het gebied van samenwonen
Tweespalt
in de familie
voorkomen
21
Waarvan akte
Hijofzij
hoeftgeen
rekening te
houden met
Voeder ziet het al aankomen: als zij
overlijdt, zal onder haar acht kin
deren gedonder ontstaan over de
erfenis. Haar eigen kinderen kun
nen goed met elkaar overweg, maar
die twee schoondochters vertrouwt ze niet. Die
gaan, weet ze zeker, hun mannen opstoken om
het onderste uit de kan te halen.
Met die schoondochters is het namelijk altijd
wat. Sinds ze in de familie zijn, zijn ze een bron
van onrust. Altijd klagen, altijd stoken, altijd
achter haar rug en die van de anderen om de
boel onderuit proberen te halen. Wat het is? Ze
heeft er vaak over nagedacht, maar komt er niet
uit. Zij en haar overleden man hebben die twee
toch net zo hartelijk in de familie ontvangen als
haar andere schoondochters en -zonen?
Ze heeft ooit geprobeerd erover te praten met
een van de dwarse schoondochters, maar dat
bleek zinloos. Tegen verongelijktheid valt niet op
te redeneren. Om een of andere reden voelen die
twee zich achtergesteld, buitengesloten, tekort
gedaan. En door hun eigen houding
zijn ze langzamerhand ook buiten
staanders geworden in de verder
best harmonieuze familiekring.
Hun echtgenoten - haar zo
nen - zitten tussen twee vu
ren. Maar als het erop aan
komt, kiezen ze eieren voor
hun geld en doen ze wat hun
vrouwen willen. Het zal na
haar dood tot tweespalt in
de familie leiden, vreest ze.
vraagt ze mij. Ik adviseer
haar om in haar testament
twee kinderen te benoe
men tot 'afwikkelingstes-
tamenteur', ook wel
'driesterrenexecuteur' ge
noemd. Die krijgt van de
erflater veel verdergaande
bevoegdheden om de na
latenschap af te wikkelen
dWUrsllggers dan een 'gewone' execu
teur. Hij of zij kan beslui
ten doordrukken - zoals een huis verkopen te
gen de wil van de andere erfgenamen in - en
hoeft geen rekening te houden met dwarsliggers
die de boel uit pure narrigheid frustreren.
Vanwege die machtspositie is het raadzaam
twee kinderen te benoemen als afwikkelings-
testamenteur, zodat ze én elkaar kunnen onder
steunen én kunnen voorkomen dat andere
erfgenamen het gevoel krijgen dat ze worden
achtergesteld. En zo gebeurt het: haar oudste
zoon en dochter krijgen de taak de afhandeling
van haar nalatenschap in goede banen te leiden.
Hoe ze dat doen, mogen ze zelf bepalen. Vaak
kiest een afwikkelingstestamenteur er uit prak
tische redenen, en om gezeur te voorkomen,
voor om de boedel te verkopen en de opbrengst
te verdelen onder de erfgenamen. Gezien de
hebzucht van de twee schoondochters is de kans
groot dat haar mooiste en kostbaarste spulletjes
daardoor uit de familie verdwijnen. Maar de
vrede bewaren onder haar nakomelingen is
haar dat wel waard.
belastingaangifte doen en dat levert
fiscale voordelen op. Maar dat 'alles'
dan geregeld is, is volgens Engelber-
tink een onjuiste aanname. ,,Dat je
samen aangifte doet, zegt nog niks
over hoe jullie de andere financiële
zaken geregeld hebben. Het staat los
van hoe bijvoorbeeld jullie vermogen
wordt verdeeld. Dat moet je nog in
een samenlevingscontract vastleg
gen."
De gedachten 'kan mij het schelen,
het gaat toch goed?' of 'maar wij gaan
niet uit elkaar, hoor' zijn herkenbaar
maar niet reëel. 38 procent van de
huwelijken eindigt in een echtschei
ding. Daarbij moet je het aantal hu
welijksontbindingen door overlijden
(gemiddeld 17,5 per duizend huwelij
ken) en de ongehuwde stellen die uit
elkaar gaan, nog optellen. Denken dat
dat jou niet overkomt, is dus een tikje
naïef.
