14 ZEELAND
INTERVIEW EMILE WAAGENAAR
Cajun is een manier
van leven, een
cultuur met Franse
wortels, die zich
diep genesteld
heeft rond de
bayous van
Louisiana. De
Bredase fotograaf
Emile Waagenaar
heeft er zijn hart
aan verpand.
B
Dit is dé manier,
spontaan
bij mensen
aankloppen
donderdag 10 januari 2019
Jacques Hendriks
Breda
Iedereen maakt het wel eens
mee. 's Nachts in de auto hoor
je op de radio een onbekend
nummer, dat je zintuigen op
scherp zet.
Het overkwam Emile Waage
naar. 'Rare muziek' veranderde
zijn leven.
De Bredase fotograaf is erebur
ger van de plaatsen Rayne en La
fayette in de Amerikaanse staat
Louisiana.
Foto's van hem zijn in 2008 op
genomen in het archief van The
Smithsonian Institution in Was
hington. Arrête Pas La Musique!,
zijn boek over de cajuncultuur,
werd in 2018 tweemaal genomi
neerd en eindigde - uit duizenden
deelnemers - in de top 5 van beste,
onafhankelijk uitgegeven fotoboe
ken in de Verenigde Staten.
Het verhaal begint eind jaren 70.
,,Ik hoorde 's nachts bij een pro
gramma van Wim Bloemendaal
cajunmuziek. Ik dacht: wat is dat?
Rare, vrolijke, eerlijke, in het Frans
gezongen muziek. Soms zelfs vals,
maar het had wel wat. In 1982 ging
ik naar de VS, ik wilde portretten
maken van cajunmuzikanten, wist
alleen nog niet wie. En hoe."
Met een Greyhoundbus be
landde hij in Lafayette, Louisiana.
,,Ik stapte uit in een heel andere
wereld."
Contact maken met de bevol
king bleek simpel. ,,Als ik een café
binnenstapte, zagen ze meteen dat
ik vreemd was, gingen met me in
gesprek, stelden vragen. Als ik zei
dat ik cajunmuzikanten wilde fo
tograferen, schreven ze op biervil
tjes namen en adressen van arties
ten die ik zeker moest zien."
,,Ambrose Thibodeaux was de
eerste. Ik zocht hem thuis op, hij
was net het gras aan het maaien. Ik
heb er de hele middag gezeten,
zijn vrouw ging voor me koken,
heel vriendelijk allemaal. 'Wil je
wat horen', zei hij en ging buiten
liedjes voor me spelen. Ik dacht:
dit is dé manier, spontaan bij
mensen aankloppen."
Huiselijke sfeer
,,Je ziet altijd foto's van artiesten
op een podium, nooit in de huise
lijke sfeer. Een portret kan mooi
zijn, maar mij zegt dat niet zo veel.
Bij mij moet er veel opstaan, ik wil
een verhaal uitbeelden. Komt mis
schien omdat ik eigenlijk filmer
wilde worden."
De foto's gaan verder dan alleen
de muzikanten. Het gaat net zo
goed om de straten, landschappen,
historie.
En niet alleen in Louisiana, ook
in Frankrijk waar de cajunroots
liggen. Het boek begint niet voor
niets met beelden van Normandië
en Bretagne.
De zwart-witfoto's, waarop
PASPOORT
Waagenaar de ziel van cajun vast
gelegd heeft, zijn rauw. Benadruk
ken dat de tijd stil lijkt te staan in
Louisiana, waar de huishoudens
erg ouderwets ogen. ,,Ze zijn daar
conservatiever, doen wat langer
met hun spullen. Waarom zou je
iets weggooien als het nog werkt?
Maar ze hebben ook laptops,
hoor."
Accordeon
Elke foto heeft een verhaal, soms
nog meer dan je kunt vermoeden.
Zoals bij Jo-El Sonnier. Hij speelt
accordeon, zittend op zijn home
trainer in de woonkamer. ,,Die
foto is niet geënsceneerd. Dat deed
hij zelf, spontaan."
,,Ik kwam 's ochtends bij hem
aan de deur. Kort daarvoor was hij
geïnterviewd door Block, een Ne
derlands bluesmagazine. En dat
had hij net met de post ontvangen.
Of ik het even wilde vertalen. Dat
interview was acht pagina's lang...
Zijn vriendin zat erbij, zei con
stant: Oh yeah, he's the best."
,,Jaren later kwamen mijn
vrouw en ik hem tegen bij een op
treden in Frankrijk. Ik had de foto
voor hem meegebracht, maar hij
wilde hem niet hebben, begon
zelfs te huilen. Bleek dat zijn
vriendin datzelfde jaar was overle
den aan kanker."
Door de jaren heen exposeerde
Waagenaar regelmatig met zijn ca-
junfoto's, in Nederland, België en
de VS. Al in 2001 was er sprake van
een fotoboek dat 'binnenkort' zou
verschijnen. Dat zou nog zestien
jaar duren. ,,Jarenlang zei ik: ik
maak nog geen boek, want dan is
het klaar. Dan hoef ik niet meer te
rug, en ik wil wél terug. Nu vond
ik dat de tijd gekomen was voor
het boek, als een soort van afslui
ting."
Toch zal Waagenaar Louisiana
blijven bezoeken. Dat lijkt wel ze
ker als je zijn verhalen hoort over
de ongekende gastvrijheid, de
grappige en ontroerende ontmoe
tingen.
En over het feit dat de regio zo
fotogeniek is. Bovendien, hij is het
aan zijn stand verplicht, als ere
burger van Lafayette en Rayne, dat
de 'kikkerhoofdstad van de we
reld' genoemd wordt vanwege de
verrukkelijke kikkerbillen.
,,Ze vinden het daar heel bijzon
der dat een fotograaf uit een klein,
gek landje in Europa keer op keer
naar Louisiana komt voor de ca-
juncultuur, die in Amerika zelf
toch een beetje passé is", verklaart
hij zijn onderscheidingen.
,,Als ereburger heb ik van beide
plaatsen een sleutel gekregen. Wij
hadden voor de grap van die sleu
telhangertjes met Nederlandse
klompen meegenomen, vinden ze
daar prachtig. Dus toen de burge
meester van Lafayette mij de sleu
tel gaf, zei ik: wacht even, dan heb
ik ook wat voor u...''
VL
Jo-El Sonnier combineert het accordeonspelen met wat lichamelijke oefening op zijn hometrainer. foto emile waagenaar
Fotograaf legt ziel cajun vast
Emile Waagenaar
Leeftijd: 69
Geboorteplaats: Den Haag
Woonplaats: Breda
Opleiding: film en fotografie aan
kunstacademie St. Joost in Breda
Beroep: fotograaf
Boek: Arrête pas la musique!
(2017)
Onderscheidingen: ereburger
van Rayne en Lafayette (beide in
Louisiana)
Website: emilecajun.com
- Emile Waagenaar, fotograaf
