II
Criticaster Klimaatakkoord
Dijkhoff skipt klimaatdebat
'Haatspraak tegen politici
bedreigt het vrije woord'
12 NIEUWS
Nadat een paar jaar geleden het de
bat over het 'racistische' karakter
van vooral de Afrikaanse en Aziati
sche poppen oplaaide, hakte het at
tractiepark in Kaatsheuvel gisteren
de knoop door. De figuren krijgen
rond de zomer een uiterlijk dat 'be
ter bij het huidige tijdsbeeld past',
zo liet de Efteling weten. Geen
neusringen en kroeshaar meer, wel
traditionele Afrikaanse kleder
dracht.
Volgens woordvoerster Mariëtte
Siezenga van de Efteling betreft het
een 'gewone' modernisering van
een inmiddels 35 jaar oude attractie.
Een handreiking aan de activisten
van onder andere Actiegroep SOS
(Stop Oppressive Stereotypes) is
het volgens Siezenga niet. ,,Natuur-
lijk nemen we alle signalen serieus,
van zowel actiegroepen als buiten
landse gasten. Maar het is niet zo
dat die geluiden de basis vormden
voor de veranderingen die we nu
doorvoeren.''
Ze benadrukt dat de hele attractie
wordt opgeknapt, niet alleen de
werelddelen Azië en Afrika. We
hebben 275 poppen waarvan we er
honderd aanpassen. Verder is er een
'technische update': de showver
lichting wordt compleet vervangen
door ledlampen.'' En, onderstreept
ze, het karakter blijft hetzelfde.
,,Dezelfde vrolijkheid, dezelfde
muziek en dezelfde deuntjes keren
terug.''
Dat de Efteling ontkent dat de ra-
cisme-aantijgingen iets te maken
hebben met de ingreep noemt Ac
tiegroep SOS 'lachwekkend'. In een
open brief: ,,De Efteling blijft wei
geren de schadelijke invloed van
deze racistische onderdrukkende
stereotypen op kinderen te erken
nen. Door te spreken van 'een mo-
dern jasje' blijven ze stug hun racis
tische misdaden ontkennen.'' De
activisten kondigen nieuwe acties
aan; ook omdat de Efteling het 'eve
neens racistische Monsieur Canni-
bale' onveranderd laat.
Hans Siebers, hoogleraar cultu
rele diversiteit (Tilburg University),
vindt het juist vreemd dat de Efte-
ling de attractie op de schop gooit.
Volgens hem is een pop alleen ra
cistisch als deze mensen zélf op ra
cistische gedachtes brengt of als de
ontwerper van de poppen racisti
sche motieven had. ,,Waar is het
historische bewijs dat deze poppen
racistisch zijn?''
Beeldenstorm
Siebers stelt dat een 'beeldenstorm'
niet bijdraagt aan meer begrip. ,,Je
lost er geen enkel probleem mee op.
Eerst moest Zwarte Piet het ontgel
den. Nu de poppen van de Efteling.
Wat is de volgende? Het carnaval
zelf?'' Het zou beter zijn geweest als
het pretpark bezoekers had uitge
legd waarom de poppen ooit zo be
dacht zijn. ,,Daar bereik je veel meer
mee dan met een aanpassing."
Annette Schmidt, conservator bij
het Afrika Museum in Nijmegen,
noemt de verandering wel een eer
ste goede stap. ,,Afrikanen zo ridi
cuul portretteren kan in deze tijd
natuurlijk niet meer.'' Ze betreurt
het alleen dat het pretpark niet stel
liger is over de reden. ,,Wij vinden
het heel jammer dat de Efteling
deze belangrijke en fundamentele
veranderingen koppelt aan een on
derhoudsbeurt.''
Maar volgens hoogleraar sociolo
gie Peter Achterberg (Tilburg Uni
versity) is het niet zo raar dat het
pretpark zich op de vlakte houdt.
,,Een bedrijf als de Efteling wil er
voor alle Nederlanders zijn: men
sen die zo'n attractie wel of niet
zien zitten. Dat zal zijn woorden
dus wikken en wegen, net zoals be
drijven dat ook in de kwestie-
Zwarte Piet doen.''
