'Gezondheidszorg kan er
22
Muziek is een van de krachtigste middelen om emoties
op te roepen. Waarom maakt een liedje ons blij, actief of
juist rustig? Neuropsycholoog Rebecca Schaefer geeft
een inkijkje in ons muzikale brein.
Gevoel
Motoriek
Klank
Plezier
Muziek activeert het hele
brein. Klank, ritme en
melodie kunnen invloed
hebben op een
specifiek deel
van de
hersenen.
Gehoor
Ritme
Concentratie
Emotie
Geheugen
Zicht
aat een te vroeg ge
boren baby naar
harpmuziek luiste
ren en het heeft een
positief effect op de
groei. Gestrest? Zet
muziek op van Verdi
of de aria's in Puccini's opera Turan-
dot. De repeterende cyclus van
10 seconden lijkt op een hartslag en
kalmeert. Wil je als wijnhandelaar
dat klanten dure wijn kopen? Speel
in je winkel klassieke muziek.
Tal van onderzoeken 'bewijzen'
de positieve invloed van muziek op
het brein en gedrag. Sommige heb
ben een hoog 'broodjeaapgehalte'.
Dat koeien meer melk produceren
als ze Beethoven horen bijvoor
beeld. Of dat luisteren naar Mozart
je slimmer maakt. „Sommige on
derzoeken moet je met een korreltje
zout nemen, omdat ze niet goed
zijn opgezet'', zegt Rebecca Schae
fer, neuropsycholoog aan de Uni
versiteit Leiden.
Schaefer waakt voor stellige, alge
mene conclusies op basis van kleine
studies. Wetenschappers weten na
melijk nog niet hóe het brein pre
cies reageert op muziek. Maar dit er
van alles in de hersenen gebeurt, is
duidelijk.
,,Muziek is een van de krachtigste
middelen om emoties op te roepen.
Je kunt jezelf ermee in een bepaalde
stemming brengen. Zelfs als je een
liedje in je hoofd afspeelt, activeren
de hersenen op een vergelijkbare
manier als bij het daadwerkelijk ho
ren van een liedje.''
De vraag wat muziek met het
brein doet, is niet in één antwoord
te vatten. Muziek kan het hele brein
activeren. Elk element, zoals ritme,
klank, melodie en harmonie, kan
invloed hebben op een specifiek
deel van de hersenen.
,,De reactie op muziek gaat vanuit
het gehoorgebied alle kanten op.
Het zorgt ervoor dat in de hersenen
van alles tegelijk gebeurt. Het prik
kelt hersengebieden die betrokken
zijn bij onder meer emotie, moto
riek, geheugen en taal.'' Het acti
veert, ontspant, maakt vrolijk of
juist verdrietig.
Verdrietig
Hoe de hersenen muziek vervol
gens interpreteren, hangt van ver
schillende factoren af. Het kan asso
ciaties oproepen met een gebeurte
nis. Is dat een positieve herinnering,
dan komt er dopamine vrij en
wordt een mens blij van het horen
ZATERDAG 19 JANUARI 2019 GO
A
De sensorische cortex: belangrijk voor
bespelen van muziekinstrument, om snaren
en toetsen te voelen.
De motorische cortex activeert bewegin
gen van handen om een muziekinstru
ment te bespelen of om te dansen.
De hersenbalk verbindt linker- en
rechter hersenhelft. Muziek
activeert vooral rechterhelft bij
verwerking toonhoogte en klank.
Ook linker hersenhelft wordt actief.
Het pleziercentrum. Bij afgifte van
dopamine zorgt de nucleus
accumbens voor een prettig gevoel
Maakt dat we genieten van muziek.
De gehoorschors (auditieve cortex)
neemt tonen waar en verwerkt en
analyseert geluid.
Het cerebellum verwerkt ritme
en maat, stuurt bewegingen
aan. Belangrijk voor het
kunnen volgen van een beat.
De prefrontale cortex zorgt dat we geconcen
treerd naar muziek luisteren en kunnen
beoordelen of we het wel of niet mooi vinden.
De amandelen verwerken
emoties die muziek kan
oproepen.
De hippocampus zorgt dat muziek in het
langetermijngeheugen blijft en een liedje
oude herinneringen of nostalgie oproept.
De visuele cortex zorgt dat we bladmu
ziek kunnen lezen en kunnen kijken naar
een concert of dans.
Muziek gaat
met ons brein
aan de haal
TONNY VAN DER MEE
