'Ik voel methuis in
het verleden, zag het
altijd als iets
vanzelfsprekends'
SCHRIJVER LEEST
SI
Van Saskia
Goldschmidt (64)
verscheen dit najaar
de roman Schokland,
over de aardbevingen
in Groningen.
politiek boek. „Het is wel geëngageerd, een
boek dat gaat over nu. Mijn grote roman, ja.
Ik maak me zeker zorgen. Maar het is geen
pamflettistisch boek, geen opiniestuk
waarin ik mijn visie wil opdringen. Ik heb
mijn best gedaan om de problematiek van
uit zoveel mogelijk hoeken te laten zien."
De hoofdpersonages, de schrijver Ilja
Leonard PfeijfFer en zijn vriendin Clio,
zitten erg vast aan hun verleden. Hij is een
classicus, zij een adellijke kunsthistoricus.
Als echte Europeanen worden ze gevoed
door historie. Ze zijn het gelukkigst als ze
op zoek gaan naar het laatste schilderij van
Caravaggio en proberen een moord uit 1610
op te lossen.
„Die hang naar nostalgie, die uiteindelijk
misschien de ondergang van Europa kan
worden, presenteer ik in het boek met op
zet als iets heel aantrekkelijks."
De schrijver heeft altijd iets gehad
met het verleden, werd als kind graag door
zijn ouders meegenomen naar ridderkaste
len. „Als student klassieke talen reisde ik
naar Griekenland. Ik probeerde al die mo
derne dingen weg te denken, om alleen
maar het oude Griekenland te zien. Ik voel
me thuis in het verleden, zag het altijd als
iets vanzelfsprekends, maar dat is het niet.
Het zou meer voor de hand liggen je thuis
te voelen in het heden."
Daarbij komt, stelt PfeijfFer, dat hij zich
als in Genua woonachtige Nederlander
steeds meer een Europeaan voelt. „Daar
door ben ik ook gaan nadenken over wat
een Europese identiteit is. Daarmee wor
stelt de Europese Unie ook. De EU is niet
sexy, want er zou geen gedeelde identiteit
zijn, maar volgens mij is die er wel. Europa
is altijd gekenmerkt geweest door een soort
gedeeld bewustzijn van de eigen onder
gang. Europa is door de eeuwen heen al
bezig geweest ten onder te gaan.
Ik denk dat je nergens anders in de we
reld het idee kan hebben dat het beste ei
genlijk achter je ligt. Zo denken ze niet in
Afrika of Azië. Wij hebben hier zoveel
mooie dingen uit het verleden dat de ge
dachte dat vroeger alles veel mooier was,
helemaal niet zo gek lijkt. Dat is een ken
merk van de Europese identiteit. Dit boek
gaat daar ook voor een deel over. Eigenlijk is
het een grote liefdesverklaring aan Europa."
Ik lees nu
Waar ik om moet lachen
34
Lezen
Grand Hotel Europa
van Ilja Leonard Pfeijffer
verschijnt bij De Arbei
derspers (€25).
TEKST PETER SIERKSMA
Maaike Meijer
Hemelse mevrouw Frederike
„Het is biograaf Maaike Meijer
gelukt een veelzijdig beeld te
schetsen van dichter en kunste
naar Frederike Harmsen van Beek.
In tegenstelling tot veel publicaties
waarin Frederike is afgeschilderd
als 'slempende slet'komt zij hier
naar voren als een uniek talent.
Ze toverde met taal en beeld.
Meijer laat zien wat een levens
lange invloed veronachtzaming van
een kind tot gevolg heeft."
Virginia Woolf
Schrijversdagboek
„Ik houd van zelfspot. Vrouwen zijn
daar beter in dan mannen, vind ik.
Veel plezier beleef ik aan de
scherpe humor van Virginia Woolf.
Haar dagboeken zijn zo vilein, dat
haar man ze na haar dood lang
achterhield om niemand te kwet
sen. Hoezeer ze 'de eigen soort'
kon haten, blijkt op 3 januari 1915:
'Echt, liever kijk ik naar rauwrode
biefstuk zilverharingen dan naar
al die gezichten in de metro."