Trouwen of een geregistreerd part
nerschap aangaan, kunnen oplossin
gen zijn. Hierdoor word je elkaars
erfgenaam en wordt het huis, pensi
oen en vermogen bij een scheiding
automatisch eerlijk verdeeld. In
een samenlevingscontract kun je
diezelfde zaken vastleggen.
Op Rijksoverheid.nl vind je een
voudig een checklist voor jouw
samenwoonsituatie. Via bijvoorbeeld
de HEMA-notarisservice heb je al
een samenlevingscontract vanaf 205
euro.
Engelbertink: ,,Voor de kosten zou
ik het niet laten. Geloof me, als je uit
elkaar gaat en je hebt niks geregeld,
kan dat je véél meer geld kosten."
recht op die waardestijging. Die is al
leen voor de eigenaar."
Als de scheiding grimmig verloopt,
zal Marieke niet erg geneigd zijn
Peter te laten delen in de winst van
het huis. Maar mocht de break-up
wél in goede harmonie verlopen en
Marieke vindt het wel zo netjes om
Peter ook wat te gunnen, dan kan ze
niet zomaar 50.000 euro naar hem
overboeken.
,,Dan komt de schenkbelasting om
de hoek kijken'', zegt Engelbertink.
,,Tot 2173 euro kun je jaarlijks belas
tingvrij schenken, daarna kan de
afdracht oplopen tot 40 procent."
De oplossing: leg in het samenle
vingscontract vast dat de overwaarde
van het huis gedeeld wordt door
beide partijen. Ook als het huis ooit
door één partner is aangekocht.
Verkeerde aanname 3:
'Als we de zorgtaken
hebben verdeeld, zit het
financieel ook wel goed'
Koophuis, kinderen en niet ge
trouwd? Bingo! Engelbertink ziet
regelmatig schrijnende situaties
voorbij komen. ,,Als er
kinderen
is het - nog
steeds -
vaak de
vrouw die
parttime
gaat wer
ken. Stel
dat ze voor
twee dagen
in de week
een baan
heeft. Met
haar salaris
betaalt ze de
luiers en de
kinderopvang,
het fulltime sa
laris van haar
man gaat naar de
hypotheek, de
samen de jaarlijkse inkomsten-
vaste lasten en de spaarrekening. Als
ze dan uit elkaar gaan, heeft de
vrouw letterlijk niks. Een karig pen
sioen op basis van twee werkdagen in
de week en geen vermogen, omdat de
man dat allemaal heeft ingelegd. Ter
wijl stellen vaak in de veronderstel
ling verkeren dat al die zaken wél van
hen samen zijn."
Nog erger: de man komt te overlij
den. ,,Zonder testament gaat al het
geld naar de kinderen en zonder kin
deren naar de directe familie. De
'Samen aangifte doen
staat los van hoe
het vermogen wordt
verdeeld'
partner krijgt niks en moet ook nog
eens per direct het huis uit. Dat is
echt afschuwelijk."
Engelbertink adviseert daarom om
bij het verdelen van de zorgtaken
voor de kinderen, óók de financiële
zorgtaken voor elkaar te regelen in
een samenlevingscontract. En regel
dan ook meteen een testament.
,,Mensen met kinderen zonder
testament of voogdijregeling,
daar kan ik echt boos om
worden. Stel dat de ouders
overlijden, dan is de voogdij
onbekend en moeten die kin
deren zelf maar uitzoeken waar
ze naar toe kunnen. Als je een
kind op de wereld zet, hoor je dat
gewoon te regelen."
woensdag 13 februari 2019
GO
Waargebeurde verhalen uit de notarispraktijk,
opgetekend door Johan Nebbeling.
Hoe dat te voorkomen,
m Vanwege beroepsgeheim zijn geen namen
vermeld.
Reageren? johan.nebbeling@persgroep.nl
Verkeerde aanname 5:
'Samenlevingscontract?
Dat is wel héél officieel'
Engelbertink: „Veel jonge stellen
vinden een samenlevingscontract
best een grote stap. Ik merk dat
hoe jonger de liefdespartners zijn,
hoe minder ze geregeld hebben. Het
zit gewoon niet in hun systeem."
Verkeerde aanname 4:
'Wij zijn al financieel
partners, dus dan is het
goed. Toch?'
Het staat al best officieel:
financieel partners zijn. Je mag
-CHANIEN ENGELBERTINK
