wat: oeroude religie vol respect
Krijg nou
10 ZEELAND
CBK ZEEUWSE LICHTING 2018
Zeven jonge
kunstenaars
en één
stedenbouwkundige
vormen de Zeeuwse
lichting 2018. Zij
tonen hun werk.
Monnikenwerk
De meeste kunstenaars
van de Zeeuwse lich
ting 2018 worden be
wogen door wat ze
van dichtbij ervaren.
Ook de vorm, vaak fotografie, oogt
bescheiden. Nina van Dijk maakt
installaties. In een op de grond ge
plaatste vitrine ordende zij voor
werpen die voor haar belangrijk
zijn, variërend van schelpen tot
een dichtbundel. Het verzamelen
van voorwerpen is voor haar een
manier om wat voorbijgaat vast te
houden. Ook haar - matig uitge
voerde - etsen van dierenschedel-
tjes raken aan vergankelijkheid.
Paul Nieboer heeft een verwant
thema. Hij komt uit Groot- Abeele,
vernoemd naar de adellijke familie
die er ooit woonde. Hij combineert
een fictieve familiegeschiedenis
met het verhaal van de boomsoort
die ook in het gehucht voorkomt.
Het sterkst komt dat naar voren in
een foto van bomen met lepeltjes
en namen van mogelijke leden van
de familie. Een ander werk toont
de sporen van organismen op de
blaadjes van de abeel.
Geluksgevoel
Sjoerd Houben komt met een foto
presentatie over geluk. In hoeverre
bepaalt de schoonheid van je li
chaam je geluksgevoel? Belemme
ren ouder worden en een aftake-
lend lichaam jouw gelukservaring?
Wat is de rol van relaties bij het er
varen van geluk? Kan de natuur je
helpen gelukkig te zijn of te blij
ven? Een tekst en een interview in
zijn begeleidende publicatie bie
den stof voor jaren van verdieping.
Nine Postma kan ook nog veel
verder komen met haar thema
'subjectiviteit'. Een jongetje heeft
een verpakking voor zijn mond. Er
staat een kruis door. Een verbod.
Wat betekent dat? Welk motief
stuurt dat verbod? Wat zegt dat
over degene die het verbod uit?
Een boeiende thematiek, meer ver
baal dan visueel ontsloten.
Deen Karreman zoekt in haar fo
tografie de confrontatie op tussen
zichzelf, haar naakte lijf en de we
reld om haar heen. Twee sterke fo
to's overtuigen en houden de be
lofte in van iemand die de grenzen
opzoekt.
Drie van de bijdragen betreffen
de relatie tussen het individu en de
grotere buitenwereld. Cynthia
Cats toont een reeks foto's uit een
publicatie over plekken in Zeeland
die verdwenen land markeren. Ze
maken subtiel duidelijk dat daar
het water sterker was dan de mens.
Dat raakt mooi aan de thematiek
van Evita Hinneman. Zij maakte
foto's die te maken hebben met
vuurtorens, hun functie en het
verdwijnen daarvan en toont ze op
twee tv-schermen. Ik mis een
vorm die de reeks een extra di
mensie geeft.
Anneleen Quist ten slotte, is als
stedenbouwer de meest ambiti-
euze van het gezelschap. Zij zet in
een helder opgezette animatie uit
een hoe zij het water de ruimte wil
geven en door een intelligente toe
passing van dijken het sediment
wil laten uitgroeien tot de nieuwe
aarde waarop de bebouwing kan
blijven. Zij zet de toon voor de toe
komst. Dat smaakt naar meer.
Gekker moet het niet wor
den in de Maand van de
Spiritualiteit. Inez van
Oord is de founding mother van
succesnummers op tijdschrif-
tengebied: Seasons en Happinez
ontsproten beide aan haar geest.
Inez groeide op in een gerefor
meerd gezin in Haamstede,
leerde schrijven bij de Zierik-
zeesche Nieuwsbode, PZC en
Telegraaf en sprak afgelopen
zondag bij de Drukkerij in Mid
delburg over haar laatste boek,
Rebible.
Voor Happinez verkende Inez
vele bronnen van spiritualiteit.
