Een prakkie
voor de
gewone man
GIPHARTS KOOKEILAND
In 1626 kocht een
Nederlander het eiland
Manhattan en de
nabijgelegen oesterbanken.
De rest is geschiedenis.
Bij luxe feestjes duikt
tegenwoordig regelmatig een
half ontblote hardbody op met
een gevulde zak oesters voor
zijn torso. Oesters worden
geassocieerd met rijkdom en
pronkerige weelde, maar dat is
niet altijd zo geweest.
Een paar jaar geleden las ik
het geweldige boek Oesters van
New York van Mark Kurlansky,
die meerdere boeken publi
ceerde over de geschiedenis
van de wereld in relatie tot
culinaire zaken. Aan de hand
van oesters beschreef hij de
opkomst van de stad die oor
spronkelijk Nieuw Amsterdam
heette, waarin onze Neder
landse voorouders een
bepalende rol spelen.
Zeeuwse Yerseke een belang
rijke oesterplaats en in Frank
rijk zullen ze hetzelfde zeggen
van de Bretonse kustplaats
Cancale, maar beide dorpjes
leggen het af tegen New York
als oesterwereldhoofdstad aller
tijden.
In 1626 kocht de Nederlandse
diamantslijper Peter Minuit
namens de West-Indische
Compagnie voor snuisterijen
ter waarde van ongeveer 60 gul
den het eiland Manhattan van
de lokale bewoners. Niet snel
daarna verwierf hij het eigen
dom van nabijgelegen oester-
banken, die zeer rijk waren
gevuld met oesters van soms
wel 30 centimeter omvang.
Deze schelpdieren hebben
New York groot gemaakt, want
van heinde en verre kwam er
vraag naar de lekkernij, tot aan
Parijs en Londen toe. Wie het
over New York had, had het
over oesters.
De oesterproductie langs de
oevers van de Hudson was zo
immens dat de inkomsten voor
de stad begonnen binnen te
stromen. Arme New Yorkse ge
zinnen leefden eeuwenlang op
een dieet van oesters, en de dui
zenden kilo's schelpen die na
consumptie overbleven (oes
ters bestaan voor 95 procent uit
schelp) dienden als onder
grond voor wegen en gebou
wen. New York was niet The
Big Apple, maar The Big Oyster
(zoals Kurlansky's boek dan
ook in het Engels heet).
Toch kwam aan het begin
van de vorige eeuw een einde
aan het sprookje. Overbevis-
sing van de oesterbanken en -
nog dramatischer - een gigan
tische vervuiling van de wate
ren, zorgden voor een vernieti-
gende schade aan de oester
stand. New York raakte de he
gemonie op oesters kwijt en zou
die nooit meer terugwinnen.
aan dit verhaal is de gedachte
dat het luxe product van van
daag in vroeger tijden voedsel
voor de armen was. Daarom dit
weekend een oesterrecept uit
de 18de eeuw, toen de schaal
dieren wekelijks en soms dage
lijks werden gegeten door ge
wone burgers.
Eten
FOTOSHODYCAREMAN
In de huidige tijd is het
P
v" .:X|
Wat mij het meest fascineert
36
