ZEELAND GEBOEKT
Bart Van Loo vertelt
over zijn Bourgondiërs
BV
Goed exposeren
is ook een kunst
Freek had
ooit een
badhokje
ZEELAND 21
H
Rudy Buysrogge brengt in zijn nieuwe jeugdboek 'De Kelderman van Hulst' bronzen beelden tot
leven. Dankzij een magische steen praten eeuwenoude geesten tegen kinderen, die hun
beeldscherm even op zwart zetten.
I art Van Loo (1973) is een
^spraakwaterval op de
'Vlaamse televisie, bevlogen
deskundige van het Franse chan
son, schrijver van de biografie Na
poleon (2014). Nu
staat hij in de schijn
werpers met zijn
nieuwe boek De
Bourgondiërs, Aarts
vaders van de Lage
Landen. Maandag 11
februari komt hij om
20.00 uur over zijn
nieuweling vertellen in de film
zaal van 't Beest in Goes. Kaartjes 4
10 euro zijn te koop bij de Goese
boekhandels Het Paard van Troje
en De Koperen Tuin. 'De Morgen'
schreef: 'De Bourgondiërs, de ge
schiedenis van het ontstaan van
de Nederlanden in de 15e eeuw,
beantwoordt volledig aan de
hooggespannen verwachtingen
die de alom geprezen
auteur en conferen
cier heeft gewekt'. En
na de constatering dat
de meeste vorsten nu
als oorlogsmisdadi
gers zouden worden
opgebracht: 'Het is de
grote verdienste van
Bart Van Loo dat hij zich niet laat
vangen door die wijsheid achteraf,
maar de samenleving van toen ob
serveert door de ogen van de men
sen van toen'.
Kunstenaars leren hun cre
ativiteit te gebruiken,
maar leren niet om te ex
poseren. Dat is de reden dat Lau
rence Steenbergen besloot een
boek te schrijven over
De kunst van exposeren.
Vorige week presen
teerde ze haar boek in
de Drvkkery in Mid
delburg.
Als je als kunste
naar gaat exposeren
komen er veel vragen
op je af. Hoe weet je wat je moet
doen en waar vind je de juiste in
formatie? Auteur Laurence
Steenbergen is zelf kunstenaar
en begon haar carrière in New
York, waar zij drie keer expo
seerde en haar werk verkocht. Na
deze vliegende start exposeerde
zij in Europa en in Azië. Bij haar
eerste exposities had ze het ge
voel dat ze het wiel
opnieuw aan het uit
vinden was. Daarom
verzamelde ze in haar
boek alle aspecten die
komen kijken bij het
exposeren, zoals ver
zekeringen, contrac
ten en het aanknopen
van relaties.
Laurence Steenbergen stu
deerde bedrijfswetenschappen in
Nijmegen en studeerde af in
marketing.
Zeeuwse schrijvers
De handtekening in mijn
exemplaar van Ben ik een
Zeeuw? verraadt niets.
Hooguit het verwoestende opti
misme van de zetter, Freek de
Jonge. Zijn signatuur gaat onver
wacht steil omhoog, ongeveer als
een duinopgang bij Zoutelande.
Een niet onbelangrijke plaats in
zijn leven en ook een beetje in zijn
werk. 'Walcheren was zijn droom,
Zoutelande zijn eindbestemming',
schrijft hij over zijn vader in Reik
halzend verlangen, uitgekomen in
2017, ook het verschijningsjaar van
het geschenkboekje Ben ik een
Zeeuw? De Jonge weet alles van re
torische effecten, en beseft dus
heel goed dat op zo'n vraag slechts
een ja met
minstens drie
uitroeptekens
past. Alleen
een kwaad
willende kan
aan zijn
Zeeuwse
wortels kna-
<0\MWlEEUty?
gen en er ge
niepig op wij
zen dat de ca
baretier en auteur in 1944 in het
Groningse Westernieland werd
geboren en een groot deel van zijn
jeugdjaren doorbracht in Zaan
dam.
De Jonge schrijft met sympathie
over zijn vader, die de Walcherse
droom nooit waarmaakte en Zou
telande nimmer als eindbestem
ming bereikte. Tekenend voor de
man, die graag inschikte, op één
keer na, in 1956 toen Duitse bad
gasten al te brutaal oprukten op
het strand van Vrouwenpolder.
'Dies ist unser Badehöckchen', zei
hij, en bozere woorden heeft de
man, van roeping en beroep domi
nee, nooit gesproken. Er zijn
Zeeuwse familiebanden en
Zeeuwse gezinsvakanties. Men
leefde mee met De Ramp van 1953.
Samen met zijn zussen, zijn broer
en twee huisdieren speelde hij die
na, onthult hij in Reikhalzend ver
langen. Een tijdje verving vader De
Jonge de overspannen predikant
van Rilland-Bath.
Maar de Zeeuwse jaren begin
nen pas echt in 1962, niet op Wal
cheren, laat staan in Zoutelande.
