A
^3 j
,_l
Gaat dominee Maarten Klaassen viral?
10 ZEELAND
EXPOSITIES SCHILDERIJEN
Voor
kunstenaars als
Dave Meijer en
Sietske
Koopman is hun
handschrift een
wezenlijk onderdeel
van hun werk.
Monnikenwerk
Net zoals het waarne
men van de zichtbare
werkelijkheid. Hoewel
die zich in het werk
van Dave Meijer niet
herkenbaar vertoont.
Voor Sietske Koopman (1983)
ligt dat anders. Zij woont in 's
Heer Abtskerke en schildert alles
wat ze tegenkomt. De kerktoren
tegenover haar huis. Boerenschu
ren. Een akker met landbouwma
chines. Het baggerschip waar haar
man op werkt. De McCain fabriek
zoals je die ziet als je op de A58
rijdt. Die laatste zag ze bij avond
licht. In de verte gloeit de lucht
oranje. Een sterk contrast met het
diepblauw dat de nacht aankon
digt. Waardoorheen zich grijs
blauwe rookpluimen zachtjes be
wegen. Met brede vegen zet Koop
man het tafereel neer. De essentie
van de visuele ervaring raken van
uit verwondering. Daar draait het
om in haar werk.
Koopman werkt met ei tempera
op doek. Dat vraagt om snel en
raak schilderen. Ze speelt transpa
rante en dekkende lagen goed te
gen elkaar uit en maakt waar no
dig gebruik van het wit van het
linnen waarop ze schildert. Ze
heeft een goed vormgevoel en
weet mooie en efficiënte oplossin
gen te vinden voor visuele proble-
men. Haar werk is een boeiende
evocatie van het verlangen om te
blijven kijken. Verwondering als
basis van bestaan.
Waarnemen
Dave Meijer (1955) is ook iemand
die waarneemt. Vooral het land
schap inspireert hem. Maar meestal
is in zijn werk de aanleiding voor
het beeld niet meer te traceren. Al
leen de visuele spanning blijft.
Vorm, kleur, verhouding, tot enkele
elementaire vormen teruggebracht.
Het werk van Meijer oogt zoe
kend. Rulle verf, laag over laag aan
gebracht. Hij zaagt soms delen uit
zijn panelen en voegt nieuwe ele
menten in. Ook plakt hij stukken
papier over de ondergrond, om daar
weer overheen te schilderen. Tot hij
in zijn Goese atelier die uitgekiende
compositie heeft gevonden waarin
voor- en achtergrond tot een onlos
makelijke eenheid zijn samenge
bracht. Die nooit perfect is. Daarom
volgen steeds variaties.
In recente, grote werken op pa
pier schildert Meijer met acryl.
Een op gebladerte gebaseerd rit
misch spel van helder rode, trans
parante verf op een witte onder
grond. Of een scala aan blauwe en
blauwgrijze tinten, een wolk van
ongrijpbaarheid, met eroverheen
een rechthoekige structuur van
krijtlijnen. Keer op keer schept
Meijer spanning. Zelfs zijn 'roer
houtjes' brengt hij samen in geraf
fineerde kleurcombinaties. Door
steeds opnieuw verwante motie
ven te onderzoeken, verbeeldt hij
meer dan wanneer hij de werke
lijkheid zou tonen. Zijn werk
roept de oneindige visuele rijk
dom van de realiteit op én de on
eindige hoeveelheid manieren
waarop je daarnaar kunt kijken.
Uniek en meeslepend geschilderd.
Het prikkelt mijn fantasie op
een vreselijke manier: deep
fake news. Ofwel het tove
ren met beelden op social media.
Een gewiekst systeem van list en
bedrog waarmee je beroemdhe
den dat kunt laten zeggen wat niet
in hun hoofd opkomt. Dat nemen
we vervolgens aan voor waar,
want wat we zintuiglijk waarne
men, registreren we als echt 'ik
heb het toch zelf gezien?'
Stel je toch eens voor dat ik ds.
Maarten Klaassen uit Arnemui-
den, een van de mannen achter de
Nederlandse versie van de
Nashville-verklaring, op social
media een videoverklaring laat af
leggen. Een verklaring waarin hij
spijt betuigt en zegt dat het niet
goed is geweest dat hij zich een
goddelijk oordeel over homosek-
suele mensen heeft aangemeten.
