Frans
Timmermans
15
Jair Bolsonaro
r
Kroonprins Naruhito
Keizer treedt terug voor zijn zoon
Akihito was eerste
keizer die via de tv
zijn volk toesprak
22
Frans als EU-leider, aan
hem zal het niet liggen
Aan zijn eigen enthousiasme zal het niet liggen.
Frans Timmermans wil als Spitzenkandidat de
Europese sociaaldemocraten in mei volgend jaar
naar de zege leiden, en dan meteen ook maar de
baas van de EU worden. Dat zou mooi zijn, maar
het lijkt niet waarschijnlijk: de sociaaldemocra
tie heeft op dit moment de wind niet mee. Toch
belooft de verkiezingsstrijd interessant te wor
den. Volgens Timmermans staat 'de ziel van Eu
ropa' op het spel, en als er iemand is die vol vuur
zijn idealen aan man kan brengen, dan is hij het
wel. Mark van Assen
Geliefd, maar is hij wel geschikt?
De laatste keizer die aftrad, was Kokaku
(1817), de 119de keizer van Japan, die ge
liefd was omdat hij de hongersnood be
streed. Akihito, de 125ste keizer van de
dynastie, kwam op traditionele wijze
op de troon, na de dood van zijn vader
Hirohito (1989). De nieuwe keizer ver
raste door meer en meer afstand te ne
men van de goddelijke status van zijn
functie. Dat was wennen voor de con
servatieven, aangezien de keizer wordt
geacht het estafettestokje van de godde
lijke geest over te nemen van zijn voor
ganger. Akihito koos ervoor een mens te
zijn, geen god.
Het was nog maar in augustus 1945 -
Akihito was toen 11 - dat Japanners voor
het eerst de stem van de keizer hoorden.
Dat was toen hij de overgave aankon
digde. Akihito ging later een ondenk
bare stap verder en sprak als eerste kei
zer het volk toe op de televisie na de
zeebeving van 2011 en de daaropvol
gende ramp met de kerncentrale van
Fukushima. Hij was toen al de eerste
kroonprins geweest die geen hoge rang
in het leger wilde en zorgde daarna voor
ophef door zich te verloven met een
'burgermeisje' (dus niet van adel) dat
hij op de tennisbaan had ontmoet.
Dat laatste was in geen 1500 jaar ver
toond, een keizer zich zo 'verlaagde'.
Maar Akihito en zijn Shoda Michiko,
bijgenaamd Micchi, waren voor elkaar
gemaakt en worden toch op handen ge
dragen door hun onderdanen.
Met Akihito, die wordt geplaagd door
een slechte gezondheid (prostaatkan
ker, hartproblemen en maagbloedin
gen), vertrekt een icoon. Hij baarde op
zien met zijn bezoeken aan landen in de
regio waar het Japanse leger had huisge
houden in de Tweede Wereldoorlog. In
Seoel betuigde hij in het openbaar spijt
voor de bezettingsjaren (1910-1945). In
Peking benoemde hij 'het grote lijden'
dat in China was aangericht. In 2015
durfde hij bij de herdenking van de Ja
panse capitulatie zijn oprechte 'diepe
berouw' uit te spreken over de vele oor
logsslachtoffers die onder zijn vader
waren gevallen.
Ook in eigen land doorbrak de keizer
het afstandelijke ceremonieel door in
die tv-toespraak na de tsunami de ge
schrokken Japanners op te roepen 'el
kaar te helpen en het verdriet te delen'.
Met de keizerin bezocht hij meteen ook
de zwaarst getroffen rampgebieden.
Een people's keizer dus, die ook nog eens
een gerespecteerd zeebioloog is.
De Japanse wet moest worden aange
past om het historische aftreden moge
lijk te maken. Straks is het aan Naru
hito, vriend van koning Willem-
Alexander, met wie hij een passie voor
watermanagement deelt. De kroon
prins Naruhito en zijn vrouw prinses
Masako waren al eens zes weken te gast
van de Oranjes op kasteel Het Oude Loo
bij Apeldoorn. De prinses had rust no
dig, nadat ze overspannen zou zijn ge
raakt door de psychische druk van alle
formaliteiten aan het hof. Die druk op
de prinses en de troonopvolger wordt
straks niet minder. Zijn vader Akihito
laat immers een groot gat na.
Bob van Huët
ZATERDAG 29 DECEMBER 2018 GO
Het aantal moorden
(jaarlijks 64.000) te
rugdringen en de
wijdverbreide corrup
tie aanpakken. Dat
belooft Jair Bolso
naro, de extreem
rechtse populist na
zijn inhuldiging op 1
januari 2019 als presi
dent van Brazilië.
Daar krijgen hij en zijn
regering, die voor een
derde uit militairen
bestaat, het vlottrek-
ken van de ingestorte
economie als op
dracht bij. Tact en
dossierkennis zullen
vereist zijn, bijvoor
beeld bij het onbe
taalbaar geworden
pensioenstelsel. Maar
aan tact ontbreekt
het Bolsonaro juist.
Zo schoffeerde hij de
laatste maanden de
Cubaanse regering,
waarop ruim achtdui
zend Cubaanse art
sen Brazilië verlieten,
miljoenen mensen in
de armste gebieden
achterlatend zonder
medische zorg. Ook
zei hij de groeiende
Chinese invloed in
Brazilië ongewenst te
vinden, daarbij 'ver
getend' dat China de
belangrijkste han
delspartner is van
het land.
—Joost de Jong
16
Op de laatste dag van april zal de we
reld naar het oosten kijken voor een
zeldzame gebeurtenis. Geen zons- of
maansverduistering maar wel iets
wat oudere Japanners in die orde van
grootte plaatsen. Voor het eerst
sinds 200 jaar treedt een godenzoon
af. Keizer Akihito, die dan 85 is, zal
het hoogste ambt overdragen aan
zijn zoon Naruhito, die dan 59 is.
Kroonprins Naruhito, hier met zijn echtgenote prinses Masako, gaat zijn vader Akihito opvolgen.
