Railbeheerder moet betalen of wegwezen
'i
mkPk
jé
I
-'Denkje dat ze
de sporen gaan
verbreden of zo?'
- 'Wie weet'
16
vrij van begroeiing moet blijven.
NS Vastgoed meldt zich al in
2005 met de gronden bij ProRail,
blijkt uit onderzoek van deze
krant. Een logisch aanbod: ProRail
is eigenaar van het spoor, en ver
antwoordelijk voor het beheer er
van. Bovendien is het vaak actief
op gronden vlak langs het spoor,
bijvoorbeeld om hekken neer te
zetten ter voorkoming van zelf
moord. Hoeveel geld NS op dat
moment aan ProRail vraagt voor
de gronden, willen beide partijen
niet zeggen.
ProRail bespreekt de aankoop en
overlegt met het ministerie van
Verkeer en Waterstaat. Dat ziet de
aankoop niet zitten: publiek geld
moet efficiënt besteed worden, is
het idee, en deze gronden zijn niet
nodig om concrete projecten te
realiseren. Mede op basis daarvan
besluit ProRail van aankoop af te
zien.
zoek naar een andere koper. Die
vindt het spoorbedrijf in 2010. NS
organiseert een openbare aanbe
steding waarvoor iedere geïnteres
seerde - dus óók ProRail - zich di
rect kan inschrijven. NS hoeft
geen geld voor de gronden en is
zelfs bereid geld toe te geven, maar
de koper neemt wel ook de onder
houdsplicht over. ProRail doet niet
mee aan de aanbesteding, op
nieuw vanuit de gedachte dat er
geen harde noodzaak is de gron
den over te nemen.
Als ondernemer W. hoort van
de aanbesteding, is hij direct
nieuwsgierig. Hij bespreekt het
met zijn twee compagnons, van
wie er één enthousiast is. Ze be
sluiten een bod te doen: als ze er
van NS 8 miljoen euro bij krijgen,
zijn ze bereid de grond over te
nemen, met de onderhoudsplicht
die erbij hoort. W. weet nog niet
precies wat hij met de gronden
moet, maar zijn gevoel zegt dat het
klopt.
NS Vastgoed accepteert het bod.
De onderneming van W. en z'n
compagnons, die ze RailSide heb
ben genoemd, ontvangt 8 miljoen
euro en 1200 hectare aan strookjes
land. Eén van de compagnons laat
zich meteen uitkopen.
W.'s vrouw begrijpt er niets van.
„Denk je dat ze de sporen gaan
verbreden of zo?" vraagt ze hem.
Zijn antwoord: „Nou, wie weet."
DE RUZIE
W. gelooft wél in de gronden,
maar de eerste drie jaar verloopt
de exploitatie stroef. De jaarlijkse
1 miljoen aan onderhoudskosten
weet RailSide niet te compense
ren. Veel van de percelen zijn te
klein om er iets op te kunnen doen
en al zijn plannen voor de grotere
stukken - zo denkt hij aan wind
molens en zonnepanelenparken -
worden geblokkeerd door ge
meentes, die geen heil zien in acti
viteiten zo dicht langs het spoor.
Wat W. in die periode wel op
valt: regelmatig stuit hij op plek
ken waar wordt gewerkt op zijn
gronden. Meestal in opdracht van
ProRail. Soms is het een simpel
hek dat wordt geplaatst, bijvoor
beeld om suïcide tegen te gaan,
soms is het een complete spoor
wegovergang.
W. heeft na de aankoop in 2010
een raamovereenkomst met Pro-
Rail gesloten: het staatsbedrijf
mag op de gronden langs het spoor
aan de slag, maar dan wel in over
leg met W., én tegen betaling. Het
sterkt W. in zijn vermoeden dat de
grond voor ProRail wel eens be
langrijker zou kunnen zijn dan het
staatsbedrijf zelf beseft.
W. besluit zijn mensen op pad
te sturen. Zelf doet hij ook mee.
Maandenlang werken ze aan een
inventarisatie van alle werkzaam
heden op hun percelen. En elke
keer als ze ergens een hek zien
staan, of een spade die net de
grond in gaat, belt W. met ProRail.