Ik stel me geloofwaardige beelden
voor van de man in driedelig
zwart, maar bij voorkeur wel met
emoties zoals van Aziatische
mannen die tot tranen toe geroerd
door het stof gaan, na een misstap.
Stel dat de gemanipuleerde beel
den van de predikant viral gaan
De boel naar eigen hand zetten.
Soms lijkt het mij wel wat om on
opgemerkt invloed uit te oefenen.
Op het mensenwerk dan hè. Al
schrijf ik wekelijks een stukje over
religie en kerken in Zeeland, het
gaat nooit over goden, geesten,
machten of krachten zelf, maar al
tijd over wat mensen daarover
denken. Of wat ze doen omdat ze
denken dat dit van hen wordt ge
vraagd.
Het zou wat worden als ik, als
een soort medium, boodschappen
uit een bovennatuurlijke werke-
lijkheid ga doorgeven. Dat geeft
beslist direct discussie over wat
echt of waar is!
Het enige wat ik kan zien en be
commentariëren is het mensen
werk. Ik weet wel het nodige over
godsdienst en hoe de hazen lopen
in kerkelijke kring. Wat ds. Klaas-
sen beweert kan ik in een context
zetten. Daarbij kan ik mijn eigen
smaak volgen. Ik kan kiezen voor
bijvoorbeeld een insteek met we
tenschappelijke artikelen over or-
thodoxe varianten van religie en
het onderdrukken van seksualiteit
(vooral de vrouwelijke overigens).
En de relatie tussen verlies aan in
vloed in de buitenwereld en
machtsuitoefening in de binnen
wereld, onder de leden van de ei
gen religieuze groep.
Ervaringsverhalen
Maar ik kan ook mij bekende erva
ringsverhalen aanhalen waaruit
blijkt dat er in tien jaar tijd al veel
is veranderd in bevindelijk gere
formeerde kring op het gebied van
LHBTI-vraagstukken. Niet dat het
snel gaat, maar toch. Een artikel
over de coming-out van John La-
pré op de biblebelt (Trouw 17 ja
nuari 2019) is daarvoor tekenend.
Je zou het misschien niet direct
zeggen, maar juist het publiceren
van de Nederlandse vertaling van
de Nashville-verklaring lijkt op
een achterhoedegevecht. Zelfs het
Reformatorisch Dagblad nam er
op 8 januari 2019 in een hoofdre
dactioneel commentaar met als ti
tel Profeet en Herder wat afstand
van: 'Er is maar één advies: stop
deze verklaring even terug in de
kast. Verzamel nu geen handteke
ningen. Ga eerst wenen op de
puinhopen.'
Tsjaen zet mij dan, in Terneu-
zen, tussen HZ-studenten bij een
VPRO Meetup over fake news. Dat
mijn hersens dan gaan gisten, is
mijn makke en de teruggekeken
uitzending van VPRO Tegenlicht
over deep fake news maakte het
heus nog erger. Ik heb nu een ver
moeden van hoe ik op social me
dia de kluit kan belazeren. Maar
de spijtbetuiging van ds. Klaassen
is in mijn hoofd blijven zitten. De
stoel van god is mij te hoog om op
te klimmen.
zaterdag 19 januari 2019
GO
Verwondering in kleur gevat
Nico Out
Goes
Sietske Koopman schildert
alles wat ze tegenkomt. Uit dit
werk, Dakgoot, spreekt het ver
langen om te blijven kijken.
M Dave Meijer schept spanning
in zijn werk. Het roept de visuele
rijkdom van de realiteit op.
FOTO'S NICO OUT
Twee panelen van Dave Meijer.
T/m 16/2: Sietske Koopman,
Kunstuitleen de Bevelanden,
Westwal 45, Goes, wo. t/m vr.
13.00-17.00 uur, za. 10.00-14.00
uur.
Dave Meijer, Galerie van den
Berge, Albert Joachimikade 5,
Goes. Do. t/m za. 12.00-17.00 uur.
José Baars
José Baars schrijft
wekelijks over
religie en kerken in
Zeeland. Kijk voor haar blog
op pzc.nl/monnikenwerk
