ELKE DAG 16:45
10 ZEELAND
EXPOSITIE BEN SLEEUWENHOEK IN ZEEUWS MUSEUM/
KANAAL 24 24Kitchen.nl
Ben Sleeuwenhoek
(Middelburg, 1951)
bracht in boeken met
zwart geschilderde pa
gina's afbeeldingen die
hij verzamelde, samen met sjablo
nen die hij in zijn gouaches en
schilderijen verwerkte. De boeken
zijn deels geïnspireerd op 19de-
eeuwse voorbeelden, waarvan er
één in de tentoonstelling is opge
nomen.
In een video toont Sleeuwen-
hoek een aantal bladzijden uit zijn
boeken en geeft er commentaar
op. Ik zie motieven uit India, waar
hij vaak is geweest, en uit Duits
land. (Hij woont sinds 2006 in
Berlijn.) Ik zie het zonnewiel,
symbool van het achtvoudige
Boeddhistische pad naar verlich-
ting. Maar ook kleurencirkels, die
alles wat 'is' bundelen. Ik zie een
papagaai, die zou kunnen spreken,
maar alleen kan herhalen wat hij
hoorde. Ik zie stoelen, kannen en
kruiken, gereedschappen, stoelen,
handen en voeten. Als Sleeuwen
hoek zelf een vorm verbeeldt,
brengt hij hem terug tot zijn es
sentie. Het gaat hem om de idee,
niet om het schilderachtige. Vaak
zet hij standpunten, perspectieven
naast elkaar. Sleeuwenhoek speelt
met de betekenis van wat we zien.
Een hand kan een puur visueel
verschijnsel zijn, een onderwerp
van medisch onderzoek, een on
derdeel van iemands persoonlijk
heid, een symbolisch object of een
drager van levenslijnen. Betekenis
geven is iets wat mensen ken
merkt. Maar is afhankelijk van de
invalshoek die je hanteert en de
cultuur waaruit je voortkomt.
Sleeuwenhoek relativeert met zijn
verzamelingen eenduidige opvat
tingen. En suggereert dat interpre
taties zich ontwikkelen. Zijn eigen
werk toont steeds opnieuw de dia
loog tussen uiteenlopende ele
menten.
Op de tentoonstelling zijn twee
schilderijen te zien. Eén ervan
toont groene, golvende vormen
die ik terug zag in één van de Bil-
derbücher als op bomen geba
seerde sculpturen van vrouwenge
stalten. Sleeuwenhoek voegde aan
dit schilderij kleinere doekjes toe,
met aan een schaakbord herinne
rende motieven in zwart-wit, die
in kleur worden herhaald. Het ge
kleurde motief schilderde hij
tweemaal. Net als de golvende
'boomstam'. Het verband ligt voor
mij in de ontmoeting van systeem
en verschijnsel. Het systeem: de
kleuren, de kern ervan: de zwart-
wit versie. En één van de uitingen:
de boom, die duizenden jaren ge
leden door mensen werd gebeeld
houwd als symbool voor groei en
kracht en door Sleeuwenhoek ge
abstraheerd in een schilderij te
rechtkwam. Zo draait het in zijn
werk om oorsprong, ontwikkeling
en variatie. Net als alles wat men-
sen betekenis geven, is elk werk
van Sleeuwenhoek een stukje van
een puzzel die alleen maar groeit,
zonder ooit compleet te kunnen
worden gelegd.
Kitchen
zaterdag 26 januari 2019
Stukjes van puzzel die nooit af is
Ben Sleeuwenhoek, 'schilder
van de geest', zo karakteri
seerde ik in mijn eerste bijdrage
voor de PZC, in 1987, zijn aan
pak. De kern van zijn werk was
de relatie van idee, werkelijk
heid en illusie. De lijn heeft hij
altijd voortgezet. Op de ten
toonstelling 'Bilderbuch' in het
Zeeuws Museum in Middelburg
is dat zonneklaar.
Nico Out
Middelburg
Bilderbuch.
Videostill uit Bilderbuch.
T/m 31/3: Zeeuws Museum, Abdij
(Plein), Middelburg, dinsdag tot
en met zondag 11.00-17.00 uur.
f 24kitchen (2) 24kitchen_nl O 24kitchen
