Zogezien
De Hedwigepolder wordt
natuurgebied
Het blijft wringen, een vruchtbare polder onder water
zetten. Toch gaat het gebeuren. De Hedwigepolder
wordt teruggegeven aan de Schelde én wordt als
natuurgebied schitterend.
Schrikbeeld was
de in steen gegoten
Seine-monding
Op de kou
daar moet en
kun je je
gewoon
kleden
11
sneeuwscooter door de be
sneeuwde naaldbossen en
over uitgestrekte bevroren
meren, ritten op door pool-
honden en rendieren ge
trokken sledes, ze gingen
ijsvissen („Eerst een diep
gat boren en met je hengel
tje en vislijn in dat gat blij
ven poeren, anders vriest
het weer dicht"), maakten
sneeuwschoenwandelingen
(„Met van die tennisrackets
onder je voeten"), ze be
zochten het befaamde Snow
Village bij het Lapse plaatsje
Levi met het bekende ijsho-
tel en natuurlijk, ze aan
schouwden het noorder
licht, oftewel aurora borea-
lis. Edy: „Betoverend mooi.
Je denkt eerst dat ze met
schijnwerpers de boel in
scène zetten, zo prachtig.
Maar die zwemen paars en
groen, het is echt van Moe
der Natuur. Maar probeer
het maar eens op de foto te
zetten. Dat lukt dus alleen
met professionele appara
tuur, de mooiste herinne
ringen zitten gelukkig in je
hoofd." Ook cross country
skiën en kilometers vreten
op de kick sledge (een step
met skilatten eronder) kan
van de wensenlijst. Ook is
het stel op de koffie geweest
bij het opperhoofd van de
Sami (oorspronkelijke be
woners van Fins Lapland).
Edy: „Onze persoonlijke
gids is goed bevriend met
deze man. Het was heel bij
zonder, alsof je hier bij Wil-
lem-Alexander op visite
gaat."
Schoenverwarmers
Anne-Lies wilde kou en
kreeg dat ook. In Levi was
het -34,5 graden. „Je moet
en kunt je daar gewoon op
kleden. Speciale water
dichte jassen en laarzen,
thermo-ondergoed en
schoenverwarmers als dat
nodig zou zijn. Het waait
daar amper, we hebben
nooit echt staan klappertan
den. Bovendien zorgen de
gidsen goed voor ons. Als
we op excursie zijn, wordt
geregeld gestopt bij een kota
(een soort tipi van hout) zo
dat we ons daar kunnen
warmen aan een vuur en
geroosterde worst van ren
diervlees. Wij zijn niet echt
vleeseters, maar rendier
vlees is wel een delicatesse!"
Na de eerste trip naar Lap
land, besloot het stel de vol
gende reizen zelf te organi
seren. Niet meer mee met
een bus andere toeristen,
maar zelf er op uit, samen
met een gids. Ook namen ze
al een paar keer hun dochter
en kleinzoon mee. De be
stemmingen werden steeds
meer afgelegen en het land
schap ruiger.
Voor de komende reis is
als bestemming Saariselka
gekozen, op de Lapse hoog
vlakten, niet ver van de Rus
sische grens en te bereiken
vanaf het noordelijkste
vliegveld. Het plaatsje heeft
driehonderd inwoners. Edy:
„Absdale in de sneeuw, zeg
maar. We gaan vanwege het
ruige landschap daar en wil
len er onder meer een goud
mijn bezoeken."
Over de volgende reizen
wordt ook al nagedacht.
Anne-Lies: „Ik wil heel
graag nog eens met een ijs-
breker meevaren en met de
Santa Express van Helsinki
naar Rovaniemi treinen.
Ook denken we er aan lan
ger dan een week te gaan.
Het zijn inspannende da
gen, we komen elke avond
moe, maar (mede door de
kraakheldere, zuivere lucht)
ook weer vol energie thuis.
Het is echt verslavend."
In het vervolg ook in de
zomer naar Lapland dan?
Anne-Lies: „Nee, daar heb
ben we toch echt Spanje
voor. Maar voor sneeuw,
sfeer en het landschap is er
maar één plek: Lapland."
Het is de voorspelling van weten
schappers van de Universiteit Ant
werpen en het Nederlandse on
derzoeksinstituut NIOZ. Zij pre
senteerden afgelopen week in
Antwerpen een vakkundige mo
delberekening op basis waarvan je
alleen maar enthousiast kunt ra
ken over de toekomst van het
Grenspark Saeftinghe. Het groot
ste brakwaterschor van West-Eu
ropa, het Verdronken Land van
Saeftinghe, maakt er deel vanuit,
aangevuld met de ontpolderde
Hedwige- en Prosperpolder.
