kk
hu
Wolfgang Amadeus Mozart, muzikaal genie
Wolfgang en
zijn vrouw
Constanze
waren gek
op feesten
en bovendien
geld
kaartte
graag om
4 2.
Een wonderkind was hij, 'Amadé', geboren in Salzburg. Muziek schreef hij eerder
dan taal; zijn werk heeft de eeuwen overleefd. Daarbij was hij een kleurrijk mens,
gedreven, geniaal, altijd in de schulden en... dol op onderbroekenlol.
Ga naar pzc.nl/ontdek-klassiek
Commerciële bijlage
23 januari 2019
DOL OP
DIKKE LOL
gratis. Beiden waren dol op feesten en 'Wolfi' -
de bijnaam die zijn vrouw hem gaf - deed graag
mee aan kaartspelen om geld. De schulden
liepen steeds meer uit de hand gedurende de
laatste tien jaar van zijn leven.
Eind 1791 ging Mozarts gezondheid snel ach
teruit; hij was depressief en had last van wanen.
Maar hij werkte door aan het Requiem, dat hij
maakte voor een anonieme opdrachtgever. Dat
was een ingetogen, ernstig werk, geïnspireerd op
de barok, en het zou een van zijn meest geliefde
en gewaardeerde composities worden. Op zijn
sterfbed liet hij door vrienden de delen van het
Requiem die af waren voorspelen en samen met
hen deed hij de zangpartijen. Zijn vriend Franz
Süszmayr zou met zijn aanwijzingen de composi
tie later voltooien.
Op 5 december 1791 gaf Wolfgang Amadeus
Mozart het op, 35 jaar oud pas, berooid en
opgebrand. Waaraan hij precies is overleden,
is nooit opgehelderd: een nierziekte, zware
overbelasting, of als gevolg van vergiftiging, een
complot zoals sommigen beweren? Zijn lichaam
verdween anoniem in een massagraf op het
Weense kerkhof St. Marx.
Mozarts geboorteplaats Salzburg
Eigenwijs was Wolfgang Amadeus Mozart
(1756) als kind al: hij leerde veel, alles
eigenlijk, van zijn vader Leopold, die
violist was en muziekleraar; maar hij
ging vanaf zijn 6e ook steeds vaker dwars tegen
hem in. Toen al speelde hij viool, klavecimbel
en orgel. Zijn eerste compositie had hij aan zijn
vader gedicteerd: Menuett und Trio. Tijdens
de geruchtmakende Europese tournees van
Leopold, hemzelf en zus Nannerl, bepaalde
de hoogbegaafde jonge held steeds vaker het
programma. Ze speelden voor koninklijke hoven
en ook in zalen voor 'gewoon' publiek. Zo werd hij
al jong beroemd.
Veelzijdig als hij was, schreef Wolfgang in het ver
volg van zijn korte leven alle soorten muziek die
destijds populair waren: oratoria, opera's, viool- en
pianoconcerten en kamermuziek. Het werden
meer dan 600 werken, van groot- tot kleinschalig
en allemaal van hoog niveau. Eigenzinnig en over
tuigd van zijn eigen kunnen zou hij altijd blijven. Hij
had veel aan te merken op musicerende tijdgeno
ten: hijzelf kon het beter, toch? En dat was waar.
Liefst deed hij de dingen anders dan iedereen zou
doen en zo werd hij een onnavolgbare vernieuwer
van de klassieke muziek.
hij ook, zo blijkt uit getuigenissen en vooral uit
bewaarde briefwisselingen. Als jongeman was
hij verliefd op zijn nicht Maria Anna Thekla. Zijn
brieven aan haar zijn in seksueel opzicht pikant,
maar ook vol bizarre humor.
Ook in zijn muziek schuwde hij de humor niet. Een
van zijn joligste werken, dat iedereen weieens
gehoord heeft, is Eine kleine Nachtmusik. Ook
de briljante opera Figaro's bruiloft is opgewekt
getoonzet. Verder schreef hij Ein musikalischer
Spafi, waarin de componist alles doet wat in de
muziek niet mag: hij zette meerdere toonsoorten
door elkaar in, liet lelijke dissonanten horen en
zorgde voor verfrissende chaos.
Feestelijk en vrolijk is ook de Mis in C Major, later
Kroningsmis genoemd (die The Bach Choir
Orchestra of the Netherlands uitvoert in
februari). Wolfgang schreef deze heel toeganke
lijke, werelds klinkende kerkmuziek in opdracht
van de aartsbisschop van Salzburg. Later werd de
mis gespeeld ter gelegenheid van de kroning van
keizer Leopold II - vandaar Kroningsmis.
Maar zwaar op de hand en nors, zoals we vaak
denken als het gaat om scheppers van hoogwaar
dige cultuur? Nee, lichtvoetig en ondeugend was
Zowel Wolfgang als Constanze, de vrouw met wie
hij in 1782 trouwde, kon slecht met geld omgaan.
Ze gaven het geld dat hij in Wenen verdiende met
lesgeven, musiceren en componeren al uit voor
het binnen was. Bovendien was hij geen onderhan
delaar: hij speelde voor te lage tarieven en vaak
