JE
15
In Frankrijk wordt
gesproken over een
'explosieve situatie'. De
regering wil de gele hesjes
tegemoet komen, maar veel
actievoerders eisen meer.
Zaterdag staat een nieuwe
demonstratiedag op het
menu. Wat zijn de risico's?
Knieval moet rust geven,
wel extra oproerpolitie
De Fransen
De gele hesjes zélf zijn een minder
heid. Bij de landelijke demonstraties
kwamen de afgelopen weken steeds
minder mensen opdagen: afgelopen
zaterdag zo'n 136.000, volgens de
overheid. Bij de dagelijkse acties ver
spreid over het land, doen soms en
kele duizenden mensen mee.
Dat zijn relatief kleine aantallen,
maar de schade kan nog aanzienlijk
zijn. In Bretagne worden olieraffina
derijen geblokkeerd en staan tank
stations daarom droog.
Maar de échte politieke risico's lig
gen elders: meer dan 70 procent van
de Fransen steunt de gele hesjes. Het
geweld bij demonstraties wordt afge
keurd, maar de grieven over de da
lende koopkracht, daar herkennen de
meeste Fransen zich in.
De achterban van de gele hesjes is
daarmee enorm groot. President Em-
manuel Macron zal en moet daar re
kening mee houden. De gele hesjes
niet serieus nemen is synoniem aan
de Fransen niet serieus nemen.
Extremisme
Bij de demonstratie van afgelopen
zaterdag in Parijs waren extreem
linkse en extreemrechtse betogers
aanwezig. Zij waren vaak degenen
die zich aan geweld schuldig maak
ten.
Vroeger stonden ze meestal tegen
over elkaar. „Nu waren wij hun doel
wit", vertelde een anoniem lid van de
Franse oproerpolitie op televisie. Ra
dicalen van links en rechts, anarchis
ten en nationalisten, die samen agen
ten bekogelen: dat is nieuw in Frank
rijk. Ze vinden elkaar in hun haat je
gens de overheid en het gezag. En dat
sluit - toevallig of niet - naadloos aan
bij het sentiment van 'gewone' Fran
sen: de overheid bekommert zich niet
om hun dagelijkse zorgen en proble
men. De optelsom is een explosieve
cocktail aan ongenoegens van radi
cale én gewone Fransen.
CONSESSIES
PARIJS De regering
van president Macron
heeft een knieval ge
maakt. Eerder zei het
Franse staatshoofd
geen water bij de wijn
te willen doen. Nu liet
hij zijn premier,
Edouard Philippe, con
cessies bekendmaken,
om de rust en kalmte
in het land terug te
brengen. „Ik roep de
gele hesjes die verder
willen demonstreren
op om dat op vreed
zame wijze te doen."
De gewraakte belas
tingverhoging op die
sel en benzine per 1 ja
nuari gaat voorlopig
niet door. Er komt een
moratorium gedu
rende zes maanden. In
die tijd moeten Fran
sen en politici debatte
ren en met oplossingen
komen voor de belas
tingdruk.
„De Fransen willen
dat werk loont, en dat
willen wij ook", zei
Philippe. Hij zei dat de
prijzen voor gas en
elektriciteit deze win
ter evenmin omhoog
zullen gaan.
De regering hoopt
hiermee de rust te her
stellen. Maar heeft ook
aangekondigd extra
oproerpolitie naar Pa
rijs te halen voor de de
monstraties, die ook
voor zaterdag zijn aan
gekondigd. Hoeveel ex
tra, wilde minister
Christophe Castaner
Verhoging
van belasting
op brandstof
zes maanden
uitgesteld
van Binnenlandse Za
ken gisteren niet zeg
gen.
De gele hesjes reage
ren verdeeld op het uit
stel van de maatregel.
De één noemt het een
'goede eerste stap', de
ander vindt de maatre
gelen 'te laat en te wei
nig'. Een van hen, Ber-
nard Cauchy, zei giste
ren: „De Fransen wil
len geen kruimels, ze
willen het hele stok
brood."
Anarchisme
De gele hesjes zijn ongeorganiseerd
en hebben geen duidelijke leider. Dat
maakt ze ongrijpbaar en in zekere zin
anarchistisch. Iedereen die een geel
hesje aantrekt, wordt al snel gebom
bardeerd als spreekbuis van 'de' gele
hesjes. Dat is moeilijk onderhande
len voor de regering. De ene keer
wordt gevraagd om een algehele be
lastingverlaging, de volgende keer
roept een woordvoerder op om presi
dent Macron te vervangen door een
ex-legerleider.
De rol van de voorzitter, zoals bij
een partij of een vakbond, is bij de
gele hesjes overgenomen door Face-
book. Op de vele online groepen van
gele hesjes circuleert aan de lopende
band nieuws - fake of echt - dat de
woede van de groepsleden alleen nog
maar verder ophitst.
De geest en de fles
Het protest richtte zich eerst tegen
de brandstofprijzen, maar is inmid
dels een uiting van de algehele on
vrede in Frankrijk. En hoe algeme
ner, hoe meer mensen zich daar in
vinden. Sinds begin deze week wor
den meer dan honderd scholen ge
blokkeerd. Dat is een protest tegen
onderwijshervormingen. Maar scho
lieren trokken ook nogal eens gele
hesjes aan.
Volgende week gaan Franse boeren
demonstreren. „We steunen het pro
test tegen de tweedeling in onze sa
menleving", zei een vakbonds
woordvoerster, gevraagd naar de
steun van de boeren voor de gele
hesjes.
Scholieren en boeren komen op
voor hun eigen belangen, maar als
die (deels) samenvallen met het on
genoegen van de gele hesjes, ziet pre
sident Macron zich geconfronteerd
met een zeer breed gedragen én ro
buust verzet.
woensdag 5 december 2018
Gele hesjes:
anarchistisch, maar met
steun van het Franse volk
Frank Renout
Parijs
Een actievoerder op de tolweg bij Aix-en-Provence. fotoap
President Macron spreekt van oorlogstaferelen in Parijs, fotoepa
A Bekogelde oproerpolitie op de Champs-Elysées. fotoafp
