■PB
h ,a>ai
iBrnfl
ft
li
In 2040 half miljoen patiënten
'Het idee van een
falend lichaam is
een schrikbeeld;
we stellen ons liever
niet voor hoe dat is'
Hoe vind je
een goede
klusjesman?
3
7
Spermacellen vaak hyperactief
Let op, de baas kijkt mee
Bak je frietjes niet te goudbruin
rA 'r
'w
i
,,Het zou goed zijn als ziekenhuizen
niet alleen fysieke kwalen behande
len en genezen, maar ook de juiste
zorg kunnen bieden en mantelzor-
gers daarin betrekken.
Vijftig jaar geleden mochten ou
ders niet bij hun kinderen in het zie
kenhuis blijven als ze ziek waren, nu
vinden we het idioot en wreed om
dat niet te doen. Ik denk dat we over
een paar jaar precies hetzelfde zullen
ALZHEIMER
zeggen over mensen met dementie.
Ook zij moeten begeleid kunnen
worden, hun verzorgenden zouden
bij hen moeten kunnen blijven in het
ziekenhuis. Daarom ben ik vier jaar
geleden met een vriendin een cam
pagne begonnen om dat te bewerk
stelligen.
Wat ook belangrijk is, is dat men
sen met dementie creatief bezig blij
ven: muziek maken, dansen, schilde
ren. Dat houdt mensen verbonden
met elkaar en de wereld, en daar zijn
geen woorden of herinneringen voor
nodig. Zoals medicijnen worden
voorgeschreven, zouden er ook gratis
dans- of schilderlessen voorgeschre
ven moeten worden. Ook moeten
mantelzorgers veel meer ondersteu
ning krijgen, zodat ze elke dag vol
doende tijd voor zichzelf en hun ei
gen leven overhouden om hun taken
vol te houden.''
,,Het begint met erover praten. Mijn
generatie durft dementie gelukkig al
iets beter te bespreken dan de gene
ratie van mijn vader; hij kon er écht
niet over praten. Maar er rust nog
steeds een taboe op. Laatst was ik in
een supermarkt en een oude vrouw
stond midden in het gangpad. Ze was
in de war en angstig, omdat ze zich
niet kon herinneren wat ze moest ko
pen. Ik maakte een praatje met haar,
en we lachten er maar een beetje om.
Uiteindelijk kozen we samen wat
fruit dat ze kon meenemen.
Ik realiseerde me dat ik nog maar
een paar jaar geleden gewoon langs
haar zou zijn gelopen. Er zou geen
scheidslijn moeten zijn tussen men
sen met en mensen zonder demen
tie. We leven allemaal in dezelfde
wereld en moeten elkaar een handje
helpen.''
,,Dementie roept angst, afkeer en
schaamte op. In onze maatschappij
worden onafhankelijkheid, autono
mie, gezondheid, succes en rijkdom
hoog gewaardeerd en geassocieerd
met jeugd. Ouderdom associëren we
met verval. Het idee van een falend
lichaam is een schrikbeeld; we stellen
ons liever niet voor hoe het is om te
leven met een lichaam en geest die
niet meer functioneren. Daarom
gaan we het uit de weg.
Mensen met dementie vertelden
me dat vrienden niet meer langsko
men. Dat is niet eens uit wreedheid,
vermoed ik, maar vanwege angst en
schaamte. De controle verliezen over
je lichaam en geest is angstaanjagend.
Ik vind het óók angstaanjagend als ik
erover nadenk. Maar er is nu eenmaal
bijna niemand die niet met deze
ziekte te maken krijgt. Word je er zelf
niet door getroffen, dan raakt het wel
iemand van wie je houdt. Dat heeft
grote gevolgen voor onze samenle
ving. Als je daar pas over nadenkt op
het moment dat het zich in je directe
omgeving aandient, slaat dat in als
een bom.''
Leuk om te weten
Handig om te weten
Noodzakelijk om te weten
Wil je niet weten
Zet een heteluchtoven
met luchtcirculatie op
180 graden, een oven
zonder luchtcirculatie
op 200 graden.
PC ZATERDAG 9 FEBRUARI 2019
'vs:
Wat moet veranderen in onze
omgang met mensen met demen
tie?
Wereldwijd hebben
50 miljoen mensen
dementie, aldus
Alzheimer Nederland.
