'Mensen
als ik een
speech heb
gehouden dat
ik de politiek
in moet.
Hell
Toen ik net een relatie kreeg met Amy
zat ik bij haar thuis televisie te kijken met
haar ouders erbij. Werd er gezoend of was
er seks, dan had ik de neiging de afstands
bediening te pakken. Dan dacht ik: Amy,
hoe kun je met je ouders hiernaar kijken?!
Een ander voorbeeld: toen ik in 2011 een
Gouden Kalf won, sprong ik het podium op
en kuste ik spontaan Thekla Reuten, die de
prijs zou uitreiken. Mijn ouders zaten in de
zaal. Heel veel mensen beschouwden dat
moment als hschouma. Het zijn ongeschre
ven regels die heel diep verankerd zijn in de
Marokkaanse cultuur. Ze worden te pas en
te onpas gebruikt. En het belemmert ook.
Daarom vind ik het belangrijk het aan te
kaarten in de voorstelling."
,,Nee, soms is het nuttig, want het gaat ook
over respect hebben, en fatsoen. Normaal
met elkaar omgaan. Maar soms vind ik het
heel lastig. Een gescheiden bruiloft bijvoor
beeld. Ik snap de gedachte dat vrouwen uit
hun dak willen gaan zonder dat ze worden
bekeken door mannen. Maar dan denk je
meteen al negatief, en daar ga ik slecht op.
Het idee dat ik als man lekker loop te loeren.
Terwijl ondertussen foto's van die feesten
massaal voorbijkomen op sociale media. Ik
heb ooit meegemaakt dat er tijdens een ge
scheiden bruiloft werd gefilmd en op grote
schermen gewoon te zien was hoe iedereen
uit zijn dak ging. Dat was voor mij echt het
toppunt van...''
Hypocrisie?
,,Ja. Daar klopt helemaal niks van. Ik weet
niet beter dan dat ik bij sommige familie
gelegenheden altijd bij de mannen zit. En
de vrouwen apart. Laat me dan gewoon
meefeesten.''
,,Nee, totaal niet. Ook nooit gehad. Ik ben
een acteur. Ik heb wel mijn regels, ik wil
bijvoorbeeld niet helemaal naakt in beeld.
Maar ik speelde laatst een seksscène in
In Limbo, met Charlie Dagelet. Dat is tech
nisch en dan geeft de regisseur precies aan
wijzingen hoe hij het wil hebben. Dan ben
je bezig met een creatief proces. Wat ik wel
heb, is dat ik denk: deze film hoef ik niet
samen met mijn ouders te zien. Mijn moe
der heeft In Limbo wel gezien, ze vond 'm
supermooi, maar over zo'n scène wordt niet
gepraat. Mijn ouders weten: als ik niks zeg
over een film, dan weten ze hoe laat het is.''
,,Heel spannend. Zij vindt dat mensen niet
alles hoeven te weten. Een van de eerste
dingen die ze tegen mij zei toen ik met het
idee kwam, was: moet dat echt? Het is maar
theater, zei ik. En ze vertrouwt me. Maar ze
houdt het in de gaten.'' Glimlach.
Lange stilte. Voorzichtig: ,,Ik merk dat het
tijd is om op mijn manier kritisch te zijn
over bepaalde dingen die in 'mijn eigen
gemeenschap' aan de hand zijn.''
,,Nou kijk... ik wil niet in discussie gaan. Ik
maak een voorstelling. Ik hoop wel dat die
iets triggert. Zoals gebeurde rond die kerst
boom. Er is na mijn foto in de Marokkaans
Nederlandse gemeenschap een discussie
losgebarsten of dat nu wel of niet moet
kunnen. Vrienden uit België zeiden: 'We
hebben allemaal het gesprek gevoerd of er
wel of niet een boom moest komen'.
Wauw.''
,,Ik weet 100 procent zeker dat veel mensen
worden belemmerd. Het gevoel dat je din
gen het liefst anders wilt doen, maar dat
dat niet kan omdat er ogen op je zijn ge
richt. En je hebt niet veel nodig om het te
bont te maken. Die boom bijvoorbeeld.
Voor mij had die niks met religie te maken,
maar alles met gezelligheid, warmte. Ik zag
de shit echt niet aankomen. Ik kreeg dui
zenden lieve reacties, ook van imams die
zeiden dat ik niks verkeerds had gedaan.
Maar ook honderden woedende. Waar ik
me zorgen om maakte, was dat negen van
de tien kwamen van jonge mensen. Ze
maakten zich druk over iets waarvan ik
zou denken dat ze er helemaal schijt aan
zouden hebben. Ga naar Indonesië, het
grootste islamitische land, daar zie je de
mooiste kerstbomen. En dan de hypocrisie.
De profeet Mohammed heeft gezegd dat
als je iemand ergens op wilt wijzen, dan
doe je dat onder vier ogen. En gebruik lief
devolle woorden. Zodra je met de lelijk
heid komt, als je mij voor kafir uitmaakt,
doe je eigenlijk precies wat God ons leert
om niet te doen.''
De voorstellingen zijn Dchars antwoord op
het geschreeuw. Persoonlijke verhalen, of
dit nu in films is of in het theater, brengen
mensen dichter bij elkaar. ,,Door verhalen
worden we allemaal mens. Ik merkte dat
bij mijn vorige solovoorstellingen, Oumi en
DAD, over mijn vader die als gastarbeider
naar Noord-Brabant kwam, en mijn moe
der die hem vijf jaar later volgde. Ik speelde
uit te leggen, het zit in heel veel. Van inti
miteit tot te weinig eten in huis hebben
voor gasten. Lelijke woorden gebruiken:
hschouma. Met je linkerhand eten. Disres
pect naar je ouders toe is heel hschouma.
Het is niet alleen maar negatief.
Voel je hschouma als je in een film een
intieme scène moet spelen?
Hoe is het voor jouw vrouw om jullie
privéleven terug te zien op het toneel?
In JA merk je op dat de voorstelling mis
schien niet goed valt in de Marokkaans
Nederlandse gemeenschap. Vanwege
het doorbreken van conventies.
Wat dan? Waar zou je een discussie
over willen hebben?
Minder sociale controle?
ZATERDAG 9 FEBRUARI 2019 13
