7
KUIFJE VERJAARDAG
De kleine blonde
reporter dook op
10 januari 1929 voor
het eerst in een
tijdschrift op en fans
kunnen er 90 jaar
later nog steeds
geen genoeg van
krijgen. Expert,
bewonderaar en
auteur Har Brok
legt uit waarom
Kuifje en schepper
Hergé nog altijd
uniek zijn.
Weduwe
verdient
miljoenen
aan erfenis
nauw met andere talenten samen
werkte: tekenaars als Bob de Moor
en Jacques Martin. Echte kenners
kunnen zelfs zien wat De Moor te
kende en wat Hergé.
Ook bijzonder: dat sommige
Kuifjes in twee versies bestaan. De
zwart-witalbums van vóór de
Tweede Wereldoorlog werden la
ter namelijk nogmaals uitge
bracht, maar dan in kleur. Albums
als Kuifje in Afrika, De sigaren van
de farao, De krab met de gulden scha
ren. Hergé, perfectionist als-ie was,
bracht in zo'n nieuwe uitgave ove
rigens altijd wel wat verbeteringen
aan.''
Zakelijkinstinct
,,Anders dan andere kunstenaars
had Hergé een uitstekend zakelijk
instinct. Hij bracht al vroeg allerlei
Kuifje-merchandise uit. Beeldjes,
sleutelhangers, kalenders. En hij
werkte graag samen met bedrij
ven. Een van de prachtstukken uit
mijn eigen collectie is de Kuifje
poster voor automerk Citroën.''
,,Er is geen strip waarover zoveel
naslagwerken bestaan. Echt, de
wereld is vergeven van 'Kuifolo-
gen', mannelijke auteurs die als
jongetje al verslingerd aan de al
bums raakten. In mijn kast staan
wel honderd naslagwerken, som
mige heel specialistisch. Boeken
die bijvoorbeeld precies uitleggen
waar Hergé veranderingen aan
bracht als hij albums hertekende
,,Hergé overkomt wat alleen de
beste kunstenaars overkomt. Hij is
in 1983 overleden en toch is hij er
nog. Zo'n striptekenaar als Joost
Swarte - zelf inmiddels ook een
grote naam - laat zich nog steeds
door Hergé inspireren.''
NALATENSCHAP
Eerlijk: als karakter is
Kuifje zo boeiend niet.
Hij moet het vooral
hebben van al die
andere, grappige
personages
zijn albums ook iets over onze ge
schiedenis. Hergé haakte graag aan
bij ontwikkelingen die in het bui
tenland speelden. In Kuifje in de
Sovjet-Unie bijvoorbeeld. Zelf
vind ik De juwelen van Bianca Cas-
tafiore, het album dat zich in België
afspeelt, trouwens het leukst. Van
wege de herkenbare gebouwen.''
,,Natuurlijk is Kuifje als hoofd
persoon belangrijk, maar eerlijk:
als karakter is hij zo boeiend niet.
Vrij eentonig. Braaf ook. Hij moet
het vooral hebben van al die an
dere grappige personages die in
ons collectieve geheugen gegrift
staan. Professor Zonnebloem, Jan
sen en Janssen, Bianca Cas-
tafiore. Die geven Kuifje
kleur. Mijn lievelingsperso
nage: Kapitein Haddock.
Ik krijg nooit genoeg van
zijn tirades en stem
mingswisselingen: het
ene moment in de gloria,
het andere ziedend.''
„Waarmee ik trou
wens meteen op een
van de andere mar
kante dingen kom: het
taalgebruik. Zo'n Had
dock! Die heeft me toch
een creatieve manier van
schelden, je zou het bijna
kunst noemen. Iedere keer
verzint-ie weer een andere
belediging. 'Wegpiraat!'
'Woesteling!' 'Doodrijder!'
En hij heeft natuurlijk de
gevleugelde woorden
'duizend bommen en
granaten' aan onze
taal toegevoegd.''
,,Wat ik ook mooi
vind is dat Hergé zich
niet afzonderde maar
og maar net 7 jaar
oud kon Har Brok al
niet wachten tot de
Katholieke Illustra
tie, het inmiddels
ter ziele gegane fa
milieblad, bij hem
thuis op de deurmat viel. Niet voor
het langdradige binnen- en bui
tenlandse nieuws, wél voor Kuifje.
,,In de Katholieke Illustratie stond
helaas maar één pagina per keer
dus ik moest wel meer dan een
jaar wachten om een album van
62 pagina's uit te lezen.''
Inmiddels is Brok alweer 75 jaar,
maar zijn liefde voor Kuifje ging
nooit over. ,,Laatst heb ik De
zwarte rotsen voor de zoveelste
keer herlezen en, geloof het
of niet: ik ontdek nog steeds
nieuwe dingen.''
Har Brok: ,,Dat de stijl van
tekenaar Hergé uniek is, zul
len weinigen ontkennen. Het
heeft zelfs een naam: 'de klare
lijn'. Hergé liet alle frommeltjes
en tierelantijntjes achterwege
die in andere strips normaal
waren. Hij reduceerde alles tot
de essentie. Dat een figuurtje
hardloopt, zie je bijvoorbeeld al
leen nog aan één enkele streep.
Juist omdat zijn tekenin
gen zo simpel zijn, zo
rustig, gestileerd zelfs,
hebben ze eeuwig
heidswaarde.''
,,Hoewel
Hergé's werk de
tand des tijds
glansrijk door
staan heeft, zeggen
donderdag 10 januari 2019
GO
'Ik krijg nooit genoeg van
Kapitein Haddocks tirades'
M Bewonde
raar Har Brok:
„Laatst heb ik
De zwarte rot
sen voor de
zoveelste keer
herlezen en,
geloof het of
niet, ik ontdek
nog steeds
nieuwe din
gen.''
FOTO DINGENA MOL
Voor originele Kuifje-teke
ningen worden inmiddels as
tronomische bedragen neer
geteld. In 2014 ging een dub
bele pagina voor 2,5 miljoen
euro van de hand en in 2016
werd een enkele plaat uit het
album Mannen op de maan
voor zo'n 1,5 miljoen geveild.
„Niet zo raar'', vindt Ton Mac-
kaaij, bestuurslid van het
Hergé Genootschap. ,,Die te
keningen gelden als kunst.
Zéldzame kunst: ze komen
maar heel af en toe op de
markt.'' De meeste tekeningen
zijn nog altijd in het bezit van
Hergé's weduwe Fanny, inmid
dels hertrouwd met Nick Rod-
well, een Engelse zakenman.
Het echtpaar zit via de Fonda-
tion Hergé/Moulinsart als een
pitbull op alles wat over Kuifje
verschijnt en verdient nog al
tijd miljoenen aan Hergé's na
latenschap. Mackaaij: ,,Publi-
ceer je één plaatje van Kuifje,
krijg je direct de rekening. Het
voordeel is dat alles wat ver
schijnt wel van goede kwali
teit is.'' Het echtpaar nam ook
het initiatief tot het officiële
Hergé-museum in het Belgi
sche Louvain-la-Neuve.
-Har Brok, liefhebber
ILLUSTRATIE HERGE/CASTERMAN
Eefje Oomen
Amsterdam