Zij zag beelden van boeddha's,
las boeken over ziel en het zelf,
over energie en bewustzijn. Zij
trok de wereld over op zoek naar
geestverruimende verhalen,
maar liet de Bijbel links liggen.
,,Andere bronnen waren exoti
scher en fotogenieker. De wereld
van kerk en Bijbel leek vooral
stoffig."
De onderwerpen die in Happi-
nez aan de orde komen, zijn ver
gelijkbaar met die die centraal
staan tijdens de Maand van de
Spiritualiteit. Op zoek naar het
hogere ontdekt Inez dat er iets
groters is dan de mens kan be
denken, een mysterie. ,,Want
hoe we God ook willen noemen,
we doen allemaal pogingen in
woorden het onzegbare te vat
ten", schrijft zij in Rebible. Tot
zover strookt het met mijn ver
wachtingen van een programma
rond spiritualiteit, dat ik vooral
associeer met zwerf- en zweefge-
lovigen. Daarna 'ontspoort' het.
Inez van Oord deed in haar
jonge jaren de Bijbel dicht, maar
de bijbelverhalen bleven hangen.
Tien jaar nadat zij het tijdschrift
Happinez heeft losgelaten, is ze
de uitdaging aangegaan een aan
tal verhalen opnieuw te lezen,
met een open blik en ruimte
voor verdieping in de achter
gronden van de teksten. ,,Mijn
broer werd theoloog én predi
kant. Voor Rebible ben ik met
hem in gesprek gegaan." Een ge
sprek over religie, samenstelling
van de Bijbel en theologische no-
ties ging ze niet uit de weg. Rebi-
ble geeft blijk van een oprechte
dialoog. Naast elkaar pluizen
broer en zus verhalen uit, de
conclusies die zij eraan verbin
den zijn verschillend, maar res
pect wordt tussen de regels door
in hoofdletters geschreven. Het
resultaat is een boek met verken
ning van vijftien bijbelverhalen.
Bij elf daarvan heeft Inez een
persoonlijke hervertelling toege
voegd. ,,Elke tijd heeft een eigen
visie op het mysterie."
Eduard Verhoef
Op 21 februari heeft de Drukkerij
nog een ontmoeting in het kader
van Maand van de Spiritualiteit,
met Eduard Verhoef. Hij ver
taalde de Koran en schreef er een
toelichting bij met achtergrond
informatie. De vertaling moest
nauwkeurig en leesbaar zijn en
dat schijnt erg goed gelukt te
zijn. Niet zo gek voor iemand die
zich als theoloog en arabist ook
wetenschappelijk richtte op de
boeken van de monotheïstische
religies. 'Deze Koran leest als een
moderne bijbelvertaling', staat in
een recensie op Nieuw Wij. De
literaire insteek en de bekend
heid van Eduard Verhoef met het
protestantse taalveld zijn van in
vloed geweest. Deze vertaling is
ondanks zijn precisie Nederland-
ser dan andere vertalingen. Daar
mee is het een uitnodiging voor
moslims en christenen om zich
samen over de teksten te buigen.
Kortom, in de Maand van de
Spiritualiteit is het plotseling
oeroude religie wat de klok slaat.
Maar zonder de sfeer van oud
zeer, verwijten, kerkscheuringen
of godsdienstoorlogen. Er is res
pect en dat opent deuren.
zaterdag 9 februari 2019
Beeld van bescheiden generatie
Nico Out
Middelburg
Werk van Deen Karreman (l) en Nina van Dijk (r). fotos nico out Bomen met lepeltjes en namen door Paul Nieboer.
Animatie van stedenbouwkundige Anneleen Quist. Sjoerd Houben komt met een fotopresentatie over geluk.
T/m 8/3. Zeeuwse Lichting. CBK
Zeeland. Balans 17. Ma. t/m vr.
09.00 - 17.00 uur en 1e zo. v/d
maand 13.00 - 17.00 uur.
José Baars
José Baars schrijft
wekelijks over
religie en kerken in
Zeeland. Kijk voor haar blog
op pzc.nl/monnikenwerk
