f
f.
DAKOTECH
Blind
10 ZEELAND
15
16
17
18
TM
Streektaal
Ontdekkingsreiziger Bernice Notenboom
ondernam drie expedities naar de Noordpool. Ze
schreef er een fascinerend boek over: 'Arctica,
mijn biografie van de Noordpool'. Vrijdag 25
januari verzorgt ze in de Kloveniersdoelen in
Middelburg de eerste PZC/Drvkkery-lezing van
dit jaar.
ernice Notenboom
(1962) woont afwisse
lend in Canada en in
|Nederland. Als kli
maatjournaliste en
filmmaakster brengt ze de wereld
wijde klimaatverandering in
beeld. Ze ondernam expedities
door Siberië en door Groenland.
Ze was in 2008 de eerste Neder
landse die op ski's de Zuidpool be
reikte, een tocht van bijna duizend
kilometer. In 2009 haalde ze de top
van de Mount Everest. Vijfjaar la
ter probeerde ze van de Noordpool
naar Canada te skiën. Die poging
strandde in kou en storm. Ze
leidde drie expedities naar Spits
bergen (2016-2018) met ruim hon
derd bestuurders van grote Neder
landse ondernemingen. Met haar
film Seablind (2016) maakte ze de
scheepvaartwereld attent op de ef
fecten van roetuitstoot op Arctica.
De journalist zegt besmet te zijn
met het poolvirus. In een eerder
interview in deze krant verklaarde
ze haar liefde: ,,Er is geen land
schap dat zo leeft, dat zo piept,
scheurt en kraakt. Nergens ben je
zo op jezelf teruggeworpen, word
je zo hard afgestraft als je fouten
maakt. Zo'n landschap dwingt res
pect af. Ik ben verslaafd aan het
overweldigende gevoel van isola
tie dat je daar ervaart, het besef
van mijn eigen nietigheid. Je
zwoegt van ijsschots naar ijs
schots. Continu dreigt gevaar. Je
bent er alleen bezig met overle
ven."
Het einde van de poolexpedities
is in zicht. Door de opwarming
van de aarde is het ijs zo dun ge
worden, dat het voor vliegtuigen
die poolreizigers afzetten, bijna
onmogelijk wordt er te landen.
,,Als het ijs gaat smelten en scheu
ren, kun je niet meer wegkomen."
Hoe serieus dat gevaar is, ervoeren
de Nederlandse poolreizigers Marc
Cornelissen en Philip de Roo in
2015. Zij zakten door het ijs en
kwamen om.
Bernice Notenboom hield aan
haar expedities een bevroren lip
over, een paar gevoelloze vingers
Het duurt niet
lang meer voor
de pool ijsvrij is
en een knie die toe is aan vervan
ging. In haar boek Arctica ziet ze
dat als een overeenkomst met de
Noordpool: ,,We zijn allebei be
schadigd." Ze zag met eigen ogen
wat klimaatverandering met het
noordpoolgebied doet. ,,Het duurt
niet lang meer voor de pool ijsvrij
is. Wij zijn een nieuwe oceaan van
het gebied aan het maken. Arctica
heeft de strijd tegen klimaatveran
dering verloren. De Noordpool is
niet meer het slachtoffer, het is de
drijvende kracht geworden achter
klimaatverandering. Bijna de helft
van het poolijs is al gesmolten, een
gebied zo groot als Europa. Dat ijs
hield onze planeet koel. Het witte
ijs dat zonlicht terugkaatste naar
de atmosfeer, is veranderd in
zwart zeewater dat de warmte ab
sorbeert. Daardoor smelt het over
gebleven ijs nog sneller."
PZC/Drvkkery-lezing door Ber
nice Notenboom: vrijdag 25 ja
nuari in de Kloveniersdoelen in
Middelburg.
Korting: Lezers van de PZC kunnen
gebruik maken van een kortingsactie
bij online aankoop van een kaartje.
Uw ticket kost dan €3,50 in plaats
van €7,50. U bestelt online via
www.drukkerijmiddelburg.nl. Voer
tijdens het bestellen de kortingscode
'pzcnotenboom' in om te profiteren
van de actie. Met de kortingscode
kunnen maximaal twee kaarten per
persoon worden besteld.
