Schinho
<D
O
O
16
PSYCHOLOGELD
DUURZAAM PLASTIC
Lego zit met de handen
in het haar. De Deense
speelgoedreus wil maar
wat graag van het
milieuvervuilende plastic
af voor zijn blokjes. De
alternatieven liggen echter
niet voor het oprapen.
Kan Schiphol nog verder groeien? Voor
de kerst moeten de luchtvaartsector,
omwonenden en overheden hier samen
een advies over uitbrengen aan de minister.
Fijn hoor, dat er allemaal mensen mogen mee
praten over de toekomst van de luchthaven. Al
leen zijn ze met zijn allen aan het bakkeleien
over de verkeerde vraag. Het dilemma is hele
maal niet of uitbreiding kan. Als je de geluids-
en milieunormen maar genoeg naar je hand
zet, is alles mogelijk. Het echte vraagstuk is of
we groei willen. Worden Nederlanders er ge
lukkiger) van als de luchthaven nog verder
groeit?
Er is een heel goede reden dat het overlegor
gaan niet mag nadenken over deze filosofische
vraag. Dan duurt het allemaal nog veel langer.
De voorstanders van groei hebben daar veel te
veel haast voor. En dus steekt iedereen zijn ei
gen voorspelbare riedeltje af. Omwonenden
klagen over geluid, natuurorganisaties waar
schuwen voor de uitstoot van CO2 en fijnstof,
en de luchtvaartsector benadrukt dat groei be
langrijk is voor de aantrekkingskracht van Ne
derland voor buitenlandse bedrijven. En dus
voor onze economie en werkgelegenheid. Niet
gek dat ze er samen niet
uitkomen.
Ze zijn
aan het
bakkeleien
overde
verkeerde
vraag
Hoe interessant zou het
zijn als ze samen zouden
nadenken over de invloed
van de groei van Schiphol
op ons geluk. Dan pas ko
men er echt boeiende di
lemma's op tafel, zoals: hoe
essentieel is een schone
lucht voor ons geluk, en
zijn we bereid daarvoor
minder te reizen? En is kli
maatverandering zo funest voor ons geluk dat
we bereid moeten zijn om economische groei
in te leveren? Of is dat een no-go?
In zo'n overleg mag Schiphol de economi-
sche-groeikaart alleen spelen als de directeur
kan uitleggen waarom die groei zó belangrijk is
dat-ie ten koste mag gaan van onze natuur en
gezondheid. Andersom moeten natuurorgani
saties de milieuschade van de groei van Schip
hol concreter maken. Leg nu eens goed uit
waarom het belangrijk is dat wij onze zomer
spenderen op Texel in plaats van Tenerife. En
de verboden woorden zijn: fijnstof en C02-uit-
stoot.
zijn geluk is de ander zijn ongeluk. Ik word heel
blij van een vakantie in de Verenigde Staten,
maar ik kan me voorstellen dat niet alle inwo
ners van Hoofddorp zo enthousiast zijn over
mijn reislust. En een nieuwe baan op Schiphol
is natuurlijk prachtig. Maar de achtduizend
fijnstofdoden die vorig jaar vielen in Nederland
- zo berekende het wetenschappelijke tijd
schrift The Lancet- kunnen helemaal nooit
meer werken. Over één ding zijn we het hope
lijk allemaal wel eens: ons geluk kent meer pa
rameters dan geld en werk.
Als het over de groei van Schiphol gaat, heb
ik ook niet alle antwoorden, maar laten we in
elk geval beginnen met het stellen van de juiste
vragen.
Vopak
Shell
ASR
Randstad
Het grootste struikelblok voor Lego
zijn de (eigen) kwaliteitseisen. De
speelgoedmaker wil die niet verla
gen en dobbert daardoor noodge
dwongen in zijn eigen 'plasticsoep'.
Sinterklaas strooide afgelopen
dagen wederom gul met Lego. In de
grootste Lego-fabriek in het Deense
Billund werpen de spuitgietmachi-
nes 4,9 miljoen onderdelen per uur
uit om aan de vraag te voldoen.
De naam Lego is afgeleid van het
Deense leg godt, wat 'speel goed' be
tekent. Maar zo 'goed' is dat speel
goed niet voor het milieu. Dat be
seft Lego als geen ander. De blokjes
vreten fossiele brandstoffen: voor
1 kilo van het zogenoemde ABS-
plastic dat Lego gebruikt, is twee
kilo aardolie nodig.
