Sluiter komt eerst de mens, dan de tennisser
21
'Ik geniet zo
van Kiki. Zij doet
het nu zoals ik
het had moeten
doen'
'Goed is
voor haar
normaal,
oké is
slecht, en
matig is
helemaal
kut'
bal met 190 kilometer per uur, dat
zijn services die ze nooit krijgt. En
ik weet precies wat ze gaat doen,
al gaat ze me op dat vlak ook
steeds meer verrassen. Het zal
spannend worden."
Of Bertens de vraag met net zo
veel vertrouwen zou beantwoor
den? „Nee. Misschien zegt ze: la
ten we in april op gravel (haar fa
voriete ondergrond, red.) spelen,
haha."
In dit laatste antwoord zit veel
verscholen. Bertens mag het jaar
van haar leven getennist hebben,
met prachtige toernooizeges en
als beloning deelname aan het
prestigieuze eindejaarstoernooi in
Singapore, haar zelfvertrouwen
blijft broos.
Het gaat in elk geval beter. „Ik
probeer haar wel eens gek te ma
ken, voor de training. 'Ik heb zó
veel zin vandaag', zeg ik dan. Als
ik dan vier punten goed raak, zie
ik haar gezicht al - ik ga het nooit
redden. Tegenwoordig kan dat,
maar anderhalfjaar geleden
moest ik uitkijken dat ik niet te
veel potjes won."
Hij waakt er voor om te veel na
druk te leggen op die onzeker
heid. Er was juist zo veel vooruit
gang, dit jaar. Het was leuk, die 34
weken samen op tour. Sluiter ver
telt over de tikken die Bertens -
hij noemt haar liefkozend Kiek,
zoals zijn vriendin Fatima Mo-
reira de Melo Faat heet - ook dit
jaar kreeg, ondanks al het succes.
„Daar ging ze to-taal anders mee
om dan in 2017. Anderhalfjaar ge
leden moest ik zwaar aan damage
control doen. Maar ze heeft de
knop omgezet."
Sluiter krijgt volop lof voor de
manier waarop hij zijn pupil be
geleidt. Hij is een van de kandida
ten om komende woensdag bij
het Sportgala van NOC*NSF uit
geroepen te worden tot coach van
het jaar.
„Het is coach-pupil."
„Ja. De band is heel intens. Maar
het is niet zo dat als we drie we
ken thuis zijn denken: goh, we
moeten bij elkaar eten. Ik kom
ook niet op haar verjaardag.
Onder haar huwelijk kom ik
straks niet uit, dat zou ik ook niet
willen."
«Uil
„Ja, dat wel. Ik wil het beste voor
haar tennis, maar in eerste instan
tie het beste voor haar als mens.
Dat is bij Kiek ontzettend verwe
ven. Haar vriend (fysiektrainer en
sparringpartner Remko de Rijke,
red.) reist vaak mee. Ik geef het je
te doen, met je partner, in een
omgeving met zo veel druk. Daar
probeer ik de rust te bewaren, ook
als er wrijving is binnen de rela
tie. Dan ben ik een soort thera
peut. We hebben van begin af aan
gezegd: jullie relatie is het belang
rijkste. Tennis mag daar geen de
bet aan zijn."
„O ja, zonder twijfel. Dat is niet zo
moeilijk, haha. Nee, zonder gek
kigheid, ik heb het als speler
prima gedaan, maar heb ook zo
veel steken laten vallen. Ik trainde
hard, maar dan maakte dat ham
burgertje 's avonds ook niet uit.
Masseren? Eens in de twee weken,
want daar had ik een hekel aan.
Wat dat betreft geniet ik zo van
Kiki. Zij doet het nu zoals ik het
had moeten doen."
„Euhm... nee. Ik gun mezelf wei
nig rust. Ik ben met persaanvra-
gen bezig, met volgende week.
Het houdt nooit op. Maar ik heb
zo'n gevoel van: het is eindig. Ik
moet er alles uithalen. Misschien
komt dat wel door het einde van
mijn eigen tennisloopbaan. Die
kon ik niet goed afsluiten, door
wat er gebeurd is."
Sluiter doelt op de depressies
die hem teisterden. Rond 2008
overleden zijn 4-jarig nichtje, zijn
opa en zijn oma. Het was te veel.
Hij stopte als tennisser, begon
weer, maar wist de demonen niet
te verdrijven. Vaak zat hij thuis,
met de gordijnen dicht, tevergeefs
zoekend naar rust, naar antwoor
den. In 2014 stortte hij in elkaar,
pas toen ging hij echt met zichzelf
(en een psycholoog) aan de slag.
„Ik heb geleerd signalen te her
kennen. Als ik zonder reden cha
grijnig word tegen mensen, weet
ik dat ik tijd voor mezelf nodig
heb. Dan dreigt het systeem over
te lopen. Dan moet ik een eindje
wandelen, of Faat even bellen, of
een boekie pakken, of een afleve
ring van River Monsters kijken.
Het gebeurt niet heel vaak hoor."