Vader De Jonge werd godsdienst
leraar in Goes en het gezin ves
tigde zich in Kloetinge. Het was
een beslissende periode voor Freek
de Jonge, prachtig beschreven in
Ben ik een Zeeuw? In het hoofdstuk
'De overkant' levert hij zelfs een
van de overtuigendste seksscènes
uit de Nederlandse literatuur. De
Zeeuw achter de handtekening,
heimelijk ook een dominee, zij het
een heidense: 'Te midden van de
Zeeuwen/ Ben ik opgegroeid in
Goes/ Te preuts voor het leven/ Te
blank voor de blues'.
Twee Hulster knapen: Ryker en Tij-
men. Ze zitten in groep 8 van de Wil-
librordusschool. In de zomer mag het
duo met Rykers ouders mee op va
kantie naar het Griekse Chios. Daar begint
hun avontuur als ze de jonge geitenhoeder
Alexis na een ongelukkige val thuisbrengen.
Zijn oma is de jongens dankbaar (pagina 22):
'In de halfdonkere huiskamer
opende ze een kastje en
nam er een zilverachtig
doosje uit. Ze opende het
met een piepklein sleuteltje
en haalde er een zwarte
steen uit, ongeveer zo groot
als een duivenei. De steen
blonk alsof hij elke dag werd
gepoetst'.
In de warmwaterbronnen op
het eiland worden stenen ge
vonden, die een magische kracht
hebben. Natuurlijk blijken de jongens zo'n
exemplaar te hebben gekregen. Terug thuis in
Hulst ontdekken ze stukje bij beetje waartoe
hun uit de aarde opgeborrelde steen in staat is.
Mits je maar de goede spreuk erbij zegt.
Ryker en Tijmen zijn de hoofdpersonen in
De Kelderman van Hulst, het tweede jeugdboek
van oud-leerkracht Rudy Buysrogge (1946). In
2017 debuteerde hij met Het geheim van de Hul
ster wallen. Voor zijn verhalen put hij voor een
belangrijk deel uit eigen belevenissen. Zo ook
voor de 'Kelderman': ,,Enkele jaren geleden
brachten mijn vrouw en ik een vakantie door
op Chios, een van oorsprong vulkanisch ei
land. We waren verwonderd over de gitzwarte
stranden van kleine gepolijste stenen. Op
meerdere plaatsen waren warmwaterbron
nen. Zo'n gave zwarte steen heb ik mee naar
huis genomen en hem aan mijn kleinzoon ge
geven. In het verhaal heb ik de steen magische
krachten toegedicht."
Het idee voor de incomplete toverspreuk
deed hij tijdens die vakantie op in het klooster
Néa Moni: ,,Van de teksten op de muren be
grepen we niets. In mijn verhaal is één van die
spreuken door afbrokkeling van de kalk op de
muren nog maar half leesbaar. Een volledige
spreuk geeft aan de zwarte steen magische
krachten."
Dat wordt in het boek de uitdaging voor Ry
ker en Tijmen. 'Geloof in de kr...', die spreuk
moeten ze volledig zien te krijgen. Ook met de
niet volledige zin kunnen ze al wonderbaar
lijke fratsen uithalen, zoals hun papegaai in
het holst van de nacht laten krijsen.
De beelden bij de Keldermanspoort spelen
uiteindelijk een centrale rol. Pagina 64: 'Bron
zen beelden van voornaam uitziende mannen.
Een van de twee stond op een sokkel, een
soort verhoog en stak zijn armen uit alsof hij
wilde zeggen: geef maar hier, dat zwaard is
niks voor jou. De ander stond met een gebo
gen hoofd. Aan zijn houding kon je zien dat
hij van het zwaard af wilde'. Het beeld op de
sokkel is Frederik Hendrik die aan het eind
van de Tachtigjarige Oorlog Hulst op de Span
jaarden veroverde. Via hem horen de jongens
de stem van de geest van een abt van het ver
dwenen Minderbroederklooster. Die laat we
ten dat zijn geest altijd met de magische steen
meegaat: 'Of je op de Markt bent of op het
plein van de Willibrordusschool, op de wallen
loopt of bij hockeyclub Rapide, op het kunst
grasveld van HVV24, overal ben ik bij je door
deze magische steen'.
Rudy Buysrogge schreef een lekker eigen
tijds avontuur, dat jongeren van de leeftijd
van Ryker en Tijmen zal aanspreken. Als die
lezertjes opletten, kunnen ze de schrijver le
ren zorgvuldiger met leestekens om te gaan.
maandag 4 februari 2019
GO
Wekelijkse rubriek met boeken over Zeeland
en boeken van Zeeuwse schrijvers
De Kelderman wijst de weg
Mario Molegraaf
Jan van Damme
Rudy Buysrogge bij de beelden aan de Kei
^rmanspoort in Hulst. foto camile schelstraete
Rudy Buysrogge: De Kelderman van Hulst -
Eigen uitgave, hardcover, 152 pagna's,
15 euro.
