'Soms zeggen mensen recht in je gezicht dat je lui bent'
Ondanks de goed draaiende economie groeit het aantal
huishoudens in Nederland dat in armoede leeft. Dominique
Butteling, moeder van drie kinderen, moet het met 90 euro
per week zien te rooien.
'Je gaat door de
grond als je met je
kinderen erbij alle
boodschappen
moet laten staan'
20
Dominique Butteling
(29) doet boodschap
pen met een geheim
wapen op zak. Een re
kenmachine, uit
schaamte soms verscholen onder
haar jas. Van alles wat ze uit de
schappen tilt, wordt de prijs inge
typt op de telcomputer. Bij de kassa
moet ze onder de 60 euro zien uit te
komen, twee derde van haar week-
budget. „Alleen als er nog geld over
is, koop ik een tussendoortje voor
de kinderen." Vanmiddag kan de
Rotterdamse haar drie kinderen blij
maken. Er kon nog een zak snoep af.
Zoals Dominique van week tot
week leeft, worstelden vorig jaar
227.000 Nederlandse gezinnen voor
het vierde jaar op rij met een laag
inkomen, blijkt uit cijfers van het
CBS. Dat komt neer op 3,3 procent
van alle huishoudens, in 2014 was
dat nog 2,7 procent.
Vooral het aantal huishoudens
dat afhankelijk is van een bij stands
uitkering nam toe. Volgens het CBS
is dat een nawee van de economi
sche crisis: de bijstand reageert
meestal met vertraging op bewe
gingen op de arbeidsmarkt.
Waar het anderen nu voor de
wind gaat, is het voor Dominique
leven met schaarste. En met onbe
grip. Want ze weet hoe de buiten
wacht haar ziet. Dominique heeft
drie kinderen van twee vaders, leeft
van een uitkering en heeft een
schuld van 70.000 euro. „Mensen
noemen me een hoer, lui of een
slechte moeder. Recht in mijn ge
zicht, waar de kinderen bij zijn."
Pijnlijk, al is Dominique de eerste
om te erkennen dat ze 'verkeerde
keuzes' heeft gemaakt. „Maar ik ben
niet uit op medelijden. Ik doe mijn
verhaal omdat ik vind dat gezinnen
in armoede beter moeten worden
geholpen."
Want uit de financiële misère ra
ken, valt niet mee. Alleenstaande
moeders lopen een groter risico op
armoede, blijkt uit het rapport 'Ar
moede in kaart 2018' dat het Sociaal
en Cultureel Planbureau (SCP) gis
teren presenteerde. Ongeveer een
op de zes alleenstaande moeders is
arm, tegen een op de dertien al
leenstaande vaders. Dat komt door
dat alleenstaande moeders vaker af
hankelijk zijn van een uitkering.
Ook Dominique worstelt al jaren.
Ze staat nu vier jaar onder schul
denbewind, wat betekent dat een
bewindvoerder haar financiële be
slissingen neemt. Ze krijgt weke
lijks 90 euro leefgeld voor zichzelf
en haar zoontjes van 7, 6 en 3 jaar.
De vaste lasten zijn dan al betaald
door de bewindvoerder, de rest gaat
op aan de aflossing van schulden.
Die ontstonden voor haar toen ze
zich op haar 18de door foute vrien
den liet overhalen om verschil
lende telefoonabonnementen op
haar naam te zetten. „Hartstikke
stom, achteraf. Ze beloofden me
wat geld, maar uiteindelijk zat ik
vast aan abonnementen die ik hele
maal niet kon betalen."
De financiële ellende wordt nog
groter als ze op haar 19de stopt met
een kappersopleiding en een
schuld van zo'n 30.000 euro heeft
opgebouwd. In datzelfde jaar raakt
ze ongepland zwanger van haar
eerste kind en een jaar later van het
tweede.
Dominique werkt dan af en toe
in de horeca en blijft geld uitgeven
aan de verkeerde dingen, zoals haar
vriendje met wie ze dan samen
woont. Hij werkt niet, want hij wil
het gaan maken in de muziekindu-
Kleding koopt ze alleen als de
kinderbijslag komt. „Daar lig ik wel
eens wakker van, bijvoorbeeld als
de schoenen van de kinderen weer
eens kapot zijn. Ik wil dat ze zich
kind voelen en niet worden gepest
vanwege hun kapotte kleren."