Aan een discussie die al meer
dan twintig jaar geleden in gang is
gezet, komt met de ontpoldering
van de Hedwige- en Prosperpolder
een (voorlopig) einde. Wijlen
voormalig hoofdingenieur-direc
teur Henk Saeijs van Rijkswater
staat Zeeland was de grote anima
tor van dit debat. Saeijs, de eerste
bioloog in zo'n topfunctie bij
Rijkswaterstaat, dacht anders dan
zijn voorgangers. Om het water
het hoofd te kunnen bieden, moet
je meebewegen met de natuur,
was zijn grondhouding. Ga je te
gen de natuur in, dan krijg je vroeg
of laat als mens de deksel op je
neus.
Zo ontstond ook de gedachte dat
de rivier Schelde en de zeearm
Westerschelde meer ruimte moe
ten krijgen. Almaar de dijken ver
hogen, zal bij een rijzende zee
spiegel niet helpen. Een voorland
in de vorm van grotere schorren
en slikkengebieden moet extra be
scherming bieden én kan ertoe
bijdragen dat de Westerschelde als
natuurgebied kan blijven functio
neren zoals het hoort te functio
neren. Schrikbeeld van Saeijs was
hoe in Frankrijk met de Seine-
monding is omgesprongen. Die is
helemaal in steen gegoten.
Het woord 'ontpolderen' was
geboren, midden jaren negentig
van de vorige eeuw. Saeijs was zo
vol van zijn boodschap dat hij
dacht dat iedereen er wel enthou
siast over zou zijn. De provincie
nam in de persoon van gedepu
teerde Gert van Zwieten het voor
touw voor een rondreizend in
spraakcircus langs alle mogelijke
plekken langs de Westerschelde
die in beeld waren voor ontpolde
ring. Eén van de eerste bijeenkom
sten, in het dorpshuis van Sluiskil,
liep februari 1996 direct al uit de
hand. NOS-verslaggever Gerri
Eickhof was er ook. Hij begon zijn
reportage met beelden van de
overstromingsramp van t953. De
toon was gezet.
Volksopstand
Van Gele Hesjes-protesten had in
dertijd nog niemand gehoord,
maar de volksopstand was com
pleet én boekte succes. De tweede
verdieping van delen van de vaar
geul in de Westerschelde, ten be
hoeve van de Antwerpse haven,
ging door, maar ontpoldering ver
dween in een diepe la. Tot 2005.
Nederland en Vlaanderen sloten
een nieuw verdrag, zonder het in
spraakcircus van midden jaren ne
gentig. Een derde verdieping van
de Westerschelde was erin opge
nomen, evenals de ontpoldering
van Hedwige-Prosperpolder. Nu is
het zo ver dat die kan worden uit
gevoerd. Eind 2022 moet het pro
ject gereed zijn.
Patrick Meire, hoogleraar na
tuurontwikkeling aan de Univer
siteit Antwerpen, kijkt ernaar uit.
Hij was midden jaren negentig al
bij de discussie over de toekom
stige ontwikkeling van de Wester
schelde betrokken. Nadat Neder
land had besloten voorlopig niet
tot ontpoldering over te gaan, trok
hij fel van leer. Nederland had vol
gens de Vlaming het debat vol
strekt verkeerd aangepakt. Verge
ten was de bevolking erin mee te
nemen. Vergeten was de mensen
goed te vertellen waarom de Wes
terschelde nood heeft aan natuur-
herstel.
Langs de Schelde in Vlaanderen
zijn inmiddels tal van natuurpro
jecten uitgevoerd die ook tot doel
hebben het achterland beter tegen
overstromingen te beschermen.
Het Schelde-gebied is er mooier
door geworden. Het Hedwige-
Prosperpolder-project moet de
kers op de taart worden, een
'uniek' natuurgebied, aldus Meire
en andere onderzoekers, waar
mens en dier met volle teugen van
kunnen genieten. De presentatie
deze week in Antwerpen over hoe
het gebied zich zal ontwikkelen,
moest het bewijs leveren. Meire en
de zijnen hebben de schone taak
om tegenstanders van ontpolde
ring hierin mee te nemen.
GO ZATERDAG 22 DECEMBER 2018
Anne-Lies en Edy op bezoek bij de kerstman.
irtswm-
m
ÉIM
FOTO PETER-N COLA
Het Verdronken land van
Saeftinghe. Ziet de Hed
wigepolder er over vijftig.-
jaar ook zo uit?
HARMEN VAN DER WERF
