De negentien van tweeduizendnegentien
0
Charlotte
Teunissen
ft
m
SS
21
Ben je een
racist als je
vreest voor
sociale
ontwrichting
door asiel
zoekers?
Voorspeller' van alzheimer
maakt tongen nu al los
categorie 'linkse gek' als je je zorgen uit over
de toekomst van onze aarde, met alle kli
maatveranderingen?
Deze infantiele manier van redeneren,
domineert momenteel wel ons parlement
en daarmee ook de maatschappij. De burger
wordt gepaaid met vijandbeelden, niet door
een heldere visie op de toekomst. Het be
lang van de eigen groep weegt veel zwaar
der dan het landsbelang. We zijn allemaal
eilandjes geworden. Een nieuwe verzuiling
wordt zichtbaar.
Ondertussen is de gevestigde orde, terwijl
anderen in de marge lopen te bakkeleien
over identiteit, totaal losgezongen van de
werkelijkheid en zien we dat bankiers zich
een loonopslag van 50 procent geven en
vernietigt het neoliberale marktdenken alle
sociale voorzieningen die decennialang
zorgvuldig zijn opgebouwd. Met dit jaar als
tragisch dieptepunt het feit dat meerdere
ziekenhuizen failliet gingen.
Als we Nederland een prettig land willen
houden, zowel qua voorzieningen als qua
sfeer, moeten we ons weer gaan richten op
zaken die echt waardevol zijn.
Wat daarbij de belangrijkste leidraad is?
Iedereen heeft ongeacht zijn afkomst, reli
gie of sociale klasse uiteindelijk dezelfde be
hoeften. Onze welvaart is voor alle ingeze
tenen.
Het gevoel dat mijn buurman mij gaf, als
jongetje van 10 jaar, gun ik iedereen in onze
samenleving: het gevoel dat je er gewoon bij
hoort, ondanks je kleur. De sociale klasse
was belangrijker dan religie, cultuur of par
ticuliere opvattingen.
De 'inclusieve maatschappij' is een term
die vaak plichtmatig voorbijkomt in poli
tieke pleidooien. Het lijkt me een goed idee,
dat we eens écht gaan kijken naar wat ons
bindt, in plaats van verschillen te benadruk
ken. Laten we er met zijn allen voor vech
ten. Dat is mijn wens voor 2019.
Die belofte durft Philip Scheltens wel aan. De
directeur van het Alzheimer Centrum van
Amsterdam UMC is collega van Teunissen en
spreekt van een 'onmiskenbaar talent'. „Ik heb
veel onderzoek met haar gedaan en heb haar
zien groeien. Ze is de eerste hoogleraar neuro
chemie in Europa. In ons land is ze misschien
minder bekend, maar internationaal wordt ze
enorm gewaardeerd."
Teunissen kwam in september in het nieuws
na haar intree-rede bij het Amsterdam UMC.
Hier voorspelde ze dat in 2019 een bloedtest op
de markt gaat komen waarmee de ziekte van
Alzheimer gemakkelijker is op te sporen. Zelfs
lang voordat de eerste symptomen van die
ziekte zich uiten.
De bloedtest biedt geen oplossing voor de
aandoening, maar is wel minder belastend voor
de patiënt. Nu krijgt die nog een pijnlijke rug-
genprik, waarbij hersen-
vocht wordt afgenomen.
Bij beide testen wordt het
eiwit amyloïd opgespoord,
dat kan samenklonteren in
de hersenen en wordt ge
zien als belangrijke veroor
zaker van de ziekte van
Alzheimer.
Marcel Olde Rikkert, hoogleraar geriatrie van
het Radboudumc in Nijmegen, noemde de uit
spraak 'een uitglijer van een jonge hoogleraar'.
Daar heeft hij inmiddels spijt van - 'ik heb zeker
niet bedoeld op de man of vrouw te spelen, of
haar oratiefeest te bederven' - maar hij gelooft
nog altijd niet in een heel grote diagnostische
waarde van de test in de klinische praktijk. Olde
Rikkert stelt dat het eiwit dat wordt getest niet
die gehoopte cruciale rol speelt bij het ontstaan
van alzheimer. Volgens hem heeft de aandoe
ning meer dan één oorzaak.
Bovendien zou de bloedtest bij de helft van de
80-jarigen op een geheugenpoli positief scoren,
terwijl zij helemaal geen dementie hoeven te
krijgen. „Wat is de test dan waard? En hoe leef je
verder met een verkeerde voorspelling?"
Scheltens is het niet met Olde Rikkert eens.
„We hebben nooit beweerd dat we een bevol
kingsonderzoek willen instellen. Je neemt zo'n
bloedtest pas af bij iemand die met geheugen
klachten bij de arts aanklopt. Na een positieve
uitslag volgt nader onderzoek."
De hoogleraren hebben het nog niet bijge
legd. Wel zegt Olde Rikkert: „Ik wens Teunis
sen het allerbeste. Ze doet belangrijk werk." En
één ding beaamt iedereen: niemand kan om
haar heen dit jaar. —Hanneke van Houwelingen
GO ZATERDAG 29 DECEMBER 2018
Een 'kleine' gebeur
tenis in zijn jeugd
tekende het wereld
beeld van Özcan
AkyOl. ILLUSTRATIE
RUBEN OPPENHEIMER
Haar aankondiging dat ze komend jaar met
een bloedtest komt om alzheimer vast te stel
len, was controversieel. Maar we gaan zeker
horen van hoogleraar neurochemie Charlotte
Teunissen.
j