Ook dit jaar maakte Sluiter privé
moeilijke momenten mee. Zijn
moeder werd geopereerd aan
borstkanker. Was hij niet bang dat
dat iets soortgelijks in gang zou
zetten? „Ja, jawel, alleen... het is
onvergelijkbaar. Dat met mijn
moeder is megaheftig, maar we
kregen wel te horen dat het goed
te opereren was. Met mijn nichtje,
dat was meteen klaar.
Ik zie het ook als een test. Toen
ik depressief was, kon niks me ene
tyfus interesseren. Maar je kunt
dingen zo belangrijk maken als je
wilt. In het licht van de wereld
slaat het natuurlijk helemaal ner
gens op, maar het tennis van Kiki
is nu superbelangrijk voor haar,
voor ons. Het gaat er om dat je er
al je energie in kunt stoppen,
maar dat je tegelijk ook ergens te
rug kan schakelen. Dat je ook
kunt denken: zo'n big deal is het
niet. Die balans heb ik weer."
Zijn kennismaking met de scha
duwkanten van het menselijk
brein vormden hem ook als coach.
Naast tenniscoach en ballenraper
is hij voor Bertens vooral ook een
psycholoog. Voetbalcoach zou hij
waarschijnlijk niet kunnen zijn.
„Ik denk wel eens: fuck, wat heftig
voor die coaches. Die gasten kun
nen nooit weten wat er allemaal
speelt. Tuurlijk, als Sjakie z'n best
niet doet, komt Henkie erin. Maar
je hebt geen verdieping in de per
soon. Je moet de geschiedenis van
de persoon kennen, hoe haar
moeder en vader zijn, haar zusjes.
Want die dynamieken komen te
rug. Als je die puzzel oplost, kom
je tot de beste benadering. Dat
vind ik hartstikke leuk. Ik heb de
neiging mezelf erin te verliezen.
Maar ik weet wel bijna honderd
procent zeker dat ik met de juiste
teksten kom."
„Ja, al heb ik er niet veel boeken
over gelezen. Veel gaat op gevoel.
Dan spelen we een bordspelletje
en gaat er bij Kiki iets mis. Als zij
dan zegt 'oh, gaan we weer', weet
ik dat ze in een wedstrijd het
zelfde denkt. Dus ook in dat spel
letje zorg ik dat zij denkt: waarom
zeg ik dit nu? Dan ontstaan er ge
sprekken. Als ze dat beseft, kan ze
er wat aan doen. Het doel is dat ze
een sterker, stabieler persoon
wordt. Dan wordt ze ook een ster
kere, stabielere tennisster."
Hoewel de groei onmiskenbaar
is, een open boek zal ze nooit zijn:
aan interviews heeft ze een 'ty
fushekel', om in Sluiters vocabu
laire te blijven. Iedereen ziet dat
ze soms worstelt, dat ze soms
huilt. Maar waar dat precies van
daan komt? Dat weten maar wei
nig mensen.
„Ze zou nog meer oumership
mogen tonen, dat ben ik met je
eens. Zo van: hier ben ik, dit is
mijn verhaal. Maar het is aan haar.
Het is voor mij megabelangrijk
dat zij weet waar het vandaan
komt. Dan kan ze het een plek ge
ven. Bij Kiki is het belangrijk dat
ze blijft praten. Dat doet ze niet
graag naar jullie toe, al gaat dat
wel beter. Naar mij toe doet ze het
al veel beter en naar haar vriendje
toe helemaal."
„Ze is nu gelukkig met wie ze is.
Dat is het belangrijkste. Dat bete
kent niet dat het niet beter kan.
Tijdens trainingen is het niveau
soms zo bizar hoog. Dan denk ik:
fack, het moet toch lekker zijn om
zó te kunnen tennissen. Maar
voor haar voelt dat nooit zo. Goed
is normaal, oké is slecht, en matig
is helemaal kut."
„Ik heb na afloop van dit seizoen
tegen haar gezegd dat ik nooit eer
der dat gevoel had, maar nu wel.
Er gaan trainingen voorbij dat ik
niks hoef te zeggen."
„Dat ze dat gevoel ook een beetje
kreeg, maar dat ze het toch wel
fijn vond als ik nog effe door
ging."
GO ZATERDAG 15 DECEMBER 2018
Hoe zou je jullie band
omschrijven?
Dat is puur zakelijk.
Als je al die jaren samenwerkt,
ken je haar zo goed. Dan vraag
je toch ook naar privézaken?
s
■imaiiiv lMRJ
BïïauaaHij
Ben je als coach beter dan als
speler?
Geniet je nu ook meer dan als
speler?
Je noemde je mentale gesteld
heid toen 'een wankel even
wicht'. Hoe is dat nu?
Overleg tussen
coach en pupil. „Bij
Kiki is het belangrijk
dat ze blijft praten."
FOTO KOEN SUYK/ANP
Psychologen hebben een oplei
ding, herkennen denkpatronen.
Ben je op zo'n manier bezig met
Bertens?
Is ze wel gelukkig?
Denk je dat ze zonder jou kan?
Wat zei zij?
