In Adam van Wanda Reisel
drukt een directeur
miljoenen achterover,
om zich daarna als 'luxe
vluchteling' uit de voeten
te maken. We spreken
Reisel in de Koninklijke
Industrieele Groote Club
in Amsterdam, waar de
openingsscène zich
afspeelt.
Wanda Reisel (63) neemt plaats aan
een antieke tafel die niet zou misstaan op
de set van Downton Abbey. Ze nipt van een
latte macchiato en kijkt geamuseerd naar de
Dam, waar het krioelt van de mensen. In de
beginscène van haar roman Adam blaast
een mysterieuze groepering het Nationaal
Monument op, terwijl hoofdpersoon Adam
op het balkon van de sociëteit Koninklijke
Industrieele Groote Club staat.
,,Ik heb altijd een fascinatie gehad voor de
stoute kant van mensen. Eigenlijk gaan al
mijn boeken over mensen die een grens
oversteken, hun seksualiteit onderzoeken,
overspel plegen of er een tweede gezin op
nahouden. Adam is een man die besluit zijn
leven met gestolen geld een andere wen
ding te geven. Hij is net het neefje van
hoofdpersoon Raskolnikov uit Misdaad
Straf van Dostojevski: iemand die denkt dat
hij boven de wet staat, een touwtje over
stapt en aan de andere kant van de spiegel
terechtkomt. Moreel dubbelzinnige men
sen zijn sowieso boeiend voor een roman.''
Met ondeugende blik: ,,Ik doe niets liever
dan in het hoofd van een schurk kruipen.
Maar eigenlijk doen we dat allemaal. Kijk
maar naar populaire tv-series als The Sopra
nos en Breaking Bad: het zijn toch vaak de
badguys die we stiekem bewonderen. Je
zult nooit iets van deze wereld begrijpen als
je niet naar de achterkant van het tapijt
durft te kijken. Hoe komt het dat iemand de
stap neemt om te frauderen, wat gaat er in
zo'n persoon om? En waarom doen wy het
niet? Het is de kunst de duistere kantjes van
mensen te doorgronden.''
,,Ik ging ervan uit dat Adam aan het begin
van de roman niet goed of slecht is, maar
moreel onverschillig. Hij ziet zijn besluit als
een noodzakelijke stap naar persoonlijke
vrijheid. Dat herken ik, veel kunstenaars
houden er een anarchistische denkwereld
op na. Je bent geen kunstenaar om de brave
borst uit te hangen. Adams rebelsheid is me
niet vreemd, al zit die voornamelijk in mijn
hoofd. De heersende moraal is natuurlijk
een moeilijk gegeven. Ik kom uit een Joods
gezin. Mijn ouders hebben de Tweede We
reldoorlog meegemaakt, waardoor ik me al
jong bewust was van morele dilemma's. Ze
hebben op twee adressen drie jaar onder
gedoken gezeten bij studievrienden in
Amsterdam. Toen ze verraden dreigden te
worden, moesten ze halsoverkop van het
ene adres naar het andere. Dat deden ze om
een uur of 10 's avonds, op het moment dat
het Concertgebouw uitging, een tijdstip
waarop veel mensen op straat waren. Als
een Duitse soldaat of een foute politieman
ze zou tegenhouden, hadden ze noodge
dwongen moeten liegen over hun identi
teit. Iets moreel onverantwoords als liegen
kan je leven redden.''
,,Ik ben vaak in Noorwegen geweest omdat
mijn broer er 25 jaar heeft gewoond. D e
wilde natuur vormt een indrukwekkend
decor. Als Adam zichzelf in de bergen met
de basics geconfronteerd ziet, vallen zijn
trots, ego en grote verhalen weg. Hij veran
dert daar van een roekeloos type in iemand
die tot de essentie wordt teruggebracht. Als
schrijver ben ik altijd geïnteresseerd in ons
Wanda Reisel
,,Het is de kunst
de duistere kantjes
van mensen te
doorgronden."
TEKST JULIA MARIA KEERS
FOTO MARCO OKHUIZEN
Wat bracht u op het idee voor 'Adam'?
Adam is sluw, slim en charmant. Als
lezer word je gedwongen mee te gaan
in de gedachtewereld van een fraudeur.
Hoe was het voor u om vanuit zo'n
gladde oplichter te schrijven?
Dat klinkt als een rebels gedachte
experiment.
Noorwegen speelt een grote rol in
Adams metamorfose van poenerige
patser naar een man met een goed hart.
Hoe kwam u erop om hem daarheen te
sturen?
Fclub elixer
ZATERDAG 19 JANUARI 2019 33
