Zo verduurzaam je je uitvaart
ft
m
Als mens ben je
levend een stuk
vervuilender dan
dood. Toch is ook
sterven niet goed
voor het milieu.
Gelukkig kan het
steeds groener.
Resomeren
is nu nog
verboden in
Nederland
WSÏTfC
W
Het klinkt reuze
groen; toch is er
veel discussie
Een bakfiets of
koets oogt meteen
een stuk serener
10
Laat je lichaam oplossen
s*rr
Wees kritisch op natuurbegraven
Vraag of gasten met het OV komen
eb je er ooit bij stil
gestaan dat je een
levend vuilnisvat
bent? Er zit lood in
onze botten, cad
mium in onze nieren en kwik
in ons vet. Bovendien hebben
veel mensen kwikhoudende
vullingen of protheses in hun
lichaam. Wanneer je wordt
begraven of gecremeerd, ko
men deze schadelijke stoffen
in het milieu terecht. En dan
dragen de kist, de grafsteen en
het vervoer ook bij aan de mi
lieubelasting. ,,Echt klimaat
neutraal sterven is dus een
illusie", zegt Lucas Reijnders,
hoogleraar milieukunde aan
de Universiteit van Amster
dam. Maar het is wel mogelijk
om je dood wat duurzamer te
maken. Vier tips.
Cremeren en begra
ven zijn ongeveer
even vervuilend, blijkt
uit het TNO-rapport
Milieueffecten van ver
schillende uitvaarttech-
nieken uit 2014. Crema
ties zorgen voor fijnstof
en broeikasgassen, en
de verbranding kost
flink wat energie. Be
graven leidt dan weer
tot bodemvervuiling en
kost bovendien (kost
bare) ruimte.
Minder vervuilend is
het, volgens het rapport
van TNO, om je lichaam
te laten oplossen in
chemicaliën, ook wel
resomeren of bio-
cremeren genoemd.
Het lichaam wordt in
een afgesloten druk-
tank gedaan en met een
speciale vloeistof opge
lost. Na twee tot drie
uur blijft slechts 3 pro
cent van het oorspron
kelijke gewicht over:
fijn wit poeder dat gro
tendeels afkomstig is
van de botten.
Oplossen is nu nog
verboden in Nederland.
De Wet op de lijkbezor
ging staat maar drie
technieken toe: begra-
ven, cremeren en het
lichaam ter beschikking
stellen aan de medische
wetenschap.
In november diende
D66 een wetsvoorstel
in om deze wet aan te
passen en resomeren
mogelijk te maken. Als
dit wordt goedgekeurd,
duurt het waarschijn
lijk niet lang meer
voordat de eerste bio-
crematie een feit is.
Uitvaartorganisatie
Yarden wil de techniek
graag toepassen. ,,Er is
ons veel aan gelegen
het resomeren in Ne
derland te introduce
ren'' zegt woordvoerder
Hendrik-Jan de Wit.
Al houdt hij ook een
kleine slag om de arm.
,,Als de wet is aange
past, gaan we opnieuw
beoordelen en bere
kenen of Yarden het
resomeren daadwer
kelijk kan uitvoeren."
r^MsS
- \-
VMKm.
Er zijn in Nederland zo'n
twintig natuurbegraaf-
plaatsen. Waarschijnlijk
groeit dat aantal de ko
mende jaren. Een natuur-
begraafplaats klinkt als een
mooie laatste rustplaats
voor de milieubewuste na
tuurliefhebber. Vaak word
je zonder kist of zerk be
graven, wat duurzamer is.
Bovendien moeten kleding
en sieraden helemaal bio
logisch afbreekbaar zijn en
worden soms de kosten
van het graf geïnvesteerd in
natuurbehoud. Het klinkt
allemaal reuze groen, maar
toch is er veel discussie.
Tegenstanders vinden dat
je met een natuurbegrafe-
nis een 'menselijk vuilnis
vat' in de natuur 'dumpt'.
Hoogleraar Reijnders: ,,Het
lichaam bevat stikstof- en
fosforverbindingen die in
Nederland ook wel bekend
staan als meststoffen. Ne
derlandse bodems bevat
ten al te veel van deze stof
fen en dode lichamen ver
groten deze hoeveelheden
nog eens."
Ook protheses en kwik-
houdende vullingen wor
den in de natuur verspreid
door natuurbegraafplaat-
sen. Bovendien kunnen
begrafenissen broedende
vogels en nestelende zoog
dieren verstoren.
vervoer is een vervuilend
onderdeel van de uitvaart,
zeker als veel gasten van
ver komen. Natuurlijk is
het lastig om te vragen of
familie en vrienden uit het
hele land met de fiets wil
len komen. Maar het helpt
wel als de plechtigheden
gemakkelijk te bereiken
zijn met het openbaar ver
voer. Ook is het groener als
de herdenkingsdienst en
de begrafenis niet te ver, bij
voorkeur op loopafstand,
van elkaar verwijderd zijn.
Ook voor het vervoer van
het lichaam zijn er milieu-
vriendelijker oplossingen
dan zo'n grote Mercedes-
Benz als rouwauto. Denk
eens aan een bakfiets of
paardenkoets. Oogt meteen
een stuk serener dan die
zwarte auto met draaiende
motor. Toch een autolief
hebber? In 2017 bouwde het
Nederlandse bedrijf Re-
metzCar een Tesla Model S
om tot eerste elektrische
rouwauto ter wereld.
ZATERDAG 26 JANUARI 2019 GO
Groen op
weg naar het
hiernamaals
IRENE VAN DEN BERG
1
'tij&tvrrT^-
J» r
"iw'fkir t
Natuurbegraafplaatsen als het Bergerbos in St. Odiliënberg zijn populair, maar niet
onomstreden. foto's joost van den broek
Onder het mom van alle
beetjes helpen: ook het