Het bedrijf, dat duurzaamheid
hoog in het vaandel heeft, zit ge
vangen in een dilemma. De speel
goedfabrikant wil af van het mi
lieubelastende plastic voor zijn
blokjes. Maar het alternatief, bio-
plastic, voldoet niet aan de kwali
teitseisen voor de harde legosteen
tjes. Lego wil in 2030 zijn producten
met duurzaam materiaal maken.
Dat er nog een lange weg te gaan
is, bewijst de huidige stand van za
ken: amper 2 procent van de Lego
blokjes wordt gemaakt van bioplas-
tic. Lego heeft nu ruim één miljard
Deense kronen (135 miljoen euro)
gepompt in onderzoek naar duur
zame materialen. Het voorbije jaar
haalde Lego een omzet van 35 mil
jard Deense kronen (4,7 miljard
euro), tegenover 37,9 miljard in
2016. De nettowinst ging van 9,4
miljard Deense kronen naar 7,8
miljard (1 miljard euro). Het was de
eerste winstdaling sinds 2007.
Het eerste resultaat van de zoek
tocht naar duurzamere steentjes
ligt straks in de winkels: een heuse
Vestas-windturbine die gemaakt is
in samenwerking met de gelijkna
mige producent van windturbines.
Dit is de allereerste set op plantaar
dige basis die beschikbaar is. Ge
maakt van plantaardig plastic, af-
Het plastic dat we
nu vooral gebruiken,
kan niet een-op-een
vervangen worden
komstig van suikerriet. Tim Brooks,
vicevoorzitter van Lego, toonde
zich verheugd bij de lancering van
de speelgoed-windturbine. „Wij
willen een positieve bijdrage leve
ren aan het milieu." Het bedrijf
sloot ook al een samenwerking met
het Wereld Natuur Fonds.
Ondanks dat optimisme zit het
bedrijf wel met een probleem. Nel
leke van der Puil, de Nederlandse
vicepresident materialen bij Lego,
erkent in Het Financieele Dagblad
dat er nog een lange weg te gaan is.
„Het plastic dat we nu vooral ge
bruiken, kan niet een-op-een ver
vangen worden. We werken met le
veranciers en universiteiten hard
aan een oplossing. Maar de produc
ten moeten net zo goed zijn."
En daar knelt de schoen. Het tra
ditionele kleine blokje van bioplas-
tic maken is veel moeilijker dan van
'gewoon' plastic. Legoblokjes zien
er bedrieglijk eenvoudig uit, maar
hebben unieke eigenschappen die
de huidige bioplastics nog niet
kunnen bieden. De plastic buisjes
van het ene steentje moeten zo
elastisch zijn dat de knoppen van
het andere steentje er makkelijk in
passen. Tegelijkertijd moet het
plastic ook snel terugspringen naar
zijn oorspronkelijke vorm om ste
vigheid te garanderen.
Lego heeft zichzelf ten doel ge
steld om vóór 2030 met een oplos
sing te komen, maar voorlopig
klinkt dat vooral als een belofte. Het
nieuwe materiaal moet aan veel ei
sen voldoen: het moet niet alleen
de juiste hardheid en elasticiteit
hebben, maar ook lang meegaan.
De kleuren mogen niet dof worden,
terwijl het materiaal afwasbaar
moet blijven.
De opdracht is loodzwaar, al is
het niet voor het eerst dat Lego
zichzelf moet heruitvinden. 01e
Kirk Christiansen, de oprichter van
het bedrijf, begon als timmerman
in 1934 met het maken van kwalita
tief houten speelgoed. Toen hout na
de Tweede Wereldoorlog schaars
en duur werd, zocht hij naar een
nieuwe grondstof. Dat werd het he
dendaagse plastic.
Neem plaats op
de sofa van Irene
van den Berg. Zij
analyseert iedere
week ons econo
misch gedrag.
Ik zeg niet dat dat gemakkelijk wordt. De een
Reageren? economie@persgroep.nl
O
donderdag 6 december 2018
GO
Het olieopslag-
bedrijf be
hoorde tot een
zeer beschei
den groep stij-
gers in de AEX.
De olieprijs zakte
weer licht. Van
daag vergadert
de Opec in
Wenen.
De verzekeraar
kreeg een ad
viesverlaging van
KBC te verwer
ken.
De uitzender was
de grootste
daler onder de
hoofdfondsen.
O
c
Lieven Desmet
Brussel
- Nelleke van der Puil, Lego
Vorig jaar pro
duceerde Lego
17 miljard blokjes.
Dat aantal ver
duurzamen, stelt
Lego voor een
lastig dilemma.
