een nummer in de asielketen.
De enige restrictie is dat ze in principe
binnen een straal van een kilometer
van het gebouw moeten blijven. Al is
daar geen controle op mogelijk.
Een wondermiddel is de aanpak nog
niet. De doelgroep kampt met vele pro
blemen, constateert de inspectiedienst.
Er zijn oorlogsgetraumatiseerden die de
boel kort en klein sloegen in de gewone
azc's, maar ook verslaafde en simpelweg
criminele asielzoekers.
Tassencontroles
De meesten komen uit veilige landen,
meer dan de helft uit Noord-Afrika, en
maakt nauwelijks kans ooit asiel te krij
gen. Het is te merken aan de fuck you'-
houding, zoals medewerkers het noe
men, als ze plots in het aso-regime ko
men. Niemand is te dwingen, maar
zelfs de onwillende 'bewoners' worden
hier om 08.00 uur gewekt. Er zijn tas-
sencontroles, kamerinspecties. Centraal
staat het dagprogramma dat om ge
dragsverandering draait. Nee, weet een
medewerker, modelburgers worden
hier niet gecreëerd. Maar een 'goede
morgen' in plaats van een middelvinger
Illegaliteit
Weinig bemoedigend is dat veel be
woners de time-out van de drie maan
den aso-azc niet volmaken. Liefst 147
wandelden gewoon de deur uit. Bij
voorbeeld om in de illegaliteit te ver
dwijnen, of zich nog maar eens bij een
ander asielloket te melden. Slechts 34
stroomden terug naar gewone azc's
om, weliswaar met een aantekening in
het dossier, de asielprocedure alsnog
te doorlopen. Bij ongeveer de helft van
iedereen die zijn tijd wel volmaakt, is
er echt een gedragsverandering merk
baar. Toch koesteren de medewerkers
ook hoop dat de proef die de speciale
azc's vormen, en die later dit jaar
wordt geëvalueerd, wel het antwoord
op de sores is.
Er zijn lichtpuntjes. Werden buur
ten rond azc's weleens geteisterd door
vechtpartijen, diefstal, of zedendelic
ten, nu merken de andere centra dat
de problemen goeddeels weg zijn. Bo
vendien is het signaal in heel Neder
land bekend: op de aso-locatie moet je
niet terechtkomen. En op het bureau
van de locatieleider ligt inmiddels een
dikke stapel bedankbrieven van de
asielzoekers die hun 'heropvoeding'
achteraf maar wat nuttig vonden.
De bewoners van de zogenoemde aso-azc
worden scherp in de gaten gehouden. Er is
ook ruimte voor ontspanning, zowel buiten als
binnen. fotos robin utrecht/anp
is soms al een overwinning.
Er is een sportzaal in de voormalige
jeugdinrichting, een keuken, en een
fitnessruimte. Door middel van ge
sprekken wordt geprobeerd de asiel
zoekers bij te brengen hoe een conflict
anders dan met een klap kan worden
opgelost. Dat lukt nog niet altijd, ook
hier in Amsterdam delen ze weleens
een tik uit. Ook een medewerker loopt
een enkele keer tegen een vuist aan.
Zo belandden al vijftien bewoners in
de gevangenis, want van alles wordt
aangifte gedaan om erger te voorko
men. De politie maakt dus overuren
met het opnemen van aangiftes. Soms
vanwege een incident binnen, soms
vanwege diefstal, zakkenrollerij, bele
diging, vernieling, heling of openbaar
dronkenschap buiten het centrum.
L' L' 'J■-
ninniB-iB ■■■-•
"hii «n«i
kUS*" 2U2i
Gevangenis
waar je zo uit
kunt lopen