Zijn boodschap: betalen, zoals
afgesproken, of wegwezen.
ProRail baalt van de situatie.
Het staatsbedrijf had niet ver
wacht dat de nieuwe eigenaar
van de gronden zich zo zou op
stellen. ProRail besluit twee
ambtenaren naar het kantoor
van RailSide te sturen, waar ze
een week lang met werknemers
van W. de hele portefeuille door
nemen. Het doel: alle stukken
grond inventariseren waar Pro-
Rail actiefis, of dat wil worden.
Elke dag wordt het een stukje
warmer in het kantoorkamertje:
pas nu de mensen van ProRail de
inventarisatie van de gronden van
de speciaal daarvoor opgerichte bv
RailSide minutieus doornemen,
zien ze op hoeveel plekken de
spoorbeheerder grond in gebruik
heeft die in bezit is van RailSide.
Het aankopen van al die percelen
zou een miljoenenkwestie wor
den. Het komt niet tot een deal.
DE DRUPPEL
W. laat zijn werknemers de spoor-
gronden nu permanent inspecte
ren. In de zomer van 2015 ontdekt
hij voor de zoveelste keer dat op
één van zijn 1200 percelen wordt
gewerkt: in het bos bij Baarn, waar
ProRail een nieuwe brug over het
spoor wil aanleggen. Het staatsbe
drijf wil zo veel mogelijk onbe
waakte spoorwegovergangen ver-
léiif
tme.
I
vangen, omdat er jaarlijks tiental
len ongelukken gebeuren. En dit
stuk bos, waar elke dag honderden
wandelaars over het spoor lopen,
is volgens ProRail gevaarlijk.
Maar W. weet niks van werk
zaamheden. ProRail heeft in juli
wel gevraagd om de grond te kun
nen huren of kopen, maar beide
partijen hebben geen overeen
stemming bereikt.
W. ontdekt dat ProRail niet al
leen al een aannemer heeft uitge
kozen en een ontwerp heeft ge
maakt, hij hoort ook dat er al een
datum is uitgekozen waarop het
treinverkeer tussen Amersfoort en
Hilversum wordt stilgelegd om de
brug te bouwen. Voor W. is de
maat vol: hij verbiedt ProRails
aannemer om nog verder te wer
ken op zijn Baarnse perceel.
ProRail, dat alles al heeft geregeld
en vanwege de veiligheid langs het
spoor zo snel mogelijk wil bouwen,
is verbolgen. Het spant een kort ge
ding aan om de blokkade van W.
te laten opheffen. Drie dagen voor
dat ProRail de brug wil laten neer
zetten, staan beide partijen tegen
over elkaar bij de voorzieningen-
rechter in Utrecht. Die stelt dat
ProRail 'gedurende langere peri
ode' meermaals had gewerkt op
gronden die het niet bezat. En dat
ProRail daarmee 'verregaande in
breuk maakt op het eigendoms
recht van RailSide'.
De rechtbank besluit dat bemid
deling de oplossing is. Maar vijf
gesprekken tussen W. en verte
genwoordigers van ProRail leiden
niet tot een oplossing. Hooguit
over het strookje grond in Baarn,
waar de spoorbrug na maanden
dan toch in gebruik kan worden
genomen. ProRail ziet in dat ver
werving van een groot deel van
het grondpakket de oplossing is,
maar over de prijs worden de twee
partijen het niet eens.
HET DIEPTEPUNT
Terwijl W. en ProRail overleggen,
ontdekt de Rotterdammer steeds
opnieuw plekken waar op zijn
grond wordt gewerkt. Als hij in
2016 stuit op werkzaamheden op
een stuk grond in Capelle aan den
IJssel, is hij het zat. Vlakbij het
ZATERDAG 15 DECEMBER 2018 GO
VERVOLG VAN PAGINA15
En dus moet NS Vastgoed op
.raspan
1
v J.
Grondjes Verspreid over heel Nederland beheerde RailSide 1300
strookjes grond naast het spoor.
