Samen hoogbegaafd
m
Pinkeltje met hipsterbaard
RECENSIES
„Letterkundige Kees Fens zei dat Wilmink
erkenning zocht voor dingen die hij niet
kon. Neem dat proefschrift. Hij wilde per se
wetenschappelijke erkenning voor een
boek dat als proefschrift niet door de beugel
kon. Het was nooit genoeg. Toen Wilmink
terugkeerde naar zijn geboortestad Ensche
de, gold hij als iemand die in het westen
beroemd was geworden, ook al voelde hij
zich daar geminacht. In Twente was hij
wereldberoemd. Dat gaf hem vleugels."
,,Ik ontdekte dat hij merkwaardige eigen
schappen bezat die we allemaal hebben,
alleen niet in zo'n gigantische vorm. Als hij
evenwichtiger in elkaar had gezeten, dan
was die drang om te schrijven minder groot
geweest. Ik hoop dat dit bij de lezer de vraag
oproept: hoe ga ik om met mijn afwijkin
gen? Je kunt zitten sippen, maar hij maakte
van zijn beperkingen een kracht. Zijn werk
was een manier om zijn dwanghandelingen
in toom te houden. Schrijven was ook een
dwanghandeling, want alles moest direct
worden gepubliceerd. Soms zat hij als een
razende te tikken, vloekend en tierend, met
een rood hoofd, en dan kwam er een heel
teder gedichtje uit."
,,Dat zie je goed. In zijn verhalen creëerde
hij een harmonische contrawereld waar het
goed toeven was en waaruit hij troost putte.
Hij wilde anderen er ook mee troosten. Ik
kreeg steeds meer bewondering voor hem,
omdat hij zich toch maar heeft gered. Ver
zamelde gedichten, tentoonstellingen,
scholen die naar hem vernoemd zijn, welke
levende dichter heeft dat nou? Hij had geen
reden tot klagen, maar bleef altijd zijn on
zekere stoethaspelende zelf. Iemand die,
aldus zijn beste vriend
Herman Finkers, niet
eens een schaar kon vast
houden."
In prachtig proza
neemt de Ierse Sally Rooney je
mee in de overweldigende
liefde en niet te smoren aan
trekkingskracht tussen twee
bollenbozen die door hun in
tensiteit en bijzondere blik op
de wereld dreigen aan hun een
zaamheid ten onder te gaan,
maar zich tegen wil en dank,
soms schoorvoetend en soms
vol overgave, vasthouden aan
elkaar. Hun chemie is overwel
digend, intimiderend en met
vlagen magisch. Ze voelen zich
tot het diepste van hun wezen
verbonden, maar zijn ook bang
voor elkaar, want het gevoel tot
elkaar veroordeeld te zijn boe-
zemt hen angst in. Marianne
krijgt het als meisje een stuk
moeilijker te verduren dan
Connell, want haar intelligentie
en autonomie worden als inti
miderend gezien. Connell glijdt
overal makkelijker doorheen.
Als de één zichzelf dreigt te ver
vreemden door een destruc
tieve relatie aan te gaan, werpt
de ander zich op als wonderwall
en andersom. Ze studeren, ma
ken ruzie, dwalen verloren door
hun thuisdorp, drinken punch
tot ze omvallen, beloven elkaar
niet meer aan te raken maar ge
ven zich toch over. Tot Connell
voor de keuze wordt gesteld of
hij zijn zielsverwant ten onder
laat gaan of voor haar kiest. Hun
wisselende perspectieven zijn
pijnlijk prachtig, en illustreren
boven alles wat liefde is.
Lang geleden, in 1936, werd een
klein, oud mannetje geboren:
Pinkeltje. Ieder Nederlands
kind kende de gele boeken over
het pinkgrote ventje dat met
dieren kan praten. Dick Laan
(1894-1973) schreef in totaal
29 'Pinkeltjes'.
Ondanks een hertaling doen
de boeken nu wat gedateerd
aan. In 2014 verschijnt een
nieuw verhaal: Pinkeltje in de Ef-
teling, op verzoek van het pret
park. Schrijver is Studio Dick
Laan, een pseudoniem dat niet
wordt onthuld. De tekeningen
- klare lijn, stripachtig - zijn
van Arne van der Ree. De serie
krijgt een doorstart met, op ini-
tiatief van de uitgever, avontu
ren in het Rijksmuseum, het
Spoorwegmuseum, het Dolfi
narium en nu dan in dé minia
tuurstad van Nederland.
In Pinkeltje in Madurodam
(Van Holkema Warendorf,
€11) hoort Pinkeltje over een
stad waar alles op pinkeltjes
formaat is. Met muis Grijshuid
stapt hij in een speelgoeddrone.
In Madurodam beleeft hij een
ouderwets Pinkeltje-avontuur
- hij moet het opnemen tegen
boosaardige vechtmuizen.
De miniatuurstad is up-to-
date, tot aan de dj-set van een
mini-Armin van Buuren toe.
Ook de tekeningen zijn opge
frist, misschien een beetje té:
mede door het hipstermode
beeld (baard, blauwe beanie)
oogt deze Pinkel wat jeugdig
voor zo'n oude kabouter.
—Annet de Groot
Gedurende zijn leven werd hij overladen
met lof en prijzen. Waarom voelde hij
zich toch altijd ondergewaardeerd?
Hoe kan iemand met zulke 'psychische
tekortkomingen' zoals hij het noemde,
tot zo'n oeuvre komen?
Tijdens het schrijven waande hij zich
in een veilige wereld, die het dagelijks
leven niet voor hem was.
In de man zit nog een
jongen van Elsbeth Etty
is verschenen bij Nijgh
Van Ditmar (€35).
In de
man c
zit nog n
een
jongen J|
Wie #f
Wilmink
-de
I biografie
ROMAN
Sally Rooney,
Normale Mensen
—Vivian de Gier
NORMALE
MENSEN
SALLY I
ROONEY
JEUGD
Studio Dick Laan,
Pinkeltje
in Madurodam
ZATERDAG 26 JANUARI 2019 33