Uw partner voor ramen, deuren en dakkapellen. www.dakotech.nl 0113 603 148
Op 4 jannewaorie was 't
Wereldbrailledag. Ik d'r
nie an edocht, want dan
aod'ik toe 3 in mien biedraehe
van de streektaele over de blin
den eschreve. Ik d'r drie van
naebie mee'emaekt in z'è aole
drie indruk op mien emaekt.
In mien jeugd in Nijmegen
kwam d'r tuus 'n weke lank 'n
blinde vrouwe uut Eind'oven mit
eur man. Ze dee de Vierdaegse
meeloape. De gemeênte ao de in
woners evrohe slaepruumte te
geen an de deêlnemers, want dat
was t'r vees te weinig. Noe nog,
g'loaf ik. Mien ouwers aode d'r
eihe dae vó op'ehee. Die vrouwe
ao netuurlijk eur man as behelei-
der, die dee d'n eêle tocht neffen
of achter d'r fietse. Z'eit de tocht
zonder blaeren eêmae in makke
lijk uut'eloape. Ze dee d'r agheêl
nie groós over, in dat was wè an
dester bie 'n Braebantse joengen
die 't wè 's even zou doe in de
twidden dag 3 most uutvaole.
Dae zat 'n achter ons uus die
middeg mit z'n voeten in 't wae-
ter. Onze Braebantse bure, die d'r
eihe 3 geërherd ao an de groót-
spraeke van die knul, zei zicht-
baer gelokkig: Braebants roem in
d'n emmer.
'n Paer jaer laeter zat ik op de
kweekschole in kreeg dae gods
dienstles van dominee Jan Wit.
Die was ok blind in ao op de les-
senaer d'n biebel te laahen: twi
eêle groóte dikke boeken in
braille. Die kon daemee vluhher
leze as wulder mit onze twi goeie
oahen. In 't darde voórbeeld is
onze dappere blinde vriendin op
Renisse, die tot an eur doód over3
bie betrokke was, d'r eihe vó ao-
les intresseêrde in aoltied d'r eihe
druk miek vó eur blinde medem-
aansen. Ze zat in 'n groepje dat de
gemeênte dee voórlichte waer of
't nog beter toehankelijk gemaekt
kon ore vó blinden in waer of 't
gevaerlijk was. Ik wete nog, dat
ons eur meenaeme naer zó'n gla-
diolententoónstellieng in Stel
lendam, die bin daer vee jaeren
eweest. Ze wou an aole blomstik-
ken, die daer moói stienge of
laahe te wezen, d'r viengers laete
gae, eêl voórzichtig, in dan kon ze
zaahe wat of t'r nog meer as gla
diolen in verwaarkt was.
Duzetters
't Waere aole drie düzetters.
Zouwe aole blinden dat weze?
Zou dat komme omdat ze 't nie
makkelijk aode in toch vooruut
wilde? Misschien julder zaalf ok
nog wè voórbeelden. As gewone
maansen, die goed kunne kieke,
kü m'n d'r nog wat van opsteke.
'n Ernstig stikje dit keer of juust
bemoedihend?
Bernice Notenboom is verslaafd aan de Noordpool. foto martin hartley
dinsdag 15 januari 2019
GO
'De pool en ik zijn beschadigd'
Jan van Damme
Middelburg
Be
-Bernice Notenboom
Dl
WOE
VRIJ
JAN
JAN
JAN
JAN
De voordelen van een Dakotech dakkapel
Dakotech is dè dakkapel specialist van Zeeland
if De scherpste prijzen en de hoogste kwaliteit
Duurzaam en weersbestendig,
tevens voorzien van kunststof kozijnen
Snelle levering en montage,
binnen 1 dag geplaatst
Assamblage en montage door eigen
team ervaren monteurs
DIRECT PROFITEREN? Vraag onze GRATIS BROCHURE of een GRATIS
ADVIESGESPREK aan via DAKOTECH.NL/CONTACT of BEL 0113 603 148.
Danielsweg 6, Heinkenszand
Tel.: 0113 603 148
E-mail: contact@dakotech.nl
*Gratis montage is alleen geldig
voor de plaatsing op locatie.
Vraag naar de voorwaarden.
Alleen geldig tijdens actiedagen.
Henk Blom
In deze rubriek belichten
we wekelijks een
Zeeuws dialect. Deze
keer een verhaal van
Henk Blom in het
Schouws. Beluister de
gesproken rubriek op
pzc.nl/streektaal.