En dat voor- en tegenstanders nu
óók boos zijn? ,,Ach, dat zullen ze
bij de Efteling wel beschouwen als
een stormpje dat snel overwaait.
Deze zomer gaan we er vast weer
met z'n allen massaal naartoe'', al
dus Achterberg.
Eerst moest
Zwarte Piet het
ontgelden. Nu de
Eftelingpoppen
DEN HAAG De fractievoorzit
ters van de coalitiepartijen heb
ben zich de woede op de hals
gehaald van de oppositie door
weg te blijven bij een debat over
het Klimaatakkoord. Op verzoek
van de oppositie werd het debat
gisteravond afgeblazen. ,,Wees
een echte man'', zei SP-Kamer-
lid Sandra Beckerman tegen
VVD-fractievoorzitter Klaas
Dijkhoff, die gisteren niet
kwam opdagen bij het klimaat
debat. ,,Laf', vond PvdA-leider
Lodewijk Asscher, die namens
de oppositiepartijen een oproep
deed aan Dijkhoff en de andere
fractievoorzitters van coalitie
partijen om alsnog te komen.
Maar zij kwamen niet. De co
alitiepartijen wilden hun speci
alisten het woord laten voeren,
en niet de grote baas van de
fractie. „Spijtig dat we het hier
niet over de inhoud kunnen
hebben'', reageerde VVD'er Di-
lan Yesilgöz. De afwezigheid
van Dijkhoff is opvallend, om
dat hij onlangs het Klimaatak
koord zwaar bekritiseerde in
een interview. Dat leidde tot
onrust in de coalitie. ,,Laf dat je
een proefballon alleen in de
krant oplaat'', aldus Asscher.
Op de publiek tribune zat de
naaste familie van Pawel Adamo-
wicz, de burgemeester van Gdansk
die op 14 januari vermoord werd.
Hij was fel tegen het anti-immi-
gratiebeleid van zijn regering. Het
debat van gisteren werd mede naar
aanleiding van die aanslag ge
voerd. Adamowicz' vrouw hoorde
grote woorden voorbijkomen, zo
als die van Eurocommissaris Julian
King. ,,In onze democratie kunnen
debatten erg hard zijn'', zei hij,
,,maar het is nooit acceptabel dat
debatten uitmonden in geweld.
Haatspraak is geen vrijheid van
meningsuiting. Het is een bedrei
ging van het vrije woord.''
De Poolse parlementariër Janusz
Lewandowski (van de christende
mocratische Europese Volkspartij)
was een vriend van Abramowicz.
,,De moord op Pawel is geen Pools
probleem, maar een Europees pro
bleem. Op internet worden overal
oude honden wakkergemaakt. Pa
wel werd online gelyncht en dat
werd zomaar getolereerd.''
Ook de Sloveense sociaal-demo-
crate Tanja Fajon luidde de nood
klok. Ze is onder meer uitgemaakt
voor verraadster. Haar donkere
partijgenote Cécile Kayenge (Ita
lië) kreeg op internet de bood
schap dat 'ze een orang-oetan is
die verkracht moet worden'.
,,Haatpraat wordt het nieuwe nor
maal en het breidt zich uit. Dat is
destructief.''
Er waren ook kanttekeningen.
Jörg Meuthen, van het uiterst
rechtse Alternative für Deutsch-
land (AfD): „Rechts geweld wordt,
terecht, bekritiseerd, maar links
geweld wordt gebagatelliseerd.''
donderdag 31 januari 2019
Neusring en spleetoog in de ban
Het besluit van de Efteling om
de stereotiepe figuren van de at
tractie 'Carnaval Festival' te ver
wijderen, heeft tot weinig bijval
geleid. Voorstanders vinden de
verandering onnodig en tegen
standers vinden het pretpark
hypocriet.
Eefje Oomen
Sebastiaan Quekel
Kaatsheuvel
Carnaval Festival.
Monsieur Cannibale.
FOTO'S DOLPH CANTRIJN
-Hans Siebers, hoogleraar
Het Europees parlement
toonde zich gisteren in een
debat uiterst bezorgd over
haatspraak en geweld tegen
politici.
Mark van Assen
Brussel
