Op de ferry naar Harwich:
'De brexit is slecht voor mij'
Meer dan 200 miljoen tweets over #brexit
5
den tegen te stemmen kwamen niet
opdagen. Dat waren vooral jongeren.
Maar liefst 71 Lagerhuisleden wil
den de natie gisteren op de valreep
toespreken. Meest indrukwekkende
toespraak (een kwartier) kwam mis
schien wel van Kenneth Clark, de
welbespraakte Conservatieve 'vader
van het huis' en oud-minister van Fi
nanciën.
Handelsakkoord
Clark steunde premier May omdat er
geen alternatief was, maar veegde de
vloer aan met partijgenoten die gou
den bergen hadden beloofd en voor
spelden dat Groot-Brittannië buiten
de EU veel betere handelskansen had
op het wereldtoneel.
»71 Lagerhuisleden
wilden de natie
gisteren voor de
stemming nog
toespreken
Clark vertelde over zijn eigen ervarin
gen. ,,Dus we sluiten even nieuwe
handelsakkoorden met Trump en
daarna China. Welnu, ik heb het met
beide landen geprobeerd. Twintig jaar
lang. Dit zijn erg protectionistische
landen. Dat was al zo voordat we pre
sident Trump kregen in Amerika.
Weet u waarom de vrijhandelsonder
handelingen met de Amerikanen des
tijds die rare naam TTIP kregen? Om
dat we het geen vrijhandelsakkoord
mochten noemen van de Amerika
nen, omdat hun Congres vijandig
stond tegenover dat concept. We be
reikten niets, zelfs niet bij Barack
Obama.''
Boris Johnson, de voormalige Britse
minister van Buitenlandse Zaken
en een uitgesproken brexiteer, re
ageerde op het wegstemmen van het
brexitakkoord van premier Theresa
May met de woorden: ,,De deal is
dood. Het was ook zo overduidelijk
een slechte deal voor het Verenigd
Koninkrijk. We zouden ons actief
moeten gaan voorbereiden op een no
deal, met meer enthousiasme dan
ooit.''
Meer dan tweehonderd miljoen
tweets werden verzonden met de
hashtag #brexit sinds de uitslag van
het referendum werd bekendge
maakt op 23 juni 2016.
Volgens Twitter is twee derde
van de tweets over het onderwerp
afkomstig uit Groot-Brittannië zelf.
Wat dus betekent dat mensen bui
ten het land zich het onderwerp ge
noeg hebben aangetrokken om er
bijna zeventig miljoen keer een
mening over te ventileren. Uiter
aard werd premier Theresa May het
meest genoemd in al die brexit-
tweets, ruim voor Labour-leider
Jeremy Corbyn en oud-minister
van Buitenlandse Zaken, Boris
Johnson.
Harry Potter
Ook bekende Britten twitterden
er natuurlijk op los. Koploper is
J.K. Rowling, de schrijfster van de
Harry Potter-boeken. Zij is fel tegen
de brexit. Op haar website schreef
ze ooit: ,,Ik ben geen expert, maar ik
weet wel hoe je een monster cre-
eert.''
Vooral Labourleider Jeremy Cor-
byn kreeg de laatste dagen de volle
laag van de schrijfster. Hij heeft,
vindt ze, het landsbelang ingeruild
Het donkere zeewater beukt te
gen de kades van de haven van
Hoek van Holland. Het is een
stormachtige winterdag. Zoals ie
dere dag loodst de ferry truckers,
toeristen en andere reizigers naar
de overkant van de Noordzee,
naar de haven van Harwich. Don
kere wolken vullen de horizon.
Op de dag van de brexitstemming
is het moeilijk de symboliek met
te zien. Er hangt wat in de lucht,
en het is moeilijk er iets zonnigs
van te maken.
Op deze ferry vind je veel stuk
jes brexit samengeperst op een
beperkt aantal vierkante meters.
Zo maakt de Poolse trucker Grze-
gorz Danielski de overtocht. Hij
gaat er een vracht afleveren, koel
kasten. Deal or no deal, brexit of
remain, Danielski kan het geen
moer schelen. ,,Dat zoeken ze in
Engeland zelf maar uit'', zegt
hij schouderophalend, in gebrek
kig Duits. Er zijn nogal wat Poolse
truckers op de verder best lege
boot. Een landgenoot vanDa
nielski - hij heeft tapijten
bij zich - ziet het daar
entegen somber in. ,,De
brexit is slecht voor
mij. Echt slecht. Ik ben
compleet afhankelijk
van de handel met Engeland.''
Dan zijn er de Britten. Op de
dag van de stemming in het parle
ment zijn ze nog net zo verdeeld
als op de dag dat ze stemden voor
of tegen het verlaten van de EU.
