Onnodige aankopen zijn eenvoudig te voorkomen
7
De uitverkoop begint weer deze week. Wie
weerstaat de verleiding om thuis te komen met
tassen vol koopjes? Want die schoenen waren dan
wel goedkoper, ze zitten nét niet lekker. En zo leuk
is die trui tóch niet. Hoe voorkom je miskopen?
Heb je toch
een miskoop
gedaan?
Geef het toe'
De missie van economisch
psycholoog Gea Schone-
wille (27) van het Nibud
is mensen bewust ma
ken van hun koopgedrag
en miskopen te voorkomen. Al
tuint ze er natuurlijk zelf ook wel
eens in. „Mijn eerste miskoop was
een Baby Born", vertelt ze. „Ik had
al een pop die kon plassen, maar
toen ik de reclame van Baby Born
zag, wilde ik die per se hebben. Die
kon namelijk ook poepen. Toen ik
de pop na maanden sparen einde
lijk in mijn armen kon sluiten, viel
hij tegen. Het verschil met mijn
oude pop was niet groot. De Baby
Born heb ik op Marktplaats gezet."
Miskopen zijn er in drie catego
rieën. Zo heeft iedereen spullen in
huis die je aanschaft, maar vervol
gens nooit gebruikt. Bijvoorbeeld
een kledingstuk dat je in een op
welling koopt, maar dat toch tegen
valt. Een hippe platenspeler, tewijl
je maar één elpee hebt. Of de be
ruchte broodbakmachine die twee
keer gebruikt is en vervolgens stof
staat te vangen in een keuken
kastje.
Een andere categorie miskopen
zijn de spullen die kwalitatief niet
goed zijn. Bijvoorbeeld omdat ze
niet passen of snel kapot gaan. „Ik
heb zelf al vijf blenders versleten
omdat ik toch elke keer kies voor
een goedkope variant", zegt Scho-
newille. „Dat kostte me dus al
zeker 100 euro."
Dan is er nog de frustrerende
flop, een aankoop die ergens anders
veel goedkoper blijkt te zijn. Die
voel je rechtstreeks in de porte
monnee.
Online
„Koop niet online", adviseert Scho-
newille. „Je bestelt iets, het valt te
gen, maar je houdt het toch. Dat
komt door het endowment effect, een
bekend begrip in de psychologie.
Mensen hechten meer waarde aan
spullen die ze bezitten. Daar spelen
marketeers handig op in met 'niet
goed, geld terug'-acties en producten
gratis op proef. Vaak kunnen online
aankopen gratis worden terugge
stuurd. Lang niet iedereen doet dat."
Uitverkoop
Sla de uitverkoop
over. „Natuurlijk
is het slim om
spullen die je
nodig hebt of
graag wilt
hebben in
de uitver
koop aan
te schaf
fen. Maar
vaak word
je verleid
tot een
aankoop
die je an
ders niet
zou doen.
Vraag je af of aanbiedingen wel
bij jouw situatie passen. Bij een
'derde gratis'-actie moet je eerst
twee dingen kopen. Als je maar
één artikel wilde aanschaffen,
koop je al te veel."
Prulletjes
„We doen vaker miskopen bij
kleine artikelen", zegt Schone-
wille. „Over dure aankopen denk
je beter na. Je leest reviews, be
kijkt het product in de winkel en
vraagt wat anderen ervan vinden.
Kleine aankopen doe je impulsief,
dus geef je ongemerkt veel geld
uit aan prullen. Er zijn zelfs
winkels die daarop inspelen. De
Flying Tiger, Hema en Ikea heb
ben goedkope, grappige hebbe
dingetjes die bij elkaar toch aan
tikken. En blijf weg bij het koop
jesschap naast de kassa: de plek
waar je onnodig wordt verleid."
Marketingtruc
Marketeers verzinnen allerlei
trucs. „Laatst kocht ik een nieuw
parfum", vertelt Schonewille. „De
kleine variant was 25 euro, de
middelvariant 45 euro en de
grootste, bijna twee keer zo groot
als de middelste, 55 euro. Ik koos
de grootste, terwijl ik met de kleine
natuurlijk beter uit was geweest, in
elk geval goedkoper. Omdat de mid
delvariant niet aantrekkelijk was,
trapte ik erin. Dat heet het Decoy Ef
fect. Marketeers voegen een onaan
trekkelijke optie toe, zodat je eerder
geneigd bent de grootste en duurste
te kopen."
Impulsief
„ledereen doet miskopen", zegt
Schonewille. „Impulsieve mensen
zijn er waarschijnlijk gevoeliger
voor, net als mensen die meer te
besteden hebben. Uit onderzoeken
weten we dat mensen die krapper bij
kas zitten, precies weten wat produc
ten kosten. Ze checken ook vaker
hun saldo."
Situatie
De vakantie is nog zo'n punt van
aandacht bij het voorkomen van
miskopen. Je bent vrolijk, ontspan
nen en voelt de vrijheid. Maar zo'n
Ibiza-jurk, die op een mooi zonnig
eiland prachtig staat, hangt in Ne
derland ongebruikt in de kast.
Budget
Bij kleine aankopen als cadeautjes,
is het verstandig om vooraf een
budget vast te stellen. Probeer je te
verplaatsen in het kind waarvoor je
een cadeautje koopt en bedenk of het
ook bruikbaar is. Zo voorkom je dat
je onnodige rotzooi koopt.
Troost
na de aankoop van een tegenvaller.
„We hebben er weinig last van", zegt
Schonewille. „We praten een mis
koop gewoon goed. Cognitieve dis
sonantie noemen we dat in de psy
chologie. Als we bijvoorbeeld een te
kleine broek hebben gekocht, vertel
len we onszelf dat hij prachtig staat
als we een kilootje zijn afgevallen."
Weggeven
„Geef het toe. Met een bonnetje mag
je het binnen een bepaalde termijn
terugbrengen en anders is er nog
Marktplaats. Of maak een ander blij.
Van geven worden we gelukkig. Zo
heb je er toch nog wat aan."
GO ZATERDAG 29 DECEMBER 2018
Gea
Schone-
wille
maakt
mensen
bewust
van hun
koop
gedrag.
FOTO KOEN
VERHEIJDEN
Een kat
in de zak
ARWEN KLEYNGELD
-GEA SCHONEWILLE
Gelukkig is er een schrale troost
Heb je toch een miskoop gedaan?