Alzheimer is veruit de
bekendste en meest
voorkomende vorm van
dementie, maar er zijn
meerdere vormen. In
Nederland zijn naar
schatting 270.000 pa
tiënten met dementie;
in 2040 zal dat aantal
zijn opgelopen tot een
half miljoen. ,,Het aantal
gevallen van dementie
neemt enorm toe, maar
de maatschappij is er
nog niet op voorbe
reid'', zegt Gerjoke Wil
mink, directeur van
Alzheimer Nederland.
,,Alzheimer Nederland
wil dat veranderen. De
campagne 'Samen de-
mentievriendelijk' is
erop gericht de kennis
over dementie in de
maatschappij te vergro
ten en mensen leren
ermee om te gaan. Niet
onbelangrijk, want ruim
twee derde van de
mensen met dementie
woont nog thuis. We
zouden ook vaker
woonvormen willen zien
die tussen thuis wonen
en het verpleeghuis in
zitten. Bijvoorbeeld
kleinschalige woon
voorzieningen waar
mensen zo veel moge
lijk vrijheid houden.''
Alzheimer Nederland is
voorstander van Nicci
Gerrards idee van 'roo
ming in', het blijven sla
pen van de mantelzor-
ger in het ziekenhuis.
,,We willen meer kennis
verspreiden over de
juiste bejegening van
en zorg voor mensen
met dementie in het
ziekenhuis. Binnenkort
beginnen we onder
mantelzorgers een on
derzoek naar de de
mentievriendelijkheid
van ziekenhuizen, zodat
we duidelijk krijgen wat
beter kan.''
M Nicci Gerard nam haar vader, die
later overleed aan alzheimer, nog
mee op vakantie naar Zweden.
Hoe bereiken we die omslag?
Welke taboes moeten nog worden
doorbroken?
m Nicci Gerrard, Woorden schieten
tekort. Over dementie: een bijzonder
lang afscheid, is verschenen bij
Meulenhoff (€20).
Spermacellen schakelen
vaak over op een hyperac
tieve zwemtechniek. Dat
ontdekten onderzoekers
van de Britse University of
Birmingham. Spermacellen
bewegen zich voort door re
gelmatige bewegingen met
hun staart te maken. Daar
naast hebben ze een an
dere zwemtechniek, de 'hy-
peractivatie', met krachti
gere en minder symmetri
sche bewegingen. Tot dus
ver werd gedacht dat sper
macellen deze modus alleen
gebruikten om de buitenste
wand van een eicel te door-
klieven. Nu blijkt dat ze elke
tien seconden wisselen tus
sen gewoon zwemmen en
hyperactivatie. Het is nog
onduidelijk wat ze daarmee
opschieten.
Zelf geen tijd of zin om te
klussen? Dan moet je op
zoek naar een schilder of
klusjesman. Maar hoe vind
je een goede en betrouw
bare? De Consumenten
bond geeft tips. Kijk op
werkspot.nl, casius.nl en
kwaliteitsvakman.nl, waar je
vaak zowel een klus kunt
aanbieden (je krijgt dan een
aantal offertes) als een
schilder of klusjesman kunt
zoeken. Check op klachten-
kompas.nl of er geen klach
ten over dat bedrijf zijn.
Sommige verhuizers en vrij
willigers voeren ook klusjes
uit, zoals het verven van een
kamer. Meer op wehelpen.nl
en nlvoorelkaar.nl.
Als het doel en de middelen
duidelijk zijn, mag de baas
veel op privacygebied. En er
gebeurt ook veel, stelt
work-lifeplatform Intermedi
air. Denk bijvoorbeeld aan
het meeluisteren met tele
foongesprekken in callcen-
ters, om na te gaan hoe de
klant te woord wordt ge
staan. Maar een baas moet
zich wel beheersen, stelt
advocaat Christiaan Alber-
dingk Thijm: ,,De privacy-
schending moet proportio
neel zijn." De middelen die
ingezet worden, moeten dus
een duidelijk doel dienen.
Je vindt het wellicht veel
lekkerder als je gebakken
aardappeltjes of frieten eer
der bruin dan blank én
knapperig zijn, maar dat is
niet zo gezond, zegt het
Voedingscentrum. Goudgeel
krokant mag, maar donker
bruin of met zwarte rand
niet. Zo krijg je zo min mo
gelijk acrylamide binnen,
een vermoedelijk kankerver
wekkende stof. Dus bak niet
te heet, keer regelmatig en
haal op tijd van het vuur.
Ook in de oven en airfryer
kan acrylamide ontstaan.
