DE JAARWISSELING
Ik voel me soms
zo hopeloos dat
ik wel kan
schreeuwen
10
LILI EN HOWICK ARMEENSE KINDEREN MOCHTEN TOCH BLIJVEN
De 'zaak' van de Armeense asielkinderen Lili en
Howick liet het asieldebat in Nederland dit jaar
overkoken. De vraag: zijn we iets opgeschoten?
Wat maakte 2018 memorabel? Een serie verhalen
waarin we terugblikken en vooruitkijken aan de hand
van de grote en kleine gebeurtenissen.
Hoe het gaat met Lili (12) en Ho
wick (13)? Beter, zegt hun vrien
din Brigitte Borghaerts. Maar
praten met de media doen de
twee Armeense tieners voorlo
pig even niet. „Ze hebben nog
steeds geen rust, want ze missen
hun moeder." Hun moeder, Armina Hambartsju-
mian (37), wacht in een kleine studio in Jerevan op
het moment dat haar aanvraag voor gezinshereni
ging rond is en ze zich van de Immigratie- en Na
turalisatiedienst (IND) na anderhalfjaar weer bij
haar kinderen mag voegen. Ze had gehoopt al met
de kerst bij hen te zijn. „Dat was maandenlang het
lichtpuntje waar ik mij aan vasthield", meldt ze
vanuit Armenië. Het gaat niet goed met haar, zegt
ze, door stress en slaapgebrek heeft ze last van
maagzweren. Haar hoop nu: in februari, als Ho
wick jarig is, in Nederland zijn. „Mijn hart breekt
ervan, ik voel me soms zo hopeloos en eenzaam
dat ik wel kan schreeuwen."
De zaak Lili en Howick is een van de meest bizar
verlopen asielprocedures van de afgelopen jaren.
Op zaterdag 8 september kwam de zaak tot een on
gekende ontknoping die door heel het land met
verbijstering werd gevolgd: een lastminute-rechts-
zaak in Amsterdam, een wanhopige moeder in een
flatje in Armenië, twee weggelopen kinderen in
het Gelderse Wijchen en een staatssecretaris in
Den Haag die op het allerlaatste ogenblik en onder
zware politieke druk de kinderen toch een ver
blijfsvergunning gaf.
Nu het stof is neergedaald, rest de vraag: heeft de
zaak van Lili en Howick iets veranderd voor andere
asielkinderen in eenzelfde situatie? Eerst terug
naar september. Drie dagen samengevat in drie ali
nea's.
VRIJDAG 7 SEPTEMBER Het is de dag vooraf
gaand aan de datum waarop de uitzetting van Lili
en Howick staat gepland. Hun advocaat spant nog
een laatste spoedprocedure aan om de kinderen in
Nederland te houden. Volgens hem gaat het te
slecht met hun moeder, ze kan haar kinderen
niet opvangen. Moeder Armina is in de zomer
van 2017, na negen jaar in Nederland, uitgezet
naar Armenië. Ze heeft geen verblijfsvergun
ning gekregen omdat ze bij haar eerste asielaan
vraag heeft gelogen over de nationaliteit en
identiteit van haar en haar kinderen. Ze vertrekt
alleen, de politie kan haar kinderen niet vinden.
Na een jaar vol demonstraties en juridisch ge
touwtrek velt de rechter een oordeel: ook Lili en
Howick moeten terug naar Armenië. Daar ver
andert ook de spoedprocedure op vrijdag niets
aan. Ook deze rechter oordeelt 's avonds dat de
uitzetting de volgende dag door mag gaan.
„Soms moet je hard zijn", zegt premier Rutte.
ZATERDAG 8 SEPTEMBER Er is een voor Ne
derland ongekende situatie ontstaan. De kinde
ren zijn ervandoor, ontsnapt aan de waakzaam
heid van hun opa en oma (waar ze de laatste
nacht zouden slapen) en hun voogd. De politie
start een grote zoektocht 'omdat we bezorgd
zijn over hun gezondheid en veiligheid'. Op so
ciale media steekt een storm op: 'Ze mogen bij
mij onderduiken, iedereen die hen aangeeft is
een NSB'er', tweet misdaadjournalist Peter R.
de Vries. In Den Haag voeren coalitiepartijen D66
en Christenunie de druk op staatssecretaris Mark
Harbers (WD) steeds verder op. Dit kan zo niet
meer, vinden ze, de kinderen zijn in gevaar. Aan
het eind van de middag gaat Harbers door de
bocht: hij gebruikt zijn discretionaire bevoegd
heid, de kinderen mogen toch in Nederland blij
ven. Niet veel later duiken Lili en Howick weer op
bij het huis van hun opa en oma in Wijchen. In Je
revan huilt hun moeder tranen van blijdschap.
ZONDAG 9 SEPTEMBER De advocaat van Ar
mina meldt een aanvraag tot gezinshereniging in
te zullen dienen, zodat de moeder op termijn weer
naar Nederland kan. 's Middags geven Lili en Ho
wick een interview aan deze krant. „Het is klaar.
Dat is nog moeilijk te geloven na tien jaar, maar het
is wel zo", zegt Howick.
Het is klaar. Maar dat geldt niet voor de discussie.
Iedereen weet dat er nog vierhonderd dossiers in
de kast liggen van asielkinderen die zoals Lili en
Howick net buiten het kinderpardon vallen. Tij
dens een verhit Kamerdebat weigert staatssecreta
ris Harbers het kinderpardon te verruimen. De
lobby van kinderrechtenorganisaties mislukt. Wel
laat Harbers onderzoeken hoe de asielprocedures
verkort kunnen worden, waarmee voorkomen kan
worden dat kinderen hier zo lang blijven dat ze
'geworteld' raken.
Hoop
Maar, zegt Martine Goeman, die zich namens De-
fence for Children voor de kinderen inzette, de
'zaak' Lili en Howick heeft de discussie over het
kinderpardon wél aangezwengeld. „Mensen zijn
zich nu veel meer bewust van het probleem."
Opeens zamelde tv-maker Tim Hofman 250.000
handtekeningen in voor verruiming van dat kin
derpardon. Goeman: „Het wel of niet blijven van
deze kinderen mag geen gunst van de staatssecre
taris zijn. Dat moeten we in de wet regelen."
Kinderombudsman Margrite Kalverboer: „Lili
en Howick hebben de vierhonderd kinderen die
de dupe worden van een te strikte naleving van het
kinderpardon een gezicht gegeven: het zijn kinde
ren die bij je in de buurt wonen, die bij je kinderen
op school zitten. Dat is belangrijk."
Het is een strategie waar niet iedereen achter
staat. Volgens Brigitte Borghaerts, kinderrechten-
activiste en vriendin van Armina, is door de zaak-
Lili en Howick bij actievoerders het idee ontstaan
dat als zij lang genoeg publieke druk zetten, de
kinderen uiteindelijk een verblijfsvergunning krij-
Morgen
Het jaar van
de VAR
donderdag 27 december 2018
GO
Gezichten van
de asieldiscussie
Cyril Rosman
Rachel van Kommer
-Armina Hambartsjumian,
moeder Lili en Howick
Howick en Lili,
op de dag dat
duidelijk is dat ze
in Nederland
mogen blijven.
FOTO ANGELIEK DE JONGE
