21
'M'n dochter las de
waarschuwingen
op de pakjes en
vroeg: ga jij nou
ook dood?'
het is een briljant product, je
stinkt hooguit een beetje. Maar
wel ziekmakender en dodelijker
dan welk product ook. Kijk, de zé
kere gevolgen van roken, dat je
ernstig ziek wordt, ervaar je pas
na twintig jaar. Maar stel nou dat
dat binnen drie weken zou zijn?
Dan zou zo'n producent meteen
opgepakt worden!"
„Klopt. Dat was toen Wanda de
Kanter (longarts die al jaren tegen
roken strijdt, red.) bij me aan
klopte. Ik rookte nog. Zij ook. En
ik dacht: dit is niet haalbaar. Toen
later longkankerpatiënt Anne Ma-
rie van Veen aangifte wilde doen,
zei Wanda: ga je eerst eens verdie
pen wat een sigaret is. Tot mijn
stomme verbazing: ik wist niks!"
Ficq geeft een spoedcollege sjoe-
melsigaret. Met een vlijmscherp
mesje opereert ze een peuk. Als ze
het uitgerolde sigarettenpapier te
gen het licht houdt, zijn ze te
zien: die minuscule gaatjes in het
filter, hét geniale geheim van de
fabrikanten.
Door die gaatjes kan de tabaks
branche de peuk tjokvol versla-
vende stoffen stoppen, want de
Nederlandse meetmachines zul
len dankzij die ventilatiegaatjes
nooit méér slechte stoffen meten
dan is toegestaan. Maar in tegen
stelling tot machines houdt de ro
ker met zijn vingers de gaatjes
dicht. Het gevolg: hij zuigt nog
meer rotzooi naar binnen.
„Toen de Amerikaanse chemicus
Jeffrey Wigand een autopsie op
een sigaret deed. We hadden al
aangifte gedaan, maar pas toen
dacht ik: dit kan niet waar zijn.
Een gemanipuleerd, maar on
meetbaar product maken. Daarna
werd ik ook nog geconfronteerd
met een bewijsstuk uit 1982,
waarin tabaksproducenten zich
druk maakten over de Barclay-
sigaret, de eerste peuk met venti-
latiesleuven. Ze waarschuwden in
Amerika de instanties: als jullie
niet ingrijpen bij die Barclay-
sigaret, worden we van de markt
gedrukt door een concurrent die
doet of hun product weinig teer
bevat. Maar wij kunnen ook gaat
jes maken, zeiden ze. Alleen zul
len wij dan over tientallen jaren
als de grootste criminelen worden
weggezet. Nou... dat is nu. Zij
waren waanzinnig voorspellend
bezig."
„Dat wordt dan een probleem,
want het brein is verslaafd aan
een x-hoeveelheid. Dus als de ni
cotine gehalveerd wordt, zal het
brein twee keer zo vaak een siga
ret vragen. Dat zou zelfs de omzet
van de tabaksindustrie kunnen
verdubbelen. Dat is extreem per
vers. Maar ik ga ervan uit dat er
dan rap een verbod komt."
„Ik ben voor het verstrekken van
gratis sigaretten voor tabaksver-
slaafden. Maar zorg dat de nieuwe
generatie niet gaat roken. Er zijn
genoeg genotsmiddelen. Legali
seer xtc. Als staatsfabrieken vei
lige xtc-pillen maken, is er veel
minder overlast. Liever pillen dan
tabak. Serieus."
„De sjoemelgaatjes in de sigaret
waren al tientallen jaren bekend,
maar het drong gewoon niet door.
Nu wel, dankzij de strafzaak.
Daarom is staatssecretaris Blok
huis aan een kruistocht begon
nen."
„Accijnzen, prijsverhogingen,
niks werkt. Dit is de enige optie
om roken écht te stoppen. We
hebben nu ook een bestuursrech
telijke procedure lopen, omdat we
vinden dat de Nederlandse Voed
sel- en Warenautoriteit moet
handhaven. De overheid moet ge
woon ingrijpen. Ze hebben zo
lang zitten slapen."
„Nou ja, misschien dat de angst
voor het faillissement van de bv
Nederland ook een rol speelt. Stel
dat de strafrechter zou bepalen
dat de tabaksproducent inderdaad
schuldig is, dan kunnen nabe
staanden van mensen die gestor
ven zijn claims indienen. Dat is
onbetaalbaar."
„Mijn tegoedbon voor kanker ligt
in de la. Elke sigaret verandert iets
in je dna en maakt je minder
weerbaar tegen tumoren. Maar ik
zit niet in de put. Iedereen gaat
eraan, ik alleen misschien eerder.
Ik ben me kapot geschrokken van
wat ik de afgelopen jaren heb ge
leerd, maar het heeft me niet
somber gemaakt. Wraakzuchtig,
dat wel ja, haha. En vastberaden.
Ik houd hier nooit mee op."
GO ZATERDAG 1 DECEMBER 2018
i
Zelf zag u in eerste instantie
toch ook niks in deze straf
zaak?
Wanneer kreeg u dit door?
Spoedcollege
sjoemelsigaret: door
de minuscule filter
gaatjes meten de
machines nooit méér
slechte stoffen dan
toegestaan.
Als de rechter op uw lijn zit,
bevat een sigaret straks dus
veel minder nicotine.
Verstokte rokers zullen op jacht
gaan naar illegale sigaretten.
Waarom grijpt de overheid niet
in?
Als het doel een tabaksloze
samenleving is, waarom is de
strafzaak dan dé route?
Waar zijn ze bang voor?
En uzelf, vreest u nog voor de
gevolgen van dertig jaar roken?
