M
Een jaar met
vieringen én
gevoelige
herdenkingen
14
CHINESE INVLOED MACHTSPOLITIEK
Donald Trump en Vladimir Poetin zullen ook
dit jaar vast weer spraakmakend blijven. Maar
ondertussen wordt onze toekomst in steeds
belangrijker mate aan de andere kant van de
wereld bepaald, waarschuwt schrijver Ties Dams.
Schrijver, politicoloog, fi
losoof en econoom Ties
Dams (1993) stelt het zo
op de achterkant van
zijn onlangs verschenen
boek De Nieuwe Keizer: „Vergeet
Trump, vergeet Poetin. Geen enkele
wereldleider heeft meer invloed op
jouw toekomst dan China's mach
tigste man sinds Mao, Xi Jinping.''
Dams is lid van de Nationale
Denktank. Ondanks zijn jonge leef
tijd adviseert hij politici, ambtena
ren en zakenlui al een paar jaar over
hoe China anno 2019
functioneert. En dat
zou veel meer men
sen moeten aangaan,
denkt hij. Want waar
China en zijn leider
Xi Jinping mee bezig
zijn, is allang geen
ver-van-mijn-bed
show meer. Chinese
investeerders zijn ac
tief in de Rotter
damse haven en heb
ben een vinger in de
pap in bijvoorbeeld
onze biotechnologie.
Specifieke kennis
gaat zo oostwaarts.
,,Grappig dat we
nu pas een China-
strategie van onze
overheid krijgen",
zegt Dams. Dit voor
jaar presenteert het
kabinet de zogeheten China Strate
gie. Formeel over hoe we de ko
mende jaren een goede relatie met
China kunnen onderhouden, maar
eigenlijk gaat het erom te voorko
men dat de Chinese staat onze
knowhow inpikt en zich - in het
kielzog van miljardeninvesteringen
- ook nog eens met bijvoorbeeld
ons buitenlands beleid wil be
moeien. ,,Nederlanders vergeten bij
het winstgevende zakendoen met
China vaak dat aan de andere kant
van de tafel letterlijk een partij zit
die op veel grotere borden schaakt
dan wij en keiharde machtspolitiek
niet schuwt", aldus Dam.
China investeert al jaren in Ne
derland. Wat dat met ons doet, is
nog onduidelijk, constateert hij. ,,In
andere Europese landen zijn schan
dalen aan het licht gekomen rond
politieke beïnvloeding bij soortge
lijke Chinese investeringen. De
AIVD waarschuwt er op gezette tij-
Puur uit zakelijk
belang wil
China de EU
ondermijnen
den voor. China is een fascinerend
land, maar we moeten wel ons Ne
derlandse en Europees verdienver-
mogen beschermen. Ik bedoel daar
mee dat we ervoor moeten zorgen
dat Philips, Campina, de Rotter
damse haven en andere grote be
drijven voor ons geld blijven ver
dienen. Dat ze dus niet afhankelijk
worden van Chinese partners of
de Chinese staat."
Noem Dams (25) gerust een bol
leboos. Op zijn zestiende haalde
hij in Brabant zijn vwo-diploma,
op zijn zeventiende studeerde hij
in Utrecht en niet lang daarna ook
aan een universiteit in Peking in
een uitwisseling.
Zijn belangstelling
voor China ont
stond omdat hij
behoefte had aan
uitdagingen en
graag het spel van
de macht analy
seerde om dat ver
volgens uit te leg
gen aan anderen.
In Peking sprak hij
zo diplomaten, po
liticologen en eco
nomen. Uit de door
Wikileaks gelekte
Amerikaanse diplo
matieke post uit Pe
king haalde Dams
veel informatie om te
verifiëren. Een van
zijn conclusies:
China trekt de teu
gels weer aan. Onder
president Xi maakt de Chinese
communistische partij zich op voor
een nieuwe wereldorde waarbij Pe
king in hoge mate aan de touwtjes
wil trekken. Zeg maar wat de Ame
rikanen deden voordat Donald
Trump aan de macht kwam.
Een onderdeel van de Chinese
strategie is ook de Europese Unie te
ondermijnen, weet Dams.
„Waarom? Puur vanuit een heel
simpel zakelijk principe: als je een
deal wilt sluiten en er zitten vijf
mensen tegenover je, is het slimmer
met elk van die vijf afzonderlijk te
onderhandelen dan dat je het hele
blok moet overtuigen. Xi gebruikt
daarvoor al een verdeel- en heers
politiek in Europa. Je ziet dat som
mige landen meer investeringen
krijgen in zijn Nieuwe Zijderoute,
bijvoorbeeld Polen, Hongarije en
Griekenland. Niet toevallig landen
die je de laatste jaren toch met meer
begrip over China hoort praten."
CHINA IN 2019
Protest
dinsdag 8 januari 2019
GO
'Vergeet Trump, vergeet
Poetin. Het draait om Xi'
Bob van Huët
Rotterdam
-Ties Dams, politicoloog
Xi Jinping is de grote man. foto's afp hollandse hoogte
China zal dit jaar weer veel in het
nieuws komen. Denk aan de han
delsoorlog met Trump, aan de
omstreden 'opleidingskampen'
voor de islamitische Oeigoeren,
aan de hernieuwde claim op Tai
wan, aan de militaire manoeu
vres die buurlanden al tot extra
defensie-uitgaven dwingen, aan
het data-surveillancesysteem
Skynet of aan de uitbouw van de
Nieuwe Zijderoute. ,,Dit wordt
een jaar van feest en paranoia in
China", denkt Dams. Feest van
wege de verwachte commerciële
en politieke successen, paranoia
omdat er ook wat lastige her
denkingen wachten.
Eerst moet de handelsoorlog
met Trump worden bijgelegd, 2
maart loopt het 'bestand' af.
Dams: ,,Daar komen ze wel uit. Xi
zal symbolisch iets toegeven aan
Trump, die sterk wil lijken voor
zijn herverkiezing. Misschien laat
Peking de aangehouden Cana
dezen vrij in de Huawai-ruzie en
zal het wat meer Amerikaanse
soja en auto's kopen. Dat veran
dert niets aan het streven naar
technologische dominantie."
In april wacht het Tweede Zijde
routeforum in China, een interna
tionale conferentie waarin presi
dent Xi, volgens Dams, Europa
en de Verenigde Staten wil laten
zien dat hij een rationele hande
laar is, een hoeder van globalise
ring en dat er met China zaken
te doen valt. ,,De boodschap
wordt: dit is de nieuwe wereld
orde en zo gaat China wereld
vrede brengen."
Honderd jaar geleden, op 4 mei
1919, begonnen de Chinese stu
dentenrevoluties tegen het Wes
ten die destijds leidden tot de
oprichting van de Chinese Com
munistische Partij. Dams: „Tij
dens het Tienanmenprotest in
1989 - op het Plein van de He
melse Vrede - claimden de stu
denten van nu dat zij de echte
erfgenamen waren van die revo
lutie in 1919. Die revolte is hard
neergeslagen. Tienanmen blijft
beladen. In China zal tegen de
tijd van de herdenking extra sur
veillance zijn en er zullen dissi
denten worden opgepakt. Iets
dergelijks verwacht ik ook rond
de verjaardag van de opstand in
Tibet (1959), in maart."