Depressie
Tot voor kort waren de zorgen nog
groter. In 2017 raakte ze in een diepe
depressie. Ze is dan weg bij de vader
van haar twee oudsten en heeft een
derde kind gekregen van een an
dere man. Maar ook die relatie loopt
stuk. Als ze dan opnieuw zwanger
raakt van een onenight stand en een
abortus ondergaat, zakt ze weg in
een diep dal. „Ik kreeg een enorme
klap toen ik besefte wat er allemaal
was gebeurd in de afgelopen tien
jaar. Wacht even, dacht ik. Ik heb
drie kinderen gekregen. En waarom
behandelen die gasten me allemaal
zo slecht? En waarom heb ik mezelf
zo in de nesten gewerkt met die
schulden? Ik trok die voortdurende
stress niet meer."
Dominique speelt op haar diep
tepunt met zelfmoordgedachtes. Ze
brengt haar kinderen in wanhoop
naar haar oma, maar belt wel ie
mand van het wijkteam die ze ver
trouwt. Via hem komt ze bij een
psycholoog terecht. „Die liet me
zien dat sommige van mijn fouten
ook te verklaren zijn door mijn
jeugd."
strie. „Daarvoor had hij allerlei dure
apparatuur nodig, die ik dan moest
betalen. Aan het eind van onze re
latie sliep ik met de kinderen in de
woonkamer en had hij de hele bo
venverdieping ingenomen met zijn
zogenaamde muziekstudio. Ik snap
ook niet dat ik dat accepteerde."
Ze wijt het deels aan haar moei
lijke jeugd. „Ik was erg beïnvloed
baar. Mijn ouders waren allebei
drugsverslaafd. Toen ik één jaar
was, kwam ik bij mijn oma te wo
nen. Ze is mijn alles, maar werkte
veel en liet mij wel heel erg vrij."
Leefgeld
Nu is die begeleiding er alsnog,
maar dan gedwongen door haar be
windvoerder. Met de 90 euro leef
geld doet Dominique één keer per
week boodschappen, gewapend
met haar lijst vaste uitgaven. Fruit,
brood, broodbeleg, pakjes drinken
voor op school, ontbijt en avond
eten voor zeven dagen. Dat is
meestal ten minste twee keer
stamppot. Wel zo goedkoop.
Van de rest van het leefgeld be
waart ze 20 euro voor onvoorziene
uitgaven en uitjes in het weekend.
En geeft ze nog 10 euro uit aan siga
retten. „Ik ben pas zo'n twee jaar
geleden begonnen met roken. Ik
weet dat het niets toevoegt, maar
het is gewoon heel verslavend."
De boodschappen vult ze aan
met een pakket van de voedselbank.
„Daarvoor moest ik ook een hele
papierwinkel invullen. Maar ik ben
er nu wel blij mee." Deze week zit
er veel bruikbaars in, wijst ze in
haar krappe huurhuis. „Kijk, een
hele tas vol. Yoghurt, ananas, papri-
ka's en aardappelen. Hiervan kan ik
toch weer één of twee dagen eten."
Verder zet ze bakken schaamte
opzij. Pakt alle hulp aan die er voor
haar is. Meubels zijn dikwijls dona
ties. Het interieur is bij elkaar ge
sprokkeld. En de gemeente springt
bij met steun. Zo kan ze zelf eens
per week een avond naar dansen en
haar kinderen naar taekwondo.
ZATERDAG 24 NOVEMBER 2018 GO
Leven van 90 euro in de
IRENE VAN DEN BERG
Dominique Butteling met zoon
tje Jayden bij de voedselbank.
In de supermarkt gaat het boodschappenlijstje gepaard met de
rekenmachine. Dominique moet onder de 60 euro blijven.
Even tijd voor ontspanning.
„Ik kan mijn kinderen niet alles
bieden wat ik zou willen."
FOTO'S MARCO DE SWART