Stephen, die taxfreeproducten
verkoopt, stemde tegen de brexit,
maar kwam daarna in het andere
kamp terecht. ,,Omdat ik eigenlijk
vind dat ieder land volledige zeg
genschap over zijn grenzen moet
hebben. Die krijgen we nu weer
terug.'' De chaos die dreigt bij een
brexit zonder deal met de EU? Hij
gelooft de spookverhalen niet.
„Hoelang is het nou helemaal ge
leden dat we een eigen douane
hadden? Toen lukte het toch ook?
En landen als Nederland en
Duitsland willen ook straks maar
wat graag met ons handelen. Ik
zie het probleem niet."
Aan de overkant van de tafel
vinden we het echtpaar Alan en
Ik vind dat ieder
land zeggenschap
over zijn grenzen
moet hebben
om at fa m m fïï
cental int*
Carol Fullick uit Littlehampton in
Zuid-Engeland. Zij worden met
de dag bezorgder. Carol: ,,Ik ben
bang voor een brexit, omdat de
handel kan instorten, banen op de
tocht staan, mensen hun huis niet
meer kunnen betalen. Het leven
in Engeland is voor veel mensen
al heel moeilijk. De wegen zijn
slecht. Ik zie niet hoe dat straks
beter gaat worden. Integendeel."
Verboden
En zo gaat het debat bij de Britten
maar door. De een zegt dit, de an
der dat, en niemand weet zeker
wat er gaat gebeuren. Ze komen er
niet uit. Dat ziet ook Gilles Hon-
dius, een gepensioneerde Neder
lander die al bijna 41 jaar in Enge
land woont. In zijn dorpje in Suf
folk is de brexit op verjaardags
feestjes zelfs een verboden onder
werp, zegt Hondius. ,,Mensen
worden het toch niet eens. Posi
tief punt is dat zo ongeveer iedere
Brit sinds het brexitreferendum
met politiek bezig is." Hondius
beschouwt een brexit - vooral die
zonder deal - als 'fataal'. ,,Maar ja,
ik ben een Nederlander, ik heb
geen stemrecht."
De ferry meert aan in de haven
van Harwich, de avond is inmid
dels gevallen. Trucks en auto's
trekken op, vervolgen hun reis de
Engelse avond in. Honderden Po
len, Britten, Nederlanders, dui
zenden gedachten over de toe
komst en het onheil dat wacht. Of
niet. Niemand die het
weet.
voor zijn eigen politieke ambities.
Corbyn is volgens haar 'vaag en in
competent'.
Andere uitgesproken 'remainers'
die regelmatig over de brexit twit-
teren: zangers Elton John en Bob
Geldof, actrice Emma Watson,
ondernemer Richard Branson, de
acteurs Benedict Cumberbatch,
Jude Law, Patrick Stewart, Daniel
(007) Craig en Idris Elba. Oud
voetballer David Beckham getuigt
regelmatig op Instagram van zijn
Europese sympathieën. De popu
laire oud-voetballer en Match of
the Dap-presentator Gary Lin-
neker is zeer pro-Europa en
kruist regelmatig de degens
met brexiteers.
Uitgesproken pro-brexit
zijn acteur Michael Caine, ac-
trice Elizabeth Hurley, zanger
Roger Daltrey, sportheld Ian
Botham (cricket) en komiek John
Cleese. De laatste heeft Engeland
ingeruild voor een tropisch eiland,
naar eigen zeggen uit frustratie
over het bedroevende niveau van de
brexit-discussie. Dat leidde tot de
nodige kritiek. Die was er ook voor
de inmiddels 85-jarige Michael
Caine, die vanuit een miljoenen
villa in Florida wat onhandig twit-
terde dat 'de armen beter af zijn
met de brexit'.
De meeste brexit-tweets wer
den verstuurd in de week
direct na het referendum
een tweede piek was te
zien de dag nadat Do
nald Trump werd
gekozen.
woensdag 16 januari 2019
GO
uit crisis
In een pub in Lon
den volgen bezoekers
al het nieuws rond de
stemming in het
Lagerhuis, die slecht
is uitgepakt voor
de brexitdeal van
premier May.
FOTO GETTY IMAGES
Op Twitter heeft de voorgeno
men afscheiding van het Britse
koninkrijk van de rest van de Eu
ropese Unie voor heel wat reu
ring gezorgd.
Bob van Huët
Rotterdam
THE COMMONS
10 SUPPORT I
Op de ferry van Hoek van Hol
land naar Harwich heeft ieder
zo zijn eigen gedachten over de
dreigende Brexit. Ook varend
op de Noordzee is het compro
mis ver weg.
Chris van Mersbergen
Hoek van Holland/Harwich
-Stephen, voorstander brexit
Harry Potter-schrijfster
J.K. Rowling is een voorstander
van de brexit. foto epa
