16
'Dank je Apollo 8. Jullie hebben 1968 gered'. Dit briefje, zonder afzender,
onderstreept de heldenstatus van drie astronauten en hun megaprestatie, de
allereerste bemande vlucht rond de maan.
8 moet naar de maan. De missie
krijgt zestien weken de tijd om zich
daarop voor te bereiden. De krappe
tijdsspanne betekent bloed, zweet en
tranen. Iedereen bij NASA is zich be
wust van de gevaren. Een jaar eerder
breekt er brand uit op de lanceerin-
stallatie. De draagraket en de capsule
Apollo 1 gaan in vlammen op. De as
tronauten Gus Grissom, Ed White en
Roger Chaffee komen om het leven.
De technici houden opnieuw hun
hart vast. Voor de lancering moet
NASA gebruik maken van de Satur-
nus 5 raket. Een reus die bij een ont
ploffing op de lanceerinstallatie een
vuurbal zal produceren van 2500 gra
den, met een diameter van liefst 400
meter. De raket heeft pas twee test
vluchten ondergaan. Bij de tweede
begon de Saturnus 5 zo te trillen dat
hij bijna uit elkaar valt. Deze tegen
valler wordt geen groot nieuws om
dat op diezelfde vierde april in Mem-
phis Martin Luther King jr. wordt
vermoord.
Vuur
Als Bormans vrouw, Susan, NASA
vraagt naar de kansen van de beman
ning op een veilige terugkeer, krijgt
zij als antwoord: 'fiftyfifty'. Het is
spelen met vuur, want als het fout
gaat bij de lancering, werpt dat een
enorme schaduw over het kerstfeest.
Als de terugkeer, op 27 december, in
het honderd loopt, kan 1968 niet be
roerder worden afgesloten. De kans
daarop bestaat, want de astronauten
en hun capsule zullen op een cruci
aal moment uit beeld zijn. Aan de
achterkant van de maan, zonder ver
binding met Mission Control in
Houston, moet de stuwmotor zich na
tien omwentelingen automatisch in
gang zetten voor een terugkeer naar
de aarde. Mocht die dienst weigeren
- en niemand kan ingrijpen - dan
cirkelt de Apollo 8 voor altijd rond de
maan. „In dat geval is de maan voor
eeuwig verpest", zou een van de
vrouwen van de astronauten hebben
ooral de Amerika
nen snakten naar het
einde van 1968, een
tumultueus jaar met
geruchtmakende
moorden (Martin
Luther King en
Bobby Kennedy), oorlog in Vietnam
en hevige rellen. Aan het einde van
het jaar is er nog één klus te klaren:
de allereerste bemande vlucht naar
de maan. De indrukwekkende Satur-
nus-5 raket moet de Apollo 8 op za
terdagochtend 21 december de
ruimte inbrengen voor een gevaar
lijke missie. De drie astronauten,
commandant Frank Borman en zijn
metgezellen Jim Lovell en Bill An
ders, zullen met hun ruimtecapsule
Apollo 8 tien omwentelingen om de
maan maken om daarna weer terug
te keren naar de aarde.
Niet alleen de missie zelf, ook de
voorbereiding is ongekend. Aanvan
kelijk is het de bedoeling dat de
vlucht van Apollo 8 een ruimtetest
rond de aarde is. Maar in de nazomer
gaan er geruchten dat Rusland tegen
het einde van 1968 een man op de
maan wil zetten. Dat kunnen de
Amerikanen niet op zich laten zitten.
Zij zijn de klap van 1961 nog niet te
boven, toen Joeri Gagarin als eerste
mens in een baan om de aarde suisde.
De ruimtevaartorganisatie NASA
besluit de missie te wijzigen. Apollo
zaterdag 29 december 2018
Dit is de laatste aflevering van een serie
verhalen over bijzondere momenten in
1968. Van de executie van een Vietcong-
strijder tot de lancering van de Apollo 8.
Apollo 8 maakte
de weg vrij voor de
mens op de maan
1968
De beroemde foto
die tijdens de vlucht
werd gemaakt: Earth-
rise. Het was de eer
ste kleurenfoto van de
aarde vanuit de
ruimte. Voor de milieu
beweging toont deze
de kwetsbaarheid van
onze planeet, fotosap,
NASA, LIFE/GETTY, GETTY IMAGES
Hans van Zon
Rotterdam/Cape Canaveral
